نگاه به چند تیتراژ حاشیه‌سازی که حذف شدند
یاس، نامجو و ابی حاشیه‌سازان تلویزیون و شبکه نمایش خانگی/ از «پوست شیر» تا «ای ایران»
به بهانه حذف موسیقی پایانی قسمت آخر سریال «پوست شیر» نگاه به چهار فیلم یا سریال دیگری انداختیم که خواننده آن تیتراژ اثر را دچار حاشیه کرد.
«قلب تو قلب پرنده، پوستت اما پوست شیر»، یکبار برای شنیدنش کافی است، چرا؟ چون ساترا خواسته بود. برای توضیح واضح‌تر این ماجرا باید گفت چون صدور مجوز سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی برای قسمت آخر سریال «پوست شیر» مشروط به حذف موسیقی تیتراژ پایانی این سریال بود. بار اول پخش شد اما بعد از گرفتن تذکر، این موسیقی حذف شد.
و تنها دلیلش هم یک جمله بود «موسیقی غیر مجاز است». حواشی این سریال البته کم نبود در فضای مجازی این مسئله ایجاد شد که موسیقی متن «پوست شیر» هم تقلیدی است. یکی از کاربران فضای مجازی با انتشار ویدئویی اعلام کرد که موسیقی متن این سریال، ساخته بامداد افشار شباهت‌های فراوانی به موسیقی متن اینتراستالر(میان ستاره‌ای) اثر هانس زیمر دارد؛ موسیقی تیتراژ «پوست شیر» با کمترین حاشیه‌ای که ممکن بود از روی پلتفرم برداشته شد، اما در تمام نسخه‌های غیرقانونی منتشر شده، موسیقی ابراهیم حامدی را دارد؛ اما در این گزارش قرار نیست به حواشی این سریال بپردازیم بلکه می‌خواهیم نگاهی بیندازیم به فیلم و سریال‌های دیگری که تیتراژهای جنجالی و پرحاشیه‌ای داشتند.
صدایی ناخواسته از لیلا فروهر در تلویزیون
خرداد ۱۳۹۹ بود که قسمت آخر فصل سوم سریال «بچه مهندس» پخش شد زمانی و در تیتراژ پایانی موسیقی «ای ایران» به گوش می‌خورد که صدای خواندن چند نفر در آن است و یک زن با صلابت می‌گوید «دشمن ارتو سنگ خاره ای من آهنم». اشتباه نکنید موسیقی موردی نداشت. حتی همخوانی یک زن و پخش آن در صداو سیما هم مشکلی نداشت، این‌بار مسئله حاشیه‌ساز چیز دیگری بود. آن صدا برای لیلا فروهر بود که جنجال‌های زیادی به پا کرد و البته تنها توضیح علی غفاری برای انتخاب این قطعه که سال‌ها پیش توسط لیلا فروهر، و گروه دِ بویز اجرا شده بود؛ اظهار بی اطلاعی بود و از چند و چون و اصل و نسب این قطعه نداشته است.
غفاری در گفت‌وگویی که همان زمان منتشر شده بود در خصوص جنجال تیتراژ سریالش گفت: «در مورد این ماجرا به طور دقیق از خواننده‌اش مطلع نیستم. این ترانه مشهور ملی حماسی ما است که نخستین اجرای آن متعلق به استاد بنان است و سابقه تاریخی سروده شدن آن را هم می‌دانید. اگر بنا به نظر خودم بود دوست داشتم که سرود «ای ایران» استاد بنان را پخش می‌کردم، چون خیلی خاطره انگیز بود، اما چون تلویزیون مایل نبود اجرای این سرود توسط یک خواننده باشد؛ در نهایت تصمیم گرفیتم همین نسخه را منتشر کنیم و البته هیچ خواننده‌ای ندارد و بیشتر همخوانی این سرود، مد نظر ما بود.»
غفاری در پاسخ به این سؤال که آیا نسخه تیتراژ پایانی سریال را صدا و سیما انتخاب کرده؟ هم گفت: «نه، این نسخه‌ای که پخش شد انتخاب خودم بود، ولی بیشتر همخوانی سرود مدنظر ما بود و هیچ اطلاعی از متن اصلی این نسخه نداشتیم و فکر نمی‌کنم که مخاطبان هم متوجه صدای تک خوانی خواننده زن لس آنجلسی (لیلا فروهر) شده باشند.»
پوست شیریاس و تیتراژی که تغییر کرد
سال ۱۳۹۵ مصطفی کیایی فیلم سینمایی «بارکد» را ساخت؛ اما مشکلش کجا بود؟ یاس، خواننده رپ! همان زمان، یعنی خرداد ۱۳۹۵، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد وقت، صحبت‌هایی را درباره حذف صدای یاس از تیتراژ این فیلم مطرح کرد و کمی بعدتر مشخص شد اصلاحات زیادی به این فیلم وارد شده، که یکی از آنها اصلاح موسیقی است.
