پای دکتر مصدق به فوتبال کشیده شد
در نگاه اول به نظر می‌رسد ماجرای بازی دو تیم فوتبال تاج و رئال مادرید را می‌بینیم ولی قصه، درباره کودتای ۲۸ مرداد است و دکتر مصدق هم در جایگاه مربی تیم فوتبال قرار گرفته است.
سجاد داغستانی، نویسنده و کارگردان نمایش «پس از برخورد جسم سخت به سر» دلبسته تاریخ معاصر و موضوعات اجتماعی است. او در این نمایش سه ماجرا در سه مقطع از تاریخ معاصر ایران را روایت می‌کند ولی برای پرهیز از خستگی مخاطب، روایت‌های خود را به شکلی فانتزی ارایه می‌دهد.
این نمایش اثری اپیزودیک است که این روزها در چندمین نوبت اجرای خود و برای سومین بار در تالار انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه می‌رود.
نمایش نامبرده با روایتی از قصه تجاوز یک پدر به دخترش در دهه ۹۰ آغاز می‌شود و اپیزود دوم آن داستان عاشقانه‌ای در دهه ۶۰ است که طی آن جوانی که به مایکل جکسون علاقه دارد، درگیر رقابتی عاشقانه می‌شود. اولین اپیزود این نمایش نیز درباره کودتای ۲۸ مرداد است اما داستان کودتا در بازی دو تیم فوتبال تاج و رئال مادرید رخ می‌دهد و در این بستر فانتزی، اطلاعات زیادی به تماشاگر ارایه می‌شود.
داغستانی همزمان با اجرای این نمایش در گفتگو با ایسنا از علاقه‌مندی خود به موضوعات اجتماعی و دلایل استقبال تماشاگران از این نمایش می‌گوید و توضیح می‌دهد چگونه می‌توان بدون حضور سلبریتی‌ها به سوددهی در تئاتر رسید.
این کارگردان تئاتر با ابراز خوشنودی از پرسش‌هایی که این نمایش در ذهن مخاطبان جوان ایجاد کرده است، می‌گوید: برایم خیلی دلگرم‌کننده است که تماشاگران دهه هفتادی بعد از دیدن نمایش، پرسش‌هایی درباره شخصیت‌های تاریخ معاصر ایران مانند دکتر فاطمی مطرح می‌کنند. با طرح این پرسش‌ها متوجه می‌شوم که توانسته‌ام به دغدغه خود پاسخ بگویم.
داغستانی که نمایشنامه‌های خودش را روی صحنه می‌برد، ادامه می‌دهد: دغدغه‌ام تاریخ معاصر است و مخاطب هم به خوبی با این موضوعات همذات‌پنداری می‌کند. من هرگز از کتابخانه نمایشنامه‌ای خارجی بیرون نمی‌کشم که آن را تنها بر مبنای علاقه‌مندی شخصی و بدون توجه به نیاز روز روی صحنه بیاورم. همیشه متن‌هایم را خودم می‌نویسم و سلیقه تماشاگر را در نظر می‌گیرم. به همین دلیل مخاطب، خود را در آنها پیدا می‌کند.
او که این نمایش را برای چندمین بار روی صحنه آورده و در هر دوره هم با استقبال تماشاگران رو به رو شده، درباره موفقیت یک اثر نمایشی بدون حضور بازیگران چهره و سلبریتی توضیح می‌دهد: این اتفاق برایمان خوشحال کننده و عوامل متعددی در آن دخیل است، بخشی از این موفقیت به دلیل متن است. نمایشنامه ما موضوعات اجتماعی مهمی را روایت می‌کند که برای مخاطب ملموس است. ضمن اینکه در این نمایش، سلیقه‌های گوناگونی در نظر گرفته شده. مثلا ممکن است هر یک از تماشاگران، جذب یکی از اپیزودهای ما شود.
این فعال تئاتری، چکش کاری یک اثر نمایشی را دیگر عامل موفقیت آن می‌داند و اضافه می‌کند: این نمایش را بیش از یک سال تمرین کردیم. وقتی بازیگر با حال خوب و با آمادگی کامل و اعتماد به نفس بالا روی صحنه می‌رود، حس مثبت او به تماشاگر هم منتقل می‌شود. ضمن اینکه همچنان تبلیغ دهان به دهان مهم‌ترین نقش را در جذب مخاطب تئاتر دارد. تماشاگرانی داشته‌ایم که بعد از یک بار دیدن نمایش، بار دیگر با دوستان خود به تماشای آن آمده‌اند که مایه خوشحالی است.
