باغ کتاب بزرگترین باغ علم نوجوان کشور را تعطیل می‌کند!

باغ علم نوجوان کشور که از زمان تاسیس خود در سال 96 میزبان بیش از یک میلیون نوجوان ایرانی بوده و بزرگ‌ترین پارک علمی کشور محسوب می‌شود، با نامه تخلیه از سوی مدیریت جدید باغ کتاب تهران مواجه شده است. این مجموعه در اختیار شهرداری تهران قرار داشته و مدیریت آن به موسسه باغ کتاب واگذار شده، اما مدیران جدید موسسه به بهانه درآمدزایی، به دنبال تبدیل یکی از مهم‌ترین Science Parkهای کشور به فروشگاه تجاری هستند.

از راه‌اندازی توسط قالیباف تا تعطیلی در زمان زاکانی!

باغ علم یا Science Park یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین مراکز آشنایی با علم برای کودکان و نوجوانان در جهان است. بزرگ‌ترین باغ علم نوجوان کشور نیز با مساحتی به وسعت 4 هزار متر در طبقه اول باغ کتاب تهران قرار دارد. باغ علم نوجوان تلاش کرده است تا نگاهی جذاب، متفاوت و تجربه‌محور به علم داشته باشد؛ جایی که آموزش علم را تبدیل به یک سرگرمی لذت‌بخش، دور از قوانین و فرمول‌های سخت و پیچیده کرده است.

این مجموعه که در زمان شهرداری محمد باقر قالیباف راه اندازی شد، با 20 دستگاه شروع به کار کرد اما اکنون 30 دستگاه در باغ علم نوجوان وجود دارد که قوانین فیزیک را تبدیل به ابزاری برای بازی کرده‌اند. همچنین دستگاه‌های باغ علم نوجوان تعاملی است. یعنی مخاطبان می‌توانند در کنار توضیحات کارشناسان، با لمس دستگاه و آزمایش درک بهتری از پدیده‌های علمی پیدا و خلاقیت خود را تقویت کنند.  موج، مواد، مکانیزم، صوت، ریاضی، ریاضی، نور، حیات، پرواز، بینایی، برق، آینه‌ها و انرژی از جمله مفاهیم علوم پایه هستند که که نوجوانان در این پارک با این مفاهیم آشنا می‌شوند.

پشت پرده تعطیلی باغ علم

هشت سال پس از بهره‌برداری از باغ علم نوجوان، مدیریت جدید باغ کتاب به بهانه غیر اقتصادی بودن این باغ علم تصمیم به کوچک‌سازی آن گرفته که عملا به تعطیلی آن منجر می‌شود. این در حالی است که این مجموعه متعلق به شهرداری بوده و پیشتر نیز علیرضا زاکانی شهردار تهران توسعه فضاهای علمی و آموزشی در شهر تهران را وعده کرده بود. علاوه بر این کلیه فضاهای طبقه همکف باغ کتاب و بخش بزرگی از فضای طبقه بالای آن تجاری بوده و عجیب است مدیران این مجموعه از همین فضاهای اندک غیر تجاری که رسالت اصلی باغ کتاب بوده است نیز به دنبال درآمدزایی هستند.

شنیده شده هزینه‌کردهای عجیب و غریب مدیریت جدید باغ کتاب عامل اصلی نیاز فوری به تعطیلی این مجموعه و تجاری کردن آن است. تخریب و نوسازی اتاق مدیرعامل، خرید اجناس دست دوم به صورت یکجا برای حوزه فناوری اطلاعات باغ کتاب و انعقاد برخی قراردادها در حوزه‌های طراحی راهبردی که هنوز هدف و دستاورد آنها مشخص نیست، سبب شده تا باغ کتاب با کمبود شدید منابع مالی مواجه شود.

مدیریت جدید باغ کتاب که دربازگشایی سینما‌های این مجموعه ناتوان بوده، اکنون یکی از پرمخاطب‌ترین مجموعه‌های تهران را که تا پیش از این مشکلی برای دخل و خرج خود نداشت، به مجموعه‌ای زیان‌ده بدل کرده و حالا راه حل را در تعطیلی فضاهای علمی و آموزشی می‌داند.

اعتراض رییس دانشگاه تهران

سید محمد مقیمی رییس دانشگاه تهران نیز در نامه‌ای به علیرضا زاکانی شهردار تهران، با انتقاد از تصمیم مدیران جدید باغ کتاب تهران در جهت کوچک‌سازی باغ علم نوجوان کشور و تبدیل آن به فضایی تجاری، در جهت توسعه تجهیزات باغ علم نوجوان اعلام آمادگی کرد.

در نامه مقیمی به شهردار تهران آمده است: «جمعی از اساتید و دانشجویان دانشگاه تهران از سال 1393 تا 1396 اقدام به پژوهش، طراحی و پیاده‌سازی و اجرای محیط آموزشی و پرورشی نمودند تا با استفاده از فضایی پرنشاط بتوان به دانش‌آموزان ایران اسلامی مفاهیم علمی و تربیتی را به گونه‌ای منتقل نمود که دروس منتقل شده، فایده محور باشد، عمقی باشد، کاربردی باشد. این مجموعه در محیط باغ کتاب تهران با وسایل و تجهیزات ساخت محققین و جوانان ایرانی پیاده‌سازی و با نام باغ علم نوجوان اجرا گردید و پروژه فوق‌الذکر در سال 1396 به شهرداری تحویل گردید و با وجود عدم پرداخت مطالبات ساخت تجهیزات و برخی بی‌مهری‌های سنوات گذشته، تعمیر، نگهداری و بهره‌بردرای از این پارک نیز طی سالیان گذشته زیر نظر یکی از پژوهشکده‌های دانشگاه و با کمک برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاه انجام گرفت به گونه‌ای که طی سالیان اخیر قریب یک میلیون نفر از این پارک دیدن نموده‌اند».

در ادامه این نامه رییس دانشگاه تهران با انتقاد از عملکرد مدیریت جدید باغ کتاب تهران آورده است: «مدیریت جدید باغ کتاب تهران در نظر دارد با رویکرد درآمدزایی بیشتر نسبت به کوجک نمودن مساحت این پارک و واگذاری این مساحت به خدمات غیر علمی اقدام نماید و نظر به این که این پارک علمی تنها پارک علمی در تهران می‌باشد که مورد استقبال مدارس و خانواده‌ها می‌باشد از آن مقام تقاضا داریم ضمن ممانعت از این اقدام، نسبت به واگذاری بهره‌برداری این پارک به معاونت پژوهش و آمادگی گسترش پارک علمی و تجهیز با محصولات جدید ساخت کشور را برای آموزش و پرورش نوجوانان و جوانان ایران مطابق استانداردهای ایرانی و اسلامی دارد».

سرنوشت باغ علم در دستان زاکانی

هرچند نامه تخلیه باغ علم به مدیریت این مجموعه ابلاغ شده اما هنوز فرصت برای جلوگیری از تعطیلی بزرگ‌ترین باغ علم نوجوان کشور وجود دارد و بسیاری از همراهان و طرفداران علم امیدوارند با دستور شهردار تهران، مانع چنین اقدامی شوند.