بررسی علت‌های نپیوستن صداوسیما به سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
چرا صداوسیما در مقابل شفافیت مقاومت می‌کند؟
علیرغم پیوستن سازمان‌ها و نهادهای گوناگون به سامانه انتشار آزاد و دسترسی آزاد به اطلاعات، سازمان صدا و سیما از جمله نهادهایی است که همچنان در مقابل شفافیت مقاومت می‌کند و از بیان علت نپوستن به سامانه هم سر باز می‌زند.
نزدیک به ۱۶ ماه از راه‌اندازی سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات می‌گذرد. سامانه‌ای که هدفش شفاف‌سازی هر چه بیشتر عملکرد نهادها و سازمان‌های دولتی است. اولین بار در سال ٨٨ این قانون به نهادهای مختلف کشور ابلاغ شد اما تا زمان دولت دهم خبری از اجرایی شدن آن نبود تا اینکه از سال ٩٦ سامانه‌ای اینترنتی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راه‌اندازی شد تا همه مردم بتوانند به اطلاعات طبقهبندی نشده دولتی، دسترسی داشته باشند.
ردی از صداوسیما نیست
از تیرماه سال گذشته تا کنون که این سامانه به طور رسمی آغاز به کار کرده است، ٥١٥ دستگاه به‌منظور قراردادن اطلاعات خودشان در دسترس عموم، به این سامانه پیوسته‌اند. اما با وجود بیش از یک سال از راه‌اندازی و آغاز به کار این سامانه، نهادها و سازمان‌های زیادی هنوز هیچ اطلاعاتی از خود را به ثبت نرسانده‌اند و همچنان در مقابل پیوستن به این سامانه مقاومت می‌کنند. صدا و سیما از مهمترین این نهادهاست که همچنان زیر بار شفافیت نمی‌رود و هیچ حضوری در این سامانه ندارد؛ نهادی که اتفاقا عموم جامعه با آن سر و کار دارند و بودجه‌اش هم علیرغم گله و شکایت‌های مدیرانش، اصلا کم نیست.
چرا کسی پاسخگو نیست؟
نپیوستن سازمان صداوسیما به سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات یک طرف ماجراست و شانه خالی کردن از بیان دلایل این شفاف نبودن روی دیگر سکه. برای تکمیل این گزارش، ده‌ها بار از روابط عمومی سازمان صداوسیما، پیگر دلایل نپیوستن این سازمان به سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات بودیم اما هر بار با جواب‌های سر بالا که نکته قانع‌کننده‌ای در آن وجود نداشت، مواجه شدیم و در نهایت نیز علیرغم پیگیری‌های زیاد، هیچ پاسخ روشنی نگرفتیم.
در چندین تماسِ ما با روابط عمومی صداوسیما، اعلام شد که برای پیوستن به سامانه، برخی نامه‌نگاری‌ها انجام شده که تا کنون سرانجامی نداشته است. ماجرا اما زمانی پیچیده می‌شود که روابط عمومی صدا و سیما خودش هم در جریان نیست چه مکاتباتی انجام شده و نتیجه آنها چه بوده است و آیا اساسا نامه‌نگاری و مکاتبه‌ای در کار بوده است یا خیر؟
پاسخ دبیرخانه سامانه درباره نپوستن صداوسیما چیست؟
این ادعای صداوسیما در حالی صورت می‌گیرد که دبیرخانه سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، چنین موضوعی را تایید نمی‌کند. بعد از پیگیری از دبیرخانه سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، به این پاسخ رسیدیم که تاکنون درخواستی از طرف سازمان صداوسیما مبنی بر پیوستن به این سامانه ارائه نشده است.
برای روشن شدن لزوم پیوستن سازمان صداوسیما به سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، با حسین سلطان‌محمدی، منتقد و کارشناس تلویزیون گفت‌وگویی انجام دادیم و از او درباره ضرورت شفافیت در سازمان بزرگ صداوسیما پرسیدیم.
سلطان‌محمدی در گفت‌وگو با خبرآنلاین، درباره این الزام گفت: «نکته مهم در این میان حتی درباره سازمان‌ها و نهادهایی که پیوستند این است که باید دید کارکرد اطلاعاتشان چگونه است و آن اطلاعات به درد چه کسانی می‌خورد؟»
سوال‌های زیادی درباره صداوسیما وجود دارد
هدف از راه‌اندازی سامانه انتشار آزاد و دسترسی آزاد به اطلاعات شفافیت هر چه بیشتر بوده و اینکه عموم مردم از بودجه‌ای که در یک نهاد یا سازمان صرف می‌شود باخبر باشند، خاصه درباره صدا و سیما نیز مردم حق دارند بدانند چه هزینه‌ای صرف چه کاری می‌شود و درآمد از تبلیغاتی که این روزها همه تلویزیون را فرا گرفته در چه زمینه‌ای خرج می‌شود، و یا حتی تلویزیون هزینه و حقوق کارمندانش را که تعدادشان کم نیست را چگونه و از چه منبعی تامین می‌کند، این منتقد تلویزیون دراین‌باره نیز توضیح داد: «در صنعت تبلیغات معمولا به دلایل گوناگون در هیچ جای دنیا صد در صد اطلاعات معمولا مالی‌شان را لو نمی دهند. البته ممکن است ما بگوییم دسترسی آزاد به اطلاعات لزوما مالی نباشد و به مثلا به تعداد نیروی انسانی که در هر بخش از نهاد یا سازمانی در نقاط و بخش‌های مختلف مشغول فعالیت هستند مربوط شود. در همین بحث ممکن است اولین گزینه ای که به ذهن من رسانه‌ای برسد این است که در رسانه‌های اصلی و حرفه‌ای جهان این تعداد پرسنل وجود ندارد و آن سازمان مورد نظر چرا این تعداد کارمند و پرسنل دارد.»
بخاطر برخی اعمال قدرت‌ها شفافیت وجود ندارد
او ادامه داد: «این نکته را هم باید درنظر گرفت که در فضای رسانه‌ای ما همه دیدگاه‌ها ددیگاه‌های صد در صد تخصصی نیست و بسیار هم متنوع‌اند، از طرفی روی هر مسئله‌ای یک ممیزی اعمال می‌شود، نگاه ناظر جامعه ما تنها یک نگاه عمومی نیست و بسیار چند وجهی است و همه اعمال قدرت می‌کنند، بنابراین رسانه‌ای نیست که بتواند به همین راحتی خودش را باز کند. آن وقت مجبور است به جای یک پرسش تخصصی با انواع سوالات تخصصی و غیرتخصصی روبرو شود و همین باعث می‌شود نهادها و سازمان‌ها از انتشار اطلاعات پرهیز کنند.»
سلطان‌محمدی در ادامه صحبت هایش بیان کرد: «قطعا هیچ مدیری هم از همه عملکردش اطمینان ندارد که بودجه‌ای که گرفته را در چه مسیری توزیع کرده و بنابراین نمی‌خواهد پاسخ دهد، حالا اگر ساختار نهاد و اداره‌ای که درباره‌اش بحث می‌کنیم انحصاری باشد که اوضاع بدتر می‌شود و عملا در لاک دفاعی می‌رود و می‌گوید اساسا چرا باید پاسخگو باشم.»
منابع انسانی و مالی مهمترین نکته سوال‌برانگیز
این کارشناس تلویزیون درباره و لزوم پیوستن سازمان صدا و سیما به این سامانه نیز بیان کرد: «در صورتیکه که ما بدانیم اطلاعاتی که قرار است در سامانه انتشار آزاد و دسترسی آزاد به اطلاعات منتشر شود چه اطلاعاتی است و قرار است چه نقطه هدف و مقصدی را طی کند خوب است، اما وقتی صدا و سیما وارد بحث می‌شود اولین نکته همان بحث منابع انسانی و مسائل مالی است، اینکه درآمد بازرگانی چقدر و اینکه تلویزیون مدام ناله می‌زند من پول و بودجه ندارم و نمی‌توانم سریال الف و برنامه خوب بسازم و مجبورم اسپانسرهای فراوان بگیرم و به مخاطبان بگویم کدهای دستوری ستاره فلان و فلان را بگیرید و غیره و غیره چقدر درست است؟»
او در ادامه اضافه کرد: «ما درباره صدا و سیما درباره مسائل بسیار مختلفی و ریزی می‌توانیم بحث کنیم، از شبکه‌های استانی و برون مرزی گرفته تا بحث شبکه کیش و اینکه دوستان می‌گویند سریال‌های ما قیچی می‌شود و.... اما دراین فضای پرتنوع سیاسی به نظر می‌رسد چون سازمانی مثل صدا و سیما می‌داند با نکات مسئله برانگیز روبه رو می‌شود مدیریت‌اش ترجیح می‌دهد مثل خیلی از سازمان‌های دیگر پرهیز کند و وارد بحث نشود.»
منبع: خبر آنلاین
1981
