وضعیت قرمز مساحت زون فرونشستی اصفهان

علی بیت‌اللهی روز شنبه افزود: ماهیت پدیده فرونشست، پیشرونده است و با تنش‌های آبی اصفهان و افزایش استحصال آب‌های زیرزمینی در این خطه، توسعه بیشتری خواهد داشت.

وی با بیان اینکه واقعیت موجود اصفهان، شرایط یک شهر نیست بلکه تاریخ این کشور است، اضافه کرد: برای تنش آبی و فرونشست اصفهان باید هرچه زودتر اقدامی کرد چراکه این موضوع یک مساله قومیتی و استانی نیست بلکه موضوعی ملی است.

بیت اللهی با بیان اینکه بار‌ها در باره شرایط پیشرونده فرونشست اصفهان هشدار داده‌ایم، گفت: گرچه مخالف انتقال آب بین حوضه‌ای هستیم، اما چاره‌ای جز تامین آب اصفهان از حوزه‌های دیگر نیست چراکه این آب برای شرب و مقابله با فرونشست اصفهان است.

رییس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: موضوع تامین آب شرب ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در محدوده فرونشستی شهر اصفهان و اطراف آن و مقابله با فرونشست و جلوگیری از تخریب و خسارت آثار تاریخی، منازل مسکونی و زیرساخت‌های این محدوده است.

وی اضافه کرد: موضوع جان گرفتن تالاب گاوخونی است که اگر به کویر نمک تبدیل شود، فقط اصفهان آسیب نخواهد دید بلکه بسیاری از شهر‌های مختلف اطراف آن دچار ریزگرد‌های نمکی خواهند شد.

بیت اللهی تاکید کرد: از این رو با یک مساله ملی مواجه‌ایم و باید در این زمینه اقدام ویژه انجام بگیرد.

وی گفت: انتقال آب از مکان‌هایی که خطرپذیری کمتر تهدیدشان می‌کند، قابل انجام است و از سوی دیگر باید نگاهی به میزان برداشت چاه‌های موجود در اصفهان هم داشته باشیم.

بیت اللهی اضافه کرد: اگر هدف کنترل فرونشست زمین باشد، باید سیاست‌های تشویقی و حمایتی به کشاورزان داده شود.

وی تاکید کرد: سیاست «نَکِشت» یا استراحت زمین با جبران مالی از سوی دولت یا نهاد‌هایی متولی برای کشاورزان باید انجام شود تا زمین نفس بکشد و جان بگیرد.

وی اظهار داشت: در معرض قرارگیری مستحدثات و سکونتگاه‌های شهری در پهنای فرونشست زمین در کل ایران بررسی شده است و بر اساس این تحقیقات از نظر فرونشست زمین ریسک هیچ شهری به اندازه اصفهان نیست.

بیت اللهی اضافه کرد: همچنین در استان اصفهان ۲۵ شهر در منطقه‌های فرونشستی واقع شده‌اند و این آمار از همه استان‌های ایران بیشتر است.

به گفته رییس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، این شهر‌ها اغلب در حاشیه شهر اصفهان قرار دارند.

طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی نرخ فرونشست اصفهان به طور میانگین بین ۱۵ تا ۱۸ سانتی‌متر در سال است.

اصفهان تنها شهری محسوب می‌شود که فرونشست به دل آن نفوذ کرده و به گفته کارشناسان، این موضوع ریسک پذیری این خطه را بیشتر کرده است و تنها راهکار جلوگیری از پیشرفت فرونشست، جاری شدن زاینده‌رود و کاهش برداشت آب‌های زیرزمینی دشت «اصفهان برخوار» است؛ اتفاقی که هرچقدر به تعویق بیفتد با مشکلاتی نظیر تهدید سازه‌های شهری، ساختمان‌ها و خطوط انتقال نیرو، جمعیت ۲ و نیم میلیون نفری شهر اصفهان را تهدید خواهد کرد.

فرونشست یک پدیده زیست محیطی به معنی نشست تدریجی و یا پایین رفتن ناگهانی سطح زمین به دلیل تراکم موارد زیرسطحی است؛ برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی ناشی از نیاز روزافزون به منابع آب که به دنبال توسعه جمعیت، صنعت و کشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود رخ داده از دلایل اصلی فرونشست به شمار می‌رود.