سلام بر نسل «خوراکجویان»!
«یووال نوح هراری» در کتاب قابل توجه و پرمخاطب «انسان خردمند»، در تقسیمبندی انسانهای نخستین، گروهی از آنها را با عنوان «خوراکجو» معرفی میکند.
خوراک جویان، دستهای از اجداد ما بودند که قبل از انقلاب کشاورزی در زمین سکونت داشتند، آنها اهل اقامت در محل ثابت و وابستگی به خانه و زمین نبودند و بلکه همه زندگی آنها در جستجو برای یافتن غذا و سفرهای دایمی در زمین خلاصه میشد.
خوراکجویان، دنبال غذا بودند و برای رسیدن به آن هیچ مرزی را نمیشناختند. آنها همه غذاها را میچشیدند و برای دست یافتن به غذاهای بهتر و بیشتر، ساعت ها و روزها به جستجو و کمین مینشستند.
خوراکجویان، برخلاف گونههای بعدی خود که مزایای کشاورزی را شناختند و به تبع آن ساکن زمینها و مزارع شدند، از قید و بند دلبستگی به خانه و زمین و شهر و کشور رها بودند و در آزادترین شکل قابل تصور به سیر و سفر در جنگلها و کوهها مشغول بودند.
شاید برای آنها، محدود کردن خود به یک یا چند نوع غذا (مانند گونه کشاورزان) و ساکن شدن در یک سرزمین و گره زدن رشته تعلقات بر آن، عین مرگ و حماقت بود. آنها پرت شدن از درهها و دریده شدن توسط درندگان و حتی مردن از گرسنگی و تشنگی را بر آسایش و سکون محدود به دیوارهای سنگی و چوبی ترجیح میدادند، چرا که جوینده بودند و مملو از عطش تجربههای جدید! شاید به همین دلیل نسلشان به تدریج از بین رفت و گروههای باقیمانده از آنها هم به سمت کشاورزان و ساکنان مزارع و شهرها پناهنده شدند!
در دنیای امروز هم، افرادی پیدا میشوند که شاید از نسل همان خوراکجویان هستند. به گمان من، «حقیقت جویی» در دوره معاصر، چیزی شبیه به خوراک جویی انسانهای نخستین است. همان مخاطرات و رنجها را دارد و همان در افتادن با سکون و آرامشی که ناشی از دل بستن به دیوارهای کوتاه ساخته از سنگ و چوب است.
تعصبات شدید و غیر منطقی از هر جنسی که باشد، عین دلبستگی گروه کشاورزان به زمین است و نتیجهای جز محدودیت ذائقه و زوال عطش تجربههای بزرگ و جدید نخواهد داشت.
آزاداندیشی، مهمترین شرط «حقیقت جویی» است و آنان که آرزوی رسیدن به حقیقت را دارند، در سیر و سفری دایم هستند و نسبتی با ایستایی، رخوت و دلبستگی غیرمنطقی به داشته ها و تجربههای پیشین ندارند.
اگر شما هم با آدمهایی مدعی حقیقتجویی سروکار داشتهاید که ساعتها بحث و گفتوگو در موضوعات بنیادین هستی، هیچ تحرک و جنبشی در آنها نمیانگیزد تا برای فهم بهتر و دقیقتر موضوع و حتی رد استدلال های شما دنبال کتاب و مقاله و حتی تامل و تفکر عمیقتر بروند و بلکه منفعل و بیخیال همچنان بر صحت باورهای سست خود اصرار دارند، خودتان را زیاد خسته نکنید. به احتمال زیاد شما با کسانی روبرو شده اید که اجدادشان به نسل خوراکجویان نمیرسد.
اما در مقابل، آنها که با شنیدن هر حرف نو و جدید، ذوق زده میشوند و جستجویی دوباره برای رسیدن به حقیقت آغاز میکنند، به احتمال زیاد از نسل خوراکجویان هستند.
آزمایش جالبی است، نه؟! راستی خود شما از کدام دستهاید؟! از نسل خوراکجویان همیشه در سفر یا کشاورزان دلبسته و وابسته به خانه و مزرعه؟!
منبع: جامعه خبری تحلیلی الف
24