در شورای گفتگو حق رای نداریم / بخش خصوصی فرزند ناخوانده اقتصاد است/سفره‌های مردم در حال خالی شدن است/ تصمیمات نادرست تحریم داخلی را به وجود آورد/ دولتها به بخش خصوصی بی‌اعتماد‌ هستند

مریم بهنام راد : سیده فاطمه مقیمی، یکی از اعضای هيئت نمايندگان اتاق بازرگانی تهران ، بانوی اقتصادان ایرانی توانسته هدایت بخشی از جامعه اقتصادی ایران را بعهده بگیرد .این فعال بخش خصوصی سال هاست کرسی تاثیر گذاری در این بخش را بر عهده دارد و ازسوی دیگر این بانونی فعال کارآفرین نمونه کشورکه نامش همچنان صدرنشین درلیست فعالان اقتصادی است ، از نقش تشکلهای بخش خصوصی در اقتصاد ملی سخن میگوید.

خبر فوری : موضوع همکاری بخش خصوصی با اقتصاد کشور، چهل سال است که در محافل مختلف توسعه اقتصادی مطرح می شود در زمان یاد شده تا کنون دولت‌ها در رابطه با نحوه همکاری و روش فعالیت این بخش چه کرده اند و این بخش به چه نحوه ای در توسعه اقتصاد کشور نقش داشته است؟

صحبت از بخش خصوصی در واقع گویی زخمی است که هنوز سربازنکرده است این بخش نه استطاعت جداشدن از اقتصاد را در خود می بیند چون وابسته به اقتصاد کشور است نه می تواند به تنهایی کاری را انجام دهد که اثر گذاری داشته باشد .

بخش خصوصی یک فرزند ناخوانده برای اقتصاد ایران است

در همین چهل سالی که درباره اش صحبت می کنیم بدترین فضاهایی که می تواند برای یک مجموعه و اقتصاد وجودداشته باشد برای بخش خصوصی بوده است. هرجا که قافیه تنگ می شود بر می گردد به بخش خصوصی ، هرموقع کمک خواسته می شود بخش خصوصی آماده در این رزمگاه ورود پیدا می کند، بدون اینکه تاثیرگذاری آن دیده و به آن بها داده شود . از نام گذاری روزهای مختص به بخش خصوصی در تقویم سال ملی داریم اما دریغ از اثربخشی واثرگذاری .حتی به کاری که بخش خصوصی به عنوان سرباز واقعی اقتصاد انجام میدهد هیچ توجه ای نمی‌شود . زخم هایی که التیام بخش آن باید به هرحال نه در کوتاه مدت بلکه در دراز مدت باید تاثیرخودش را در روند توسعه اقتصادی کشور ایجاد کند . اما دولت ها درایران به بخش خصوصی اعتماد ندارند ، بخش خصوصی یک فرزند ناخوانده برای اقتصاد ایران است .به دلیل عدم توجه به این بخش وبه دلیل اینکه اگر قوانین وشرایطی که بخش خصوصی نیازدارد به آن توجه شود و اثربگذارد این مهم اتفاق نمی افتد .

خاطرمان باشد به هرحال بخش خصوصی در واقع همان سربازی اقتصادی است که از آن نام برده می شود یعنی نمی تواند خودش پایه گذار یک استراتژیک در یک مجموعه کارزاراقتصادی باشد .بخش دولت در یک چارچوب اختیارات مشخصا وتلویحا بارها تکرار شده از دو مجموعه دولت در قوه مجریه و قوه مقننه و قانون گذاری تشکیل شده است که می تواند اقتصاد را به سمت و سوی تعریف شده هدایت کنند . ما در بخش قوه مقننه تاثیر چندانی نداریم هربار در هر دوره جدید می خواهیم نمایندگان مجلس صدای بخش خصوصی را بشنوند و قوانین مورد نیاز برای این بخش را اجرایی کنند .اما هنوز این مهم اتفاق نیفتاده است .از سمت دیگر از قوه مجریه که متولی اجرای قوانین است انتظار می رفت که برای اجرای قوانین موجود در بخش های کسب و کار همت داشته باشد واگر واقعا لوایح جدیدی نیاز است که باید اجرایی شود به عنوان یک مسئله مورد مهم در مجلس پیگیری شود . ما حتی قوانین موجود را هم اجرا نمیکنیم ، وقتی ازقانون بهبود فضای کسب وکار صحبت می کنیم تقریبا یک دهه از آن می گذرد، اما متاسفانه هنوز اجرایی نشده است.

