بازگشت موفقیتآمیز استارلاینر به کره زمین/ بوئینگ نتوانست خدمه را از ایستگاه فضایی بازگرداند
پس از یک تابستان پرتلاطم، فضاپیمای استارلاینر بوئینگ سرانجام روز جمعه ششم سپتامبر (۱۶ شهریور ۱۴۰۳) با موفقیت به زمین بازگشت، اما ماموریتش را بدون برگرداندن خدمه فضایی خود به پایان رساند.
فضاپیمای استارلاینر بوئینگ عصر جمعه ساعت ۱۸:۰۴ به وقت شرقی آمریکا (ساعت ۰۱:۳۴ بامداد شنبه به وقت تهران) بدون حضور فضانوردان از ایستگاه فضایی بینالمللی خارج شد. استارلاینر سپس حدود شش ساعت را صرف پرواز به سمت زمین کرد تا اینکه در ساعت ۱۲:۰۱ بامداد شنبه به وقت شرقی آمریکا (ساعت ۰۷:۳۱ شنبه به وقت تهران) در بندرگاه فضایی وایت سندز در ایالت نیومکزیکو با موفقیت فرود آمد.
دوربین های ناسا این کپسول را هنگام ورود به جو زمین و حرکت در آسمان با سرعت بالا به تصویر کشیدند. برای کاهش سرعت فرود و اطمینان از فرود ایمن، این کپسول از دو مجموعه چتر نجات استفاده کرد. علاوه بر این، شش کیسه هوا درست قبل از فرود در زیر فضاپیما مستقر شد تا ضربه را جذب کند و از آسیب جلوگیری کند.
در حالی که بوئینگ احتمالا از بازگشت موفقیتآمیز استارلاینر خرسند است، اما احتمالا نوعی حس افسوس نیز دارد. بازگشت موفقیتآمیز نشان میدهد که اگر فضاپیما در شرایط بهتری قرار داشت، ممکن بود میتوانست فضانوردان را با خیال راحت از ایستگاه فضایی بازگرداند. با این حال، مشکلات مربوط به رانشگرهای استارلاینر و نشت هلیوم، که اندکی پس از پرتاب پدیدارشد، مقامات ناسا را بر آن داشت تا به جای آن، اسپیس ایکس را برای انجام پرواز برگشت انتخاب کنند.
جوئل مونتالبانو، دستیار معاون عملیات فضایی ناسا، در یک کنفرانس خبری در اوایل روز شنبه پس از فرود استارلاینر گفت: «به یاد داشته باشید که این یک مأموریت آزمایشی بود.»
سفری ۸ روزه در فضا که ماهها به طول انجامیده
استارلاینر در اوایل ماه ژوئن، ۲ فضانورد ناسا به نامهای بوچ ویلمور و سونی ویلیامز را در اولین پرواز سرنشیندار آزمایشی خود که قرار بود حدود ۸ روز به طول بینجامد، به فضا فرستاد. با این حال، این فضاپیما مجبور شد چندین ماه در ایستگاه فضایی پهلو بگیرد تا مهندسان روی زمین برای تعیین ایمنترین راه برای بازگرداندن آنها به زمین، تمام جوانب احتیاطی را در نظر بگیرند.
پس از هفتهها آزمایش و تجزیه و تحلیل، ناسا تشخیص داد که سیستم محرکه کپسول پایدار به نظر میرسد، اما مشکلات پیشران خطر زیادی برای بازگشت خدمه ایجاد میکند. در نتیجه قرار شد تا ویلمور و ویلیامز تا سال میلادی جدید در ایستگاه فضایی بمانند و در ماه فوریه با کپسول اسپیس ایکس به زمین بازگردند.
این دو فضانورد در روند خروج استارلاینر از ایستگاه فضایی شرکت داشتند. این رویداد زمانی رخ داد که ایستگاه فضایی در فاصله ۴۱۸ کیلومتری بر فراز مرکز چین در حال پرواز بود.
ماموریت برگرداندن استارلاینر به شدت مورد توجه همگان بود، چرا که پایان چند ماه دراماتیک برای بوئینگ و ناسا بود. هدف از این پرواز آزمایشی نشان دادن این بود که این فضاپیما میتواند با اطمینان فضانوردان را به مدار پایین زمین برساند و از این طریق راه را برای ناسا هموار کند تا به بوئینگ برای انجام سفرهای منظم به ایستگاه فضایی مجوز دهد.
مشکلات استارلاینر در مقابل رقیبش اسپیس ایکس
در عوض، مشکلات پیش آمده برای پیشرانه این فضاپیما به مجموعه شکستهای قابل توجه پروژه استارلاینر بوئینگ اضافه کرد، که حتی قبل از پرتاب هم بیش از ۱.۵ میلیارد دلار بیشتر از بودجه پیشبینیشده خرج برداشت و سالها از برنامه زمانبندی خود عقب افتاده بود.
علاوه بر این، اولین پرواز آزمایشی بدون خدمه به ایستگاه فضایی، که ناسا قبل از اجازه دادن به فضاپیما برای حمل فضانوردان به آن نیاز داشت، نیز با مشکلاتی مواجه شد و مجبور شد در سال ۲۰۲۲ تکرار شود.
مقامات ناسا اوایل این هفته اعلام کردند که در حال همکاری با بوئینگ برای ایجاد تغییراتی در پیشرانههای استارلاینر هستند. با بازگشت فضاپیما، مهندسان میتوانند عملکرد آن را ارزیابی کنند و تجزیه و تحلیلهای بیشتری بر روی آن انجام دهند.
با در نظر گرفتن اشکالات احتمالی پیشران ، استارلاینر پس از انفصال از ایستگاه فضایی، به طور مستقل به پرواز در آمد و از ایستگاه فضایی دور شد تا در صورت بروز مشکل از فاصله ایمن برخوردار باشد.
بوئینگ فضاپیمای استارلاینر خود را ذیل پروژه فضاپیمای سرنشیندار تجاری ناسا توسعه داد، ابتکاری که در سال ۲۰۱۱ برای حمایت از وسایل نقلیه فضایی شرکتهای خصوصی به منظور پر کردن شکاف باقی مانده توسط شاتل های فضایی بازنشسته ناسا راه اندازی شد.
اسپیسایکس به عنوان شرکت رقیب نیز فضاپیمای سرنشیندار «دراگون» خود را به عنوان بخشی از همین برنامه توسعه داد و از سال ۲۰۲۰ پروازهای منظمی را به ایستگاه فضایی انجام می دهد.