او با اشاره به اینکه نمایش «پس از برخورد جسم سخت به سر» در چندین دوره گوناگون در تماشاخانه‌هایی مانند«باران»، «مهرگان» و ... روی صحنه رفته، یادآوری می‌کند: داشتیم خودمان را برای اجرای نمایش بعدی آماده می‌کردیم ولی استقبال تماشاگران، سبب تمدید اجراهای این نمایش شد و حالا هم اگر کرونا بگذارد و دوباره تئاتر را به تعطیلی نکشاند، نمایش ما تا تاریخ ۳۱ تیر ماه روی صحنه خواهد بود. البته از آنجاکه تالار انتظامی میزبان جشنواره تئاتر دانشگاهی است، همزمان با برگزاری این جشنواره، چند روزی اجرا نخواهیم داشت.
داغستانی درباره استقبال از این اثر نمایشی در شرایط کرونایی می‌گوید: پیش‌بینی نمی‌کردیم نمایش‌مان در این مقطع این چنین مورد استقبال قرار بگیرد. نگرانی گروه‌های نمایشی برای اجرا در دوره کرونا کاملا منطقی است زیرا از میان حدود ۲۰ نمایشی که روی صحنه هستند، دو سه نمایش موفق می‌شوند کل صندلی‌های مجاز سالن را پر کنند اما دیگر نمایش‌ها از این استقبال برخوردار نیستند چون تماشاگر هنوز برای حضور در سالن تئاتر احساس امنیت کامل نمی‌کند.
او با بیان اینکه تئاتر پیش از کرونا هم در سبد مصرف خانواده‌ها قرار نداشته است، ادامه می‌دهد: طبیعتا شرایط در دوران کرونا به مراتب سخت‌تر هم شده است.
این نمایشنامه‌نویس که معتقد است استقبال از آثار نمایش فرمول خاص خود را دارد، در این باره توضیح می‌دهد: عوامل گوناگونی سبب می‌شود نمایش‌هایی مانند «لانچر۵»، «سیزیف»، «زندگی در تئاتر» یا نمایش ما موفق شود. این عوامل تمام اجزای کار را در برمی‌گیرد، از گرافیک و تبلیغات تا گریم و دکور و ... که بی‌توجهی به هر یک از آنها منجر به از دست دادن درصدی از تماشاگران می‌شود.
داغستانی خاطرنشان می‌کند: برای تولید یک اثر نمایش نیازمند بودجه معقولی هستیم ولی وقتی گروه‌ها با کمبود بودجه رو به رو می‌شوند، از بخشی از کار می‌زنند که منجر به ریزش درصدی از مخاطبان خواهد شد در حالیکه گروه به آن حس برسد که کارش کامل و پخته شده، حتما تماشاگر را جذب خواهد کرد.
او با تاکید بر اینکه باید به سلیقه تماشاگر در تولید و اجرای نمایش توجه کرد، اضافه می‌کند: بیشتر نمایش‌ها موفق نمی‌شوند هزینه‌های تولید خود را بازگردانند ولی ما عموما نه تنها در این زمینه موفق بوده‌ایم، بلکه حتی به سود هم رسیده‌ایم. به این دلیل که وقتی نمایشی به پختگی می‌رسد، به دلیل استقبال تماشاگران اجرای آن مدام تمدید می‌شود. ما به همین روش به سود دهی رسیده‌ایم.
این کارگردان در پایان یکی از راهکارهای تامین بودجه اولیه تولید آثار نمایشی را پرداخت کمک هزینه‌ای از سوی مرکز هنرهای نمایشی می‌داند و در این زمینه می‌گوید: شناسایی گروه‌های فعال تئاتر در سراسر کشور کار سختی نیست. مرکز بعد از شناسایی این گروه‌ها، از روز اول تولید کار، نماینده‌ای را به عنوان مشاور در کنار آنان داشته باشد تا ضمن برآورد هزینه‌های کار شکلی واقعی، هم درباره مباحث کیفی و ممیزی و هم درباره مسایل مالی مشاوره بدهد. قرار نیست مرکز رقم عجیبی بپردازد که تامین آن سخت باشد بلکه به میزانی کمک هزینه بدهد تا گروه بتواند کار خودر ا روی روال بیندازد. این موضوعی است که مرکز هنرهای نمایشی برای حمایت از تولید تئاتر باید به آن بیندیشد.
گفتنی است نمایش «پس از برخورد جسم سخت به سر» به نویسندگی و کارگردانی سجاد داغستانی هر شب ساعت ۲۰ و به مدت ۶۰ دقیقه در تالار انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه می‌رود.
بازیگران سری جدید این نمایش، المیرا دهقانی، محمد شعبانپور، مهرداد طهماسبی، عارفه معماریان ، هادی احمدی و شهاب حیدری هستند.
از دیگر عوامل نمایش می‌توان به امیرسپهر تقی‌لو به عنوان مجری طرح، طراح صحنه و تهیه کننده: شهاب شریفی، طراح لباس: سحر بزرگی، مدیرتولید: سید عماد عامری، گروه کارگردانی: تبسم ارجمند، پریسا روزبهانی، رضا مردی، ایمان بابایی و ساخت تیزر :کوشا صباغی اشاره کرد.
منبع: ایسنا
72