خبر فوری : این به خاطر کمبود قوانین است یا به دلیل مشکلات دیگر در مسیر اجرای آن است.؟

خصوصی ها در بخش دولتی دستی ندارند

اگر قانون های مرتبط درزمان خودش به موقع اجرا می شد شاید در خیلی از موارد بهتر بود، اما اگر امروز قرارباشد همان قوانین اجرا شود با توجه به شرایط موجود نیاز به تغییر دارد . من عنوان کسی که تقریبا سی و اندی سال است در بخش خصوصی هستم میگویم که وجود قانون بهتر از بی قانونی است ،حتی قانون بد و ناقص داشتن .به دلیل اینکه جامعه یک نظم و روالی را به خودش می گیرد ، دراین شرایط می تواند وضعیت بهتری را برای سایر بخش ها به ویژه بخش اقتصاد بخ وجود آورد. خصوصی ها در بخش دولتی دستی ندارند حتی درشورای گفتگو صحبت از این می شود که بخش خصوصی به عنوان مشاور سه قوه حضوردارد.مشاوره ای که حق رای نداشته باشد، تاثیری ندارد .! ما در شورا حضور داریم اما بدون حق رای .! ما حرف می زنیم، استدلال می‌آوریم،گزارش می دهیم اما تاثیری آنچنانی در تصمیم گیری تصمیم‌گیران ایجاد نمی شود.شاید نیاز به یک تحول درنگاه به بخش خصوصی است.

در وضعیت اقتصادی کشورهر اتفاقی ممکن است که رخ دهد. الان هر مشکلی را فقط به بحث تحریم ارتباط می دهیم، می گوییم تحریم باعث شده وضعیت اقتصاد به این شرایط بیفتد . ما هم معتقد هستیم تحریم بازدارنده نیست. تحریم خارجی و تحمیل آن بازدارنده نیست . عدم تصمیم گیری ها و اخذ تصمیمات صحیح و به موقع خودش تحریم داخلی را به وجود آورده است . یعنی یک سری موارد که اگر تصمیم به موقع و درست و اصولی در شرایط مناسب گرفته شود می توان به راحتی از هر تحریمی عبور کرد .

خبر فوری : دولت نگاه عمیق و گاها هیچ نگاهی به بخش خصوصی ندارد. حالا که شرایط رکود اقتصادی برای تولید رقم خورده ، چه باید کرد؟

شاید کسانی که در مجموعه دولت ها حضورداشتند که دلسوزی برای اقتصاد کشور بودند ،اما متخصص در جای خودش وجود نداشت

متاسفانه یا خوشبختانه چون جزء تصمیم گیران نیستم نمی توانم از این بابت چیزی بگویم. از جایگاه انتظار و از جایگاه متوقع بودن بخش خصوصی می توانم نگاه کنم و اعلام کنم، تصمیماتی که در بخش اقتصاد گرفته می شود حتما باید با مشورت با بخش خصوصی گرفته شود .در هرکشوری وقتی نگاه می شود اقتصاد توسعه پیدا کرده است یعنی یک بخش خصوصی توانمند داشته و در تصمیمات مشارکت زیادی داشته است . یعنی کسانی که ایثار می کنند ، کسانی که چیزی نمی گیرند، بلکه خیلی چیزها را مثل وقت ،تجربه ،سرمایه و فرصت هایشان را برای اقصاد و توسعه آن هزینه می کنند تا یک اتفاق خوب برای اقتصاد بیفتد . حالا کشورما یک اقتصاد بیماردارد و بیمار هم نیاز به دکتر و متخصص دارد ، شاید دکتری که هرچند حاذق باشد ،اما تخصص نداشته باشد، نمی تواند درد را درمان کند . شاید کسانی که در مجموعه دولت ها حضورداشتند، افراد دلسوزی برای اقتصاد کشور بودند ، اما متخصص در جای خودش وجود نداشت، واقعا باید دید چطور باید این کار انجام بگیرد . باید با تصمیمات درست به جمع بندی برسیم که تکرار اشتباهات دیگر رقم نخورد .

