تغییرات اجتماعی زمانبر است، نباید به عقب بازگشت و در خانه نشست

یکي از شعارهاي آقای روحانی این بود که زنان در لایه‌های میانی قدرت حاضر شوند، آیا این شعار محقق شد؟ یادآوری کنم که در انتهای دولت آقای روحانی چند کرسی به زنان داده شد، از جمله میراث فرهنگی و کتابخانه ملی، ولي پرسش اين است كه مگر این زنان مدیر و توانمند در چند سال نخست دولت حضور نداشتند؟
نکته شما را می‌فهمم، اما پاسخ من این است که تضمینی، جز تلاش خستگی‌ناپذیر برای زنان وجود ندارد. آقای روحانی وعده افزایش سهم مدیریتی زنان را به طور مشخص دنبال می‌کند. کاستی‌هایی وجود دارد، گاهی مسائل نمایشی است. اما در این گفتمان بیشتر می‌توان به برابری و تحقق شعارهای منتهی به ارتقای وضعیت زنان دل‌خوش کرد. فراموش نکنیم در هشت سال دولت اصولگراي آقاي احمدی‌نژاد، جنبش زنان ایران صدمات جبران‌ناپذیری دید و در آن دوره شاهد تلاشی سیستماتیک برای بازگرداندن زنان به خانه بودیم.
یعنی همه مشکلات زنان ما در حوزه عدم حضور در قدرت ریشه در همان هشت سال دارد؟
خیر، مسئله زنان مسئله اجتماعی و ساختاری است. نباید آن را این طور تقلیل داد به یک دوره خاص. منظور این است که در یک دوره خاص چه سهمی از تبعیض به چشم می‌خورد. اگرنه مسئله اجتماعی تک‌عاملی نیست و عوامل متعدد در شکل‌گیری آن تأثیرگذارند. مسائل زنان، بسیار سیاسی است. در آن هشت سال ما تمام آن فرصت‌ها و بودجه‌ها را از دست دادیم. ما باید خیلی چیزها را که نداریم ایجاد کنیم. در حوزه زنان اتفاقا نمی‌شود به پست‌های نمایشی اکتفا کرد. باید در مشارکت سیاسی زنان جریان‌سازی صورت بگیرد. مدام مسائل گوشزد شود و اجازه ندهیم هیچ مقام مسئولی یادش برود که ما چه می‌خواستیم و می‌خواهیم.
آیا در حوزه زنان نیز مانند دیگر حوزه‌ها آواربرداری شد؟
حالا من واژه آواربرداری را استفاده نمی‌کنم، ولی به دستاوردهای زنان صدمات سنگینی وارد شد. ما در این چهار سال در حال تسهیل بازگشت زنان به فضاهای عمومی و اجتماعی بودیم. طبیعی است در دوره ترمیم، پیشرفت نیز چندان سریع نباشد. به همین خاطر، تأکید دارم که دوره دوم می‌تواند فرصت مغتنمی باشد برای فعالان جنبش زنان که بتوانند تقاضاهای‌شان را در محیطی آرام‌تر و همراه‌تر دنبال کنند. بازسازی نهادهای مدنی در حوزه‌های مختلف در دستور کار دولت بود و گامی به پیش. بدون شک بهبود مسئله زنان با بهبود شرایط اجتماعی و عمومی جامعه در پیوند است.
از جانب زنان اصلاح‌طلب، چانه‌زنی خاصی برای حضورشان در قدرت رسمی صورت گرفته؟ آیا این بار برای عبور از مفهوم کلی «حضور زنان در لایه‌های میانی قدرت» به مصداق رسیده‌اید؟
نکات و بندهایی آماده شده و مذاکره در سطوح مختلف دنبال می‌شود. در ستادهای آقای روحانی شاهدیم که زنان دیگر گوشه‌ای در ستادها جداسازی نشده‌اند، بلکه در همه ستادها به طور فعال مشغول‌اند. در ادامه این تلاش می‌توان امید داشت به سمت نهادینه‌شدن این نگاه برویم. درعین‌حال یادمان نرود که چطور آنچه در دوره اصلاحات داشتیم به یکباره از دستمان رفت. اینها درس بزرگی است که باید از آن استفاده کرد.
بحث‌هایی مطرح است که شهردار آینده تهران یک زن باشد و البته تا به اینجای کار اکثر مباحث بر سر نام آقایان بوده، آیا گزینه مشخصی از میان زنان مطرح است؟
برخلاف آمار نادرستی که برخی کاندیداها در حوزه مسائل زنان در مدیریت شهری مطرح می‌کنند، در این عرصه اتفاق خاصی نیفتاده است. ما معتقدیم زنان توان اجرائی بالایی برای حضور در مدیریت‌های شهری دارند. می‌توانیم در شرایط فعلی زنانی را برای سمت شهرداری تهران معرفی کنیم. گزینه‌هایی هم مطرح است و بحث‌هایی داشتیم. اما ایده کلی تداوم ارتقای حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی در دستور کار است.
