درهای بسته مسجد جامع قزوین در نوروز 1404؛ محرومیت گردشگران از تاریخ
در روزهایی که قزوین میزبان موجی از گردشگران نوروزی بود، یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی شهر، مسجد جامع قزوین، عملاً از دسترس بازدیدکنندگان خارج شد.
بسیاری از مسافران که برای دیدن این شاهکار معماری تاریخی به قزوین آمده بودند، با درهای بسته و اطلاعیه‌ای مواجه شدند که ورود به مسجد را به شرایط خاصی محدود می‌کرد.
محدودیت‌های ورود؛ ضابطه یا سلیقه؟
بر اساس دستورالعملی که در ایام نوروز در ورودی مسجد جامع قزوین نصب شده بود، ورود گردشگران تنها در صورت رعایت پوشش اسلامی کامل مجاز اعلام شده و هرگونه عکاسی و فیلم‌برداری بدون دریافت مجوز ممنوع اعلام شده بود.
در این اطلاعیه تأکید شده بود که ورود توریست‌ها و تورهای داخلی و خارجی تنها با هماهنگی قبلی و ارائه مجوز کتبی از سازمان میراث فرهنگی امکان‌پذیر است.
اگرچه در اماکن مذهبی، رعایت شئونات اسلامی شرط حضور محسوب می‌شود، اما ضوابط اعمال‌شده در مسجد جامع قزوین به اندازه‌ای سخت‌گیرانه بوده که در عمل، بازدید عمومی از این بنای تاریخی را در ایام نوروز ناممکن کرده بود.
بسته بودن در مسجد
گردشگری مذهبی یا حذف گردشگران؟
مسجد جامع قزوین یکی از نمونه‌های ارزشمند معماری اسلامی و ایرانی است که در طول قرن‌ها، تغییرات و مرمت‌های زیادی را تجربه کرده و شاهدی زنده از تاریخ تحولات معماری در ایران است. با این حال، در شرایطی که بسیاری از کشورهای اسلامی، بناهای مذهبی خود را با برنامه‌ریزی مناسب به مقصد گردشگری فرهنگی تبدیل کرده‌اند، به نظر می‌رسد که مدیریت این مسجد بیشتر بر جلوگیری از حضور گردشگران متمرکز بوده تا فراهم کردن شرایط بازدید مناسب.
به گفته فعالان گردشگری، در ایام نوروز درهای این بنای تاریخی بیشتر اوقات بسته بوده است. همچنین، به دلیل اعمال سیاست‌های محدودکننده و برخورد متولیان مسجد با یکی از راهنمایان گردشگری و گروه همراهش، این اثر تاریخی از لیست مقاصد گردشگری تورهای نوروزی قزوین حذف شده است.
این در حالی است که بسیاری از گردشگران نوروزی برای بازدید از این شاهکار معماری ایرانی-اسلامی به قزوین آمده بودند، اما به دلیل محدودیت‌های اعمال‌شده، امکان ورود و مشاهده این اثر ارزشمند را نداشتند.
بنری که جلو خان مسجد جامع قزوین نصب شده و همچنین درهای بسته ورودی مسجد در 15 فروردین ساعت ۱۴:۳۰
سهم قزوین از گردشگری تاریخی چه خواهد شد؟
نوروز یکی از معدود فرصت‌هایی است که شهرهای تاریخی مانند قزوین می‌توانند با جذب گردشگران، ظرفیت‌های فرهنگی و اقتصادی خود را تقویت کنند. اما اعمال محدودیت‌های بی‌برنامه و اطلاع‌رسانی نامناسب، نه‌تنها فرصت معرفی این بنا را از بین می‌برد، بلکه باعث می‌شود قزوین در رقابت با شهرهایی مانند اصفهان و شیراز، در جذب گردشگران تاریخی عقب بماند.
مسجد جامع قزوین در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی (۱۹۳۱ میلادی) در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
این مسجد به‌دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد و معماری خاص خود، در میان مهم‌ترین مساجد تاریخی کشور قرار دارد. معماری آن که ترکیبی از سبک‌های سلجوقی، ایلخانی و صفوی است، باعث شده تا این بنا به‌عنوان یک نمونه برجسته از معماری اسلامی ایران شناخته شود. علاوه بر ثبت ملی، مسجد جامع قزوین به‌دلیل ارزش‌های معماری و تاریخی خود در پرونده ثبت جهانی مساجد ایرانی قرار دارد.
این ویژگی‌ها نشان از اهمیت جهانی این اثر و جایگاه آن در میراث فرهنگی بشری دارد. به همین دلیل، حفظ و معرفی مناسب این بنا برای گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران ضروری به نظر می رسد.
با توجه به جایگاه مسجد جامع قزوین، آیا مدیریت فرهنگی این شهر می‌تواند در آینده راهکاری بیابد که هم احترام به فضای مذهبی حفظ شود و هم گردشگران از تاریخ و معماری این بنا محروم نشوند؟