امکان ندارد که من به عنوان فردی از بخش خصوصی ایرادها را ببینم اما دولتمردان این ها را ندیده باشند

فقط با تغییر در یک تفکر قابل پیش بینی است که یک سری اتفاق بیفتد . این امکان ندارد که من به عنوان فردی از بخش خصوصی ایرادها را ببینم اما دولتمردان که در همین جامعه زندگی می کنند این ها را ندیده باشند .آنان نیز حتما می بینند ،پس باید تصمیم به موقع بگیرند . یک سری انتقادات اگر به یک مجموعه ای گرفته می شود ،این نقدها به معنای سرکوب نیست ،انتقاد به معنی ساخت ، بازسازی ،تحول و تغییر است وباید تاثیر گذار باشد .چشمان دنیا به ماست که کجا اشتباه می کنیم تا آن را برجسته کند .از طرفی جامعه درونی ما به دنبال بهبود وضعیت اقتصادی است ، سفره های مردم در حالی خالی شدن است و شرایط نامطلوب است . نارضایتی هایی در جامعه شگل گرفته که این نارضایتی ها می تواند کنترل و آرام شود و مردم در آسودگی خیال زندگی کنند . هرجامعه ای که بتواند این موارد رابرای مردم و اقتصاد مردم رقم بزند قطعا می تواند به توسعه نهایی در اقتصاد دست یابد .

خبر فوری :همانطور که اشاره داشتید ، بخش خصوصی توانایی دارد در مسیر توسعه با دولت همگام شود. در کنار این حرکت با کارآفرینی می توانند نقش آفرین باشند. شما به عنوان بانوی نمونه کارآفرین کشور، آیا فضا برای حضور و فعالیت کارآفرینان فراهم است ؟

صحبت شفاهی آماده بودن شرایط برای حضور کارآفرینان در عرصه اقتصاد از یک سمت و اجرایی شدن ایجاد فضای مناسب برای چنین بستری یک سمت دیگر این قضیه است . در رابطه با توسعه چنین فضایی بحث ها و گفتگوهای زیادی شنیده می شود، اما اثر گذاری دیده نمی شود .اگر در این بخش قوانین حامی داشته باشیم، بنگاه کسب وکاری که امروز با هزار مصیبت ،خودش را سرپا نگه می دارد و به عبارتی ازریزش نیروی و سرمایه انسانی واحد اقتصادی جلوگیری می کند، فشارهای اقتصادی را به جان می خرد تا چراغ بنگاه و کارخانه روشن باشد ، چرا که یک دفعه قانون ناگهانی از سازمان های مختلف ورود پیدا می کند و تمام تارو پود مجموعه را از هم جدا می کند. چگونه یک بنگاه اقتصادی و یک کارآفرین حضورش را امتداد ببخش؟ خیلی از این واحدها طی این چند دهه شکل واستخوان بندی گرفته اند یکباره فرونشستند .مسایل ومشکلات بانکی ، تامین اجتماعی ، دارایی همه اینها عوامل تخریب این بنگاه ها بشمار می آید. نصف فرصتی که برای کمک و خلق فرصت برای دیگران به عبارتی خدمت به جامعه باید باشد در حال حاضر در اداراتی که یاد شد می گذرد . یعنی موارد ومطالبی عنوان می شود که در ذهن هیچ کسی نمیگنجد. اگر قرار است روند بهبود فضای کسب وکار اتفاق بیفتد ، باید چرخه اقتصادی روغن کاری شود تاسهل تر بچرخد .اگر هر روز چوب در لای این چرخ گذاشته شود به طور قطع دلسردی ها به وجود می آید و کار آفرین دلیلی بر روشن نگه داشتن چراغ واحد اقتصادی خود نخواهد داشت و به مرورو به اجبار، پرسنل بنگاه های اقتصادی کمتر می شود و از نظراقتصادی کوچک و کوچک تر می شود . قرار نبود این اتفاق بیفتد ، چرا می گذاریم هر حادثه ای شکل بگیرد و بعد به دنبال دلیل آن باشیم. ما باید دنبال علت برای بقا باشیم، اینها هیچ کدام شعار نیست اجرای این ها به راحتی امکان پذیر است ، که به یک مجموعه امکانات تولید و فعالیت اقتصادی بدهند تا بتوانند حیات ببخشند .این فضای عدم تفکر و فضای امنیت شغل، دلسردی به همراه دارد . نباید موارد اندک در زمینه تحقق برنامه ها را برجسته کرد و به پای تمام موارد توسعه گذاشت.

22