برندگان جایزه نوبل فیزیک 2019 اعلام شدند + ویدئو

نصف جایزه نوبل فیزیک امسال به «جیمز پیبلز» به دلیل اکتشافات نظری در کیهان‌شناسی فیزیکی و نیم دیگر این جایزه به‌طور مشترک به «میشل مایو» و «دیدیه کوئلُز» برای کشف سیارات فراخورشیدی که به دور یک نوع ستاره مدل خورشیدی می‌چرخد، اهدا شد.

دیدگاه‌های جیمز پیبلز در مورد کیهان شناسی فیزیکی کل این حوزه تحقیقاتی را غنی‌تر کرده است و پایه و اساسی را برای تحول کیهان شناسی در پنجاه سال گذشته، از گمانه زنی‌ها به علم، فراهم کرده است.

چارچوب نظری او که از اواسط دهه 1960 توسعه یافته است، پایه و اساس ایده‌های امروزی محققان را در مورد جهان تشکیل می‌دهد. الگوی «بیگ بنگ» جهان را از اولین لحظه‌های پیدایش خود - یعنی تقریباً 14 میلیارد سال پیش که بسیار داغ و متراکم بود، توصیف می‌کند. از آن زمان به بعد جهان در حال گسترش است و بزرگتر و سردتر می‌شود.

حدود 400 هزار سال قبل از «بیگ بنگ»، جهان شفاف شد و پرتوهای نوری توانستند در فضا حرکت کنند. حتی امروز این پرتوی قدیمی در اطراف ما قرار دارد و بسیاری از اسرار جهان در آن پنهان شده است. «جیمز پیبلز» با استفاده از ابزارهای تئوری و محاسبات خود توانست با تعبیر این اثرها از بدو پیدایش کیهان، رویه‌های فیزیکی جدیدی را کشف کند.

این نتایج، جهانی را به ما نشان داد که فقط پنج درصد از محتوای آن شناخته شده است، ماده‌ای که ستاره‌ها، سیارات، درختان و ما را تشکیل می‌دهد. 95 درصد دیگر جهان از ماده و انرژی تