«هرگز بزرگ نشو!» جکی چان

 مرتضی میر حسینی نوشت: به روایت خودش، زمانی که خبر را شنید در تایوان درگیر ساخت فیلمی تازه بود. رییس آکادمی موشن پیکچرز به واسطه مدیر برنامه‌های چان با او تماس گرفت و از انتخابش برای جایزه اسکار افتخاری گفت. چان باور نمی‌کرد. پرسید «مطمئنی منظورت من هستم؟» به نظرش بُردن این جایزه، برای او اتفاقی ناممکن بود. می‌گفت هر سال وقتی مراسم اعطای جوایز اسکار را با پدر و مادرم نگاه می‌کردم، پدرم به من می‌گفت «پسرم، تو جایزه‌های زیادی از سراسر دنیا گرفته‌ای.‌کی‌یکی از این مجسمه‌ها را می‌گیری؟» و من به پدرم نگاه می‌کردم و می‌گفتم «پدر، من فقط فیلم‌های کمدی اکشن بازی می‌کنم.»

در کتاب خاطراتش که با عنوان «هرگز بزرگ نشو!» به فارسی هم ترجمه شده است روایت می‌کند سال‌های خیلی زیادی فکر نمی‌کردم بردن جایزه اسکار برای من ممکن باشد. من در آسیا معروف بودم ولی فکر نمی‌کردم کسی در امریکا به کارم توجه داشته باشد. درواقع تا وقتی که 40 ‌ساله شدم و در فیلم‌های زیادی بازی کرده بودم، در امریکا دیده نشدم. بنابراین تشویق و دیده‌شدن از سوی هالیوود – در زمانی که هنوز جوان هستم! – بسیار خوشحال‌کننده بود. سال 2016 در چنین روزی، این جایزه را برای یک عمر فعالیت هنری به او دادند. شب مراسم کنار آرنولد شوارتزنگر نشست.

تام هنکس نخستین کسی بود که روی صحنه رفت و درباره جکی‌چان صحبت کرد. گفت «جکی‌چان فرد فوق‌العاده‌ای است چون بیشتر در فیلم‌های هنرهای رزمی کمدی و اکشن بازی کرده است، دو ژانری که به دلایلی نماینده‌های زیادی در اسکار نداشته‌اند. واقعیتی که اگر من عضو هیات داوران بودم، تغییر می‌کرد. موجب خشنودی است که امشب با این جایزه از خلاقیت بسیار زیاد جکی، استعداد عالی او در حرکات بدنی و تعهد بی‌نظیر او به کار قدردانی کنیم…

فیلم‌های جکی‌چان گاهی به‌طرز وحشتناکی جدی و در عین‌حال بسیار خنده‌دار بوده‌اند و میلیون‌ها نفر را در سراسر دنیا به وجد آورده‌اند. از سوی دیگر می‌توان گفت نسخه دیگری از جان وین – فیلم‌های جدی – و نسخه دیگری از باستر کیتون – فیلم‌های کمدی – از چین آمده است. چطور یک انسان می‌تواند هر دوی این ویژگی‌ها را باهم داشته باشد؟ او استعدادهایی خارق‌العاده و مخصوص به خود دارد. جکی کارهایی انجام می‌دهد که هیچ‌کدام از اسطوره‌های روی صحنه نتوانسته‌اند، انجام بدهند.»

میشل یئو که در سومین فیلم «داستان پلیس» با چان همکاری کرده بود و چندی پیش با فیلم «همه‌چیز، همه‌جا، به یک‌باره» (2022) کانون توجهات شد و همچنین کریس تاکر که در مجموعه فیلم‌های «ساعت شلوغی» با چان همبازی بود نیز در آن شب درباره‌‌اش صحبت کردند و از حس و حال همکاری با او گفتند. جکی چان، که فیلم‌های سال‌های جوانی‌اش جزو خاطرات بسیاری از ماست – و حتی پیش از هالیوودی‌شدن در ایران شناخته‌شده بود – زمان دریافت اسکار افتخاری، 62 ساله بود و کارنامه‌ای با حدود 200 فیلم پشت سر خود داشت.

پس از آن نیز در چند فیلم بازی کرد که اگر اشتباه نکنم، همگی‌شان در ژانر فیلم‌های اکشن دسته‌بندی می‌شوند.

از میان‌‌شان می‌شود به «بیگانه» (2017) اشاره کرد که داستان پدری آسیایی در بریتانیا است که به جست‌وجوی قاتلان دخترش می‌رود و جز انتقام به چیز دیگری فکر نمی‌کند. همچنین فیلم‌های «فولاد خونین» (2017)، «شوالیه سایه‌ها» (2019)، «ونگارد» (2020) و «ضربه پنهان» (2023) جزو مهم‌ترین فیلم‌های اخیر او محسوب می‌شوند. برای کسانی – مثل من – که فیلم‌های قدیمی جکی‌چان را دیده‌اند، آنچه در این کارهای جدید بسیار جلب‌توجه می‌کند، چین و چروک حک شده روی چهره اوست. چان چند ماه دیگر 70 ‌ساله می‌شود اما گویا با این شعار که «عمر من هنوز تمام نشده» مصمم است همچنان فعال بماند و بازی در نقش‌های متفاوت دیگری را هم تجربه کند. البته کتاب «هرگز بزرگ نشو!» را با این جملات به پایان می‌برد که «امیدوارم متوجه شوم چه زمانی وقت دست کشیدن از کارم است.

یا از کار کناره می‌کشم و از خودم مراقبت می‌کنم یا تا آخرین نفس به دویدن و مبارزه کردن ادامه می‌دهم. هر مسیری را که ادامه بدهم، فقط امیدوارم  مخاطبانم خیلی بی‌رحمانه در موردم  قضاوت  نکنند.»