«کمال غفاریان»، میلیاردر ایرانی‌تبار و کارآفرین در حوزه هوافضا در آمریکا/ او به ناسا برای بازگشت به ماه کمک می‌کند

غفاریان 65 سال پیش در اصفهان به دنیا آمد و در سال 1976، زمانی که 17 سال سن داشت با قرض‌کردن 2000 دلار از عمویش به آمریکا مهاجرت کرد. غفاریان در دوران تحصیلش موفق به کسب دکترای سیستم‌های مدیریت اطلاعات، کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات و کارشناسی دوگانه در رشته علوم کامپیوتر و مهندسی الکترونیک شد. 

علاقه کمال غفاریان به فضا به دوران کودکی‌اش در اصفهان برمی‌گردد. او تماشای قدم‌‌زدن «نیل آرمسترانگ» و «باز آلدرین» روی ماه از تلویزیون همسایه‌شان در سال 1969 را لحظه متحول‌کننده و مشوق اصلی‌اش برای ورود به صنعت هوافضا توصیف می‌کند.

پس از فارغ‌التحصیلی در سال 1980، کمال غفاریان تصمیم گرفت ایده‌هایش را در آمریکا دنبال کند. او مؤسس و مدیرعامل شرکت‎‌ آی-بی-ایکس (IBX) است و به‌عنوان هم‌بنیان‌گذار و رئیس هیئت مدیره شرکت‌های کوانتوم اسپیس (Quantum Space)، ایکس انرژی (X-energy)، آکسیوم اسپیس (Axiom Space) و اینتوئتیو مشینز (Intuitive Machines) شناخته می‌شود. 

فعالیت‌های غفاریان از کجا آغاز شد؟ 

هنگامی که کارنامه کاری کمال غفاریان را می‌خوانید، حس مطالعه رمان‌های علمی تخیلی به شما دست می‌دهد؛ زیرا فعالیت‌های وی در عرصه هوافضا از ذهن رؤیاپرداز و خلاق او سرچشمه می‌گیرد. او در ابتدا برای تأمین مخارج دانشجویی‌ و پرداخت بدهی 2000 دلاری به عمویش، شب‌ها به پارک‌کردن خودروها در واشنگتن مشغول بود و سپس موقتاً وارد شرکت Compucare شد.

غفاریان در سال 1983 در شرکت بزرگ هوافضا لاکهید (Lockheed) به‌صورت پاره‌وقت استخدام شد و بعد با حضور در شرکت Ford Aerospace، روی قرادادهای ناسا و سازمان‌های دولتی آمریکا کار کرد. در سال 1994، غفاریان شرکت خودش را به‌همراه همکارش «هارولد استینگر»، با نام Stinger Ghaffarian Technologies یا به اختصار STG تأسیس کرد؛ شرکتی با کمک مالی دولت آمریکا در زیرزمین خانه غفاریان راه‌اندازی شد و تا جایی پیش رفت که در سال 2006، به بیستمین پیمانکار بزرگ ناسا با قراردادهایی به ارزش 100 میلیون دلار تبدیل شد. سه سال بعد، کمال غفاریان 60 درصد از سهام STG را از آن خود کرد و در فوریه 2018، این شرکت به ارزش 355 میلیون دلار به شرکت کی‌بی‌آر (KBR) واگذار شد. 

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های غفاریان، ترغیب کارمندان سابق و بازنشسته ناسا و تشویق سایر سرمایه‌گذاران برای پیوستن به او در صنعت هوافضاست. نمونه‌هایی از این موضوع، «استفان آلتموس» و «مایکل سافردینی»، چهره‌های مشهور و سابق ناسا هستند که به‌ترتیب در تأسیس اینتوئتیو مشینز و آکسیوم اسپیس، او را همراهی کردند. این توانایی او موجب شده است تا بسیاری از سرمایه‌گذاران به وی بپیوندند و در فعالیت‌های او شریک باشند. 

اقدامات غفاریان برای رسیدن به اهداف فضایی

او به‌عنوان رئیس اجرایی چندین شرکت فعال در اکتشافات فضایی، هدف مشترکی را برای تبدیل بشر به یک گونه چند سیاره‌ای دنبال می‌کند. آکسیوم اسپیس درحال ساخت اولین ایستگاه فضایی تجاری جهان با مشارکت ناسا و طراحی نسل بعدی لباس‌های فضایی فضانوردان با همکاری پرادا است. همینطور اینتوئتیو مشینز نیز مشغول ساخت فرودگرهای ماه است و در ژانویه 2024، یکی از آن‌ها را به‌طور آزمایشی به قطب جنوب ماه می‌فرستد.

علاوه بر موارد بالا، غفاریان در کوانتوم اسپیس روی ساخت یک «ابر بزرگراه» فضایی کار می‌کند که به سوخت‌گیری و جابه‌جایی فضاپیماها در سفر بین زمین و ماه کمک شایانی می‌کند. در کنار فعالیت در پروژه‌های فضایی، غفاریان در ایکس انرژی روی تولید رآکتورهای هسته‌ای کوچک و پیشرفته متمرکز است که می‌توانند انرژی همه چیز را از یک پایگاه نظامی دورافتاده گرفته تا کارخانه مواد شیمیایی 4700 هکتاری داو در ساحل تگزاس تأمین کنند. 

برخلاف ایلان ماسک و همتایانش که پول‌های هنگفتی را هزینه می‌کنند و اکثر درآمدشان خارج از این حوزه است، غفاریان جزو معدود کسانی است که از رؤیاهای فضایی‌اش و توسعه پروژه‌ها سرمایه خود را به‌دست آورده و رمز موفقیتش را در «فرهنگ» می‌داند. بااین‌حال، در تجارت 546 میلیارد دلاری صنعت هوافضا که هنوز توسط دولت ایالات‌متحده هدایت می‌شود، این قراردادها و مبالغ آن‌هاست که بیشترین اهمیت را دارند. 

غفاریان از تمامی تجربیات همکارانش مانند ایلان ماسک و جف بزوس در توسعه پروژه‌ها کمک می‌گیرد و آنها را به عنوان شریک تجاری و نه رقیب می‌بیند. هدف فعلی او، کاهش هزینه‌های ورود به فضاست که با ساخت اولین ایستگاه فضایی تجاری به‌همراه ناسا و فرودگرهای ماه ممکن می‌شود. فعالیت شرکت‌های غفاریان در این زمینه، باعث شده تا رخدادهای تخیلی فیلم‌های تام کروز مانند ایستگاه فضایی واقعی یا ساخت دارو در گرانش صفر، به حقیقت تبدیل شوند.

اولین قدم برای دستیابی به هدف بلندمدت او، یعنی تبدیل گونه بشری به موجودات میان‌سیاره‌ای، تأسیس ایستگاه فضایی است، سپس توسعه فرودگرها، ایجاد یک پایگاه انسانی و درنهایت تکنولوژی‌هایی که می‌توانند ما را به دوردست‌ها و فراسوی منظومه شمسی ببرند.

آینده صنعت هوافضا از نگاه کمال غفاریان

کام غفاریان به آینده این صنعت خوش‌بین است و باور دارد وجود رآکتورهای هسته‌ای، ایستگاه‌های فضایی و فرودگرها می‌توانند کافی باشد. بااین‌وجود، غفاریان حضور تمام‌وقت انسان‌ها در پایگاه‌های فضایی و ماه را متصور است و آن را نزدیک می‌پندارد. او معتقد است که تا 5، 10 یا 20 سال آینده، یک شهر فضایی خواهیم داشت؛ جایی که مردم می‌توانند در آن رفت‌وآمد کنند و همچنین سنگ بنای خوبی برای اکتشافات فضایی آینده انسان‌ها باشد. 

اکنون غفاریان روی فعالیت‌های مؤسسه LSI یا همان Limitless Space Institute متمرکز است. این مؤسسه هزینه پروژه‌ها و تحقیقاتی را که می‌توانند روزی باعث آسان‌ترشدن سفرهای بین‌ستاره‌ای شود، تأمین می‌کند. همچنین فرودگر اینتوئتیو مشینز در دو ماه دیگر به ماه سفر می‌کند و مأموریت آکسیوم اسپیس نیز برای اوایل سال 2025 برنامه‌ریزی شده است. همینطور انتظار می‌رود بخش اول ساخت ایستگاه فضایی تجاری در سال 2026 تکمیل و به ایستگاه فضایی بین‎‌المللی متصل شود و در سال 2031 شاهد پایان کامل این پروژه باشیم. 

فعالیت‌های فضایی غفاریان و همتایانش یقیناً زندگی کنونی ما و آیندگان را تحت تأثیر قرار می‌دهند و درهای جدیدی از جهان‌های ناشناخته را به روی ما می‌گشایند. اگرچه ساختن ایستگاه فضایی فرودگرهای ماه و پیش‌بردن سایر اهداف فضایی به ثروتمندترشدن کمال غفاریان کمک کرده، اما انگیزه او از تمام این فعالیت‌ها، ایجاد تغییری در جهان و بهبود زندگی دیگران است.