همزمان با انتشار این خبر بهرام رادان در حمایت از یاسر بختیاری معروف به یاس در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «تاریخ تکرار می‌شود: حدود ده سال پیش جناب مهرجویی تماس گرفتند و گفتند "دارند جلوی اکران «سنتوری» را می‌گیرند." بیشتر ایرادشان روی صدای محسن چاوشی بود. ...و حالا مصطفی کیایی زنگ زد و گفت نگران اکران چهارشنبه «بارکد» به خاطر صدای یاس است؛ انگار تماس‌هایی گرفته شده بود. تمام تلاشم این ست که «بارکد» به سرنوشت «سنتوری» مبتلا نشود. یاسر، رفیق عزیزم هم خوب می داند که برای شنیده شدن صدایش در سالن‌های سینما تمام سعی‌مان را کرده‌ایم و می‌کنیم. به امید روزی که همه صداها شنیده شوند...»
همان زمان مصطفی کیایی درباره فیلمش و حاشیه‌هایش گفته بود: «طرف حساب ما برای پخش تیتراژ، سازمان سینمایی است و ما فیلم را به صورت کامل به همراه مشخصات و تیتراژ به این سازمان ارسال کرده بودیم که صدای یاس هم در آن بود و بدون هیچ مشکلی به ما پروانه نمایش داده بودند. اما سه روز مانده به اکران، ناگهان نام یاس از تیتراژ حذف شد و ناچار شدیم موسیقی بدون کلام آهنگ یاس را بگذاریم.»
او درباره دلیل انتخاب این خواننده توضیح داد: «یاس تنها خواننده رپی است که به دور از الفاظ رکیک به بیان موضوعات اجتماعی می‌پردازد و مخاطبان جوان را به خود جذب می‌کند. ما به دلیل فضای جوانانه فیلم از او خواستیم تا تیتراژ پایانی «بارکد» را بخواند و از همان ابتدای کار فیلمنامه را خواند و دوست داشت در این کار حضور داشته باشد.»
صدای یاس در حالی از تیتراژ «بارکد» حذف شد که قبل از آن، صدایش در فیلم «چارسو» به کارگردانی فرهاد نجفی در سال ۹۲ از سینماها پخش شد. فیلم‌های بسیاری با صدای خوانندگان به اصطلاح بدون مجوز موفق به اکران در سینماها شده‌اند و گاه پس از این اکران‌ها خواننده مورد نظر موفق به دریافت مجوز شده است. سینا حجازی زمانی که تیتراژ پایانی فیلم «خط ویژه» را خواند مجوز انتشار آلبوم نداشت اما مشکلی برای فیلم «خط ویژه» ایجاد نشد.
محسن چاوشی؛ از زیر زمین تا توقیف
صدای محسن چاوشی را حتی از تلویزیون هم شنیده‌ایم، اما حدود ۱۲ سال پیش شنیدن«رفیق من سنگ صبور غم‌ها به دیدنم بیا که خیلی تنهام» خلاف قانون بود چون در آن زمان چاوشی قعالیت خود را بدون مجوز انجام می‌داد. وقتی بهرام رادان برای بازی در این فیلم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را از بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر گرفت، کمتر کسی تصور می کرد تنها به فاصله دو روز به اکران عمومی فیلم در حالی که تبلیغات فراوانی برای نمایش عمومی آن در نظر گرفته شده بود، مُهر توقیف، از سوی وزیر ارشاد وقت به فیلم بخورد. بهرام رادان بعدها گفت د: «غم فیلم سنتوری باعث مرگ فرامرز فرازمند، تهیه‌کننده این فیلم شد، در حالی که نسخه بدون سانسور سنتوری را مردم در خانه‌های خود دیدند و هیچ اتفاقی هم نیفتاد.»
در آن زمان داریوش مهرجویی، برای آن که «سنتوری» به نمایش در بیاید، به حذف صدای محسن چاوشی تن داده بود؛ اما فیلم با اینکه در جشنواره اکران شده بود، توقیف شد و بعدها هم قاچاق شد.
نامجو و حواشی‌اش در تلویزیون
«چارخونه» به کارگردانی سروش صحت سریال طنزی بود که در سال ۱۳۸۶ روی آنتن شبکه سه تلویزیون رفت و بعد از آن هم بدون مشکل بارها و بارها از تلویزیون پخش شد؛ اما در زمان پخشش یک مشکل داشت و آن هم تیتراژ شروع برنامه با صدای محسن نامجو بود. در قسمت‌های ابتدایی این سریال با صدای نامجو روی آنتن رفت؛ اما خیلی از شروع سریال نگذشته بود که حمید میهن دوست مدیر تولید مجموعه تلویزیونی «چارخونه» اعلام کرد: خواننده تیتراژ «چارخونه» از سوی مسوولان پخش شبکه سه سیما تغییر یافته است.
او در توضیح این تغییرات گفته بود: «در تیتراژ مجموعه تلویزیونی «چارخونه» آقای محسن نامجو به عنوان خواننده حضور داشت که بنا به تصمیمات شبکه سه سیما که من از آنها بی‌خبرم، مجبور به تعویض خواننده شدیم. این اتفاق در حالی رخ داد که پیش از این، محسن نامجو در مجموعه «ترش و شیرین» به کارگردانی عطاران به عنوان خواننده تیتراژ حضور داشت که این تصمیم مدیران شبکه سه در حذف این خواننده بسیار جالب است.»