در این لابی و بحث‌ها، مخالفت‌هایی هم مطرح شده؟
مخالفت همیشه هست. درعین‌حال در حال مذاکره هستیم تا سهم زنان در مدیریت عالی شهرداری در دستور کار اصلاح‌طلبان باشد. حرفمان این است که حضور زنان توانمند در سازمان‌های متعدد و مدیریت نواحی شهرداری افزایش یابد. برای اینکه این غفلت جبران شود، به انتشار توانمندی زنان در پست‌های میانی و بالا فکر می‌کنیم. نظر ما صرفا حضور زنان در صرف شهرداری نیست، شهرداری نواحی نیز مهم است.
از گزینه‌تان نگفتید.
بحث‌هایی بوده، هم مصداقی و هم مفهومی، اما اسم نمی‌برم چون در حد طرح موضوع است. تغییرات اجتماعی زمان‌بر است، نباید به عقب بازگشت و در خانه نشست. باید ممارست به خرج داد.
تجربه اصلاح‌طلبان در فهرست‌بندی گاهی به اسم آقازاده‌ها ختم شده، چطور جلوی تکرار خطا را خواهید گرفت؟
پاکدستی و اصلاح‌طلبی مدنظر ماست. در این زمینه نه نسبت‌ها که شاخص‌ها و توانمندی حرف اول را می‌زند. شورای‌عالی به افراد در حوزه مرتبط به مدیریت شهری امتیاز داده و شاخص‌های متعددی مطرح است. البته معتقدم نباید از آن‌ور بام افتاد و هر فردی را به صرف اینکه فرزند شخصیت سیاسی است نقد کرد. این مفهوم آقازادگی نیز باید به‌درستی تعریف شود.
خب البته فهرست اصلاح‌طلبان گاهی از همین مسیر ضربه خورده است.
هروقت فهرست بیاید، مصداقی حرف می‌زنیم و دفاع می‌کنیم، ولی حالا چون اسامی مطرح نیست، فرایند را برای شما تعریف می‌کنم. همان‌طور که نباید به کسی بابت فرزند کسی‌بودن امتیاز بدهیم، نباید به کسی برای فرزند کسی‌بودن برچسب بزنیم. شایستگی‌ها مهم است. فرد باید صلاحیت داشته و ابزار ابتدایی ایفای نقش را به دست آورده باشد. باید سعی کنیم جامعه را به سمت اعتدال ببریم. البته جامعه ذهنش زخم خورده است، اما باید از برخوردهای عاطفی عبور کنیم. این را هم بگویم که قضاوت در این مسیر کار دشواری است و اجرائی‌شدن آن مشکل.
برای دیگر شهرها هم سهمیه‌ها را دارید، علاوه بر تهران، کلان‌شهرهایی داریم که به دلیل دوری از مرکز با بی‌مهری مواجه‌اند، برای نمونه در تهران بالاخره شهردار منطقه زن داریم، اما مدیریت شهری در شهرستان‌ها و کلان‌شهرها از حضور زنان بی‌بهره‌اند. آیا با شورای‌عالی استان‌ها رایزنی شده تا این سهمیه‌ها در استان‌ها نیز لحاظ شود؟
سیاست شورای‌عالی سیاست و مداخله در برنامه هیچ استانی نیست. اما بدانید که تهران جنبه الگویی دارد. حتی الگوی مدیریت شهری تهران در سراسر کشور کپی می‌شود. به شکل روندی و هنجاری شاهد این اتفاق هستیم. در سراسر ایران زنان توانمندی داریم که بدون حمایت احزاب و صرفا به دلیل حمایت و اعتماد جامعه به آنها به جایگاه‌های معتبری رسیدند. زنان مسیرشان به قدرت را پیدا خواهند کرد.
این روزها شایعه حضور آقای دنیامالی به گوش می‌رسد، به‌هرحال حمایت همه‌جانبه ایشان از آقای قالیباف بر کسی پوشیده نیست.
توضیح من این است که فهرست‌های متعددی مطرح شده و من همه را تکذیب می‌کنم. فهرست نهایی که بیاید به امید خدا پاسخ‌گوی آن خواهیم بود.
آیا اقلیت‌های مذهبی نیز در فهرست جایی دارند؟
اگر امتیازها به حد نصاب رسیده باشد، هیچ بازدارندگی‌ای نداریم.
هنوز هم خیلی‌ها - حتی در میان زنان - مخالف پیشنهاد ٣٠درصدی هستند و می‌گویند نباید برای زنان سهمیه قائل شد. نظر شما چیست؟
پیشنهاد من این است که منتقدان کمی وقت بگذارند و تاریخ جنبش زنان در سراسر جهان را مطالعه کنند. ما تافته جدابافته از جهان نیستیم.
فکر نکنیم کشورهای دیگر نتوانستند به نتایح پیشرفت‌های ما برسند! مسائل زنان در همه کشورهای جهان وجود دارد. همچنان هم وجود دارد. ببینید زنان دیگر کجا موفق شده‌اند. شواهد نشان می‌دهد سیاست سهمیه‌بندی در ارتقای رشد سیاسی و اجتماعی زنان تأثیرگذار بوده است.

منبع: شرق

33