زلزله یک پدیده طبیعی محسوب می شود/ چرا از نیروی عظیم زمین بهره نگیریم؟!

به گزارش سایت خبر فوری ، محمدباقر رفعتی در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینکه «زلزله» به حرکات و ارتعاشات ناگهانی سطح زمین ناشی از شکسته شدن سنگ های پوسته و رها شدن انرژی ذخیره شده در آنها اتلاق می شود، اظهار کرد: زلزله یک فرایند زمین شناختی(تکتونیکی) بوده و وجود حداقل یک شکست در پوسته زمین لازمه آن است.

کارشناس زمین شناسی، با بیان اینکه امواج  زلزله عمدتا از سه نوع طولی(اولیه)، عرضی(ثانویه) و سطحی تشکیل می شود، تصریح کرد: بیشتر خرابی های زلزله ناشی از تاثیرات موج سطحی بوده که پس از امواج اولیه و ثانویه رخ می دهد.

وی کمربند چین   خورده آلپ - هیمالیا(شامل ایتالیا، یونان، ترکیه، ایران و شمال هند) کمربند اطراف اقیانوس آرام و کمربند میانی اقیانوس اطلس را مهمترین مناطق زلزله خیز دنیا دانست و افزود: بسیاری از زمین   لرزه ها با تعدادی حرکات ضعیف   تر پیش از زمین   لرزه اصلی و یا پس از حرکت اصلی زلزله همراهند که پیش   لرزه و پس لرزه نامیده می شوند.

رفعتی، با بیان اینکه در زمان بررسی لرزه خیزی یک منطقه باید تاریخچه لرزه ها و گسل های فعال و لرزه زا را مورد بررسی قرار داد، عنوان کرد: گسل   ها شکستگی هایی در پوسته زمین هستند که در طول زمان تغییر شکل های قابل توجهی در آنها ایجاد شده است. بدین مفهوم که زلزله های پیشین، باعث ایجاد این شکستگی ها و جابجایی ها شده است.

کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، با اشاره به رابطه نزدیک بين زمين لرزه ها و گسل ها، یادآور شد: قسمت اعظم زلزله ها بر روی گسل های قديمی متمركزند و از سویی ديگر، اين زلزله ها هستند كه می توانند در ايجاد برخی گسل های جدید نقش ایفا نمایند.

وی با بیان اینکه زلزله های بزرگ با گسل های بزرگ و گسل های كوچک با زلزله های كوچک تطبيق می کنند، متذکر شد: قرار گرفتن ایران در یکی از مناطق لرزه خیز جهان و احتمال وقوع زلزله های مخرب در بسیاری از نقاط کشور، شناخت گستره ایران را از دیدگاه لرزه خیزی با اهمیت ساخته است.

کارشناس زمین شناسی، با بیان اینکه از سال 1340 تاکنون زمین   لرزه های مختلف و در مواقعی ویران   کننده مناطق مختلف کشور را با خسارات و تلفات سنگینی رو به رو کرده است، ادامه داد: بزرگترین زمین   لرزه ای که در سال های اخیر در ایران به وقوع پیوست مربوط به 31 خرداد سال 1369 در استان های گیلان و زنجان به قدرت 7.3 در مقیاس ریشتر بود که بیش از 40 هزار کشته بر جای گذاشت و خونبارترین زمین   لرزه در ایران به حساب می آید.

وی با اشاره به پتانسیل قابل توجه زلزله خیزی در استان گیلان، خاطرنشان کرد: استان گیلان به دلیل موقعیت جغرافیایی اش در سلسله جبال البرز که خود از مناطق فعال و جوان به لحاظ ساختار زمین شناسی محسوب می گردد، گسل های مهمی را دارا می باشد که از مهمترین آنها می توان به گسل خزر و گسل آستارا اشاره کرد.

کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، اختلاف ارتفاع فاحش بین کوهستان و جلگه در استان های گیلان و مازندران را نشانه عملکرد گسل خزر دانست و اضافه کرد: هر از چند گاهی این گسل  در اثر نیروهای وارده بر پوسته زمین فعال شده و زمین لرزه هایی را با مقیاس های متفاوت ایجاد می کند.

رفعتی، از زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی یاد کرد و گفت: زلزله در کنار سایر پدیده ها از جمله جزر و مد دریا، باد و باران، آتشفشان ها و... طبیعی محسوب می شود که به طور قطع و یقین در تداوم و استمرار حیات در کره زمین نقش اساسی دارد لذا مثل همه پدیده های طبیعی برای موجودات زنده از دو منظر مثبت و منفی قابل بررسی می باشد که البته به نحوه برخورد ما با این پدیده  بستگی دارد؛ به طوری که ما را آسیب پذیر یا منفعت طلب نشان می دهد.

کارشناس زمین شناسی، با بیان اینکه خداوند تمامی پدیده های طبیعی را مسخر انسان گردانیده است، عنوان کرد: این انسان است که با دانش و تفکر خود می تواند از این نیروهای خدادادی استفاده احسن کند. در واقع اگر انسان ها از مهار سیلاب ها با احداث سد، قدرت بادها با ساخت توربین و گرمای زمین به عنوان منبع انرژی به نفع زندگی خود استفاده می کنند، چرا از نیروی عظیم زمین به هنگام زلزله بهره نگیریم؟!

وی اظهار کرد: برای اینکه از قهر طبیعت و پدیده های به ظاهر مخرب آن در امان باشیم، لازم است برای هر پدیده تدابیر خاص آن اندیشیده شود. قطعا شناسایی مناطق حساس به زلزله و دوری گزیدن از گسل ها جهت احداث مناطق مسکونی، تجاری و صنعتی، مقاوم سازی سازه ها و ابنیه های حیاتی، استفاده از مصالح سبک مانند چوب در قالب یک معماری نوین و ابتکاری و آموزش عمومی در راستای مواجهه با زلزله در قبل، حین و بعد از آن، راهکارهای مناسبی برای مقابله با این پدیده طبیعی است.

 رفعتی، با بیان اینکه مقاوم سازی ساختمان ها و تقویت سازه های ساختمانی در امور شهرسازی از جمله مولفه های بسیار مهمی در کاهش خسارت و تلفات ناشی از زمین   لرزه هاست، تاکید کرد: باید این واقعیت را بپذیریم که ایران در کمربند زلزله جهانی قرار دارد و لذا استفاده از تجربیات دیگر کشورهای زلزله خیز و موفق در ساماندهی امور شهری و مقاوم سازی شهرها در مناطق زلزله خیز بیش از گذشته احساس می شود.

منبع: ایسنا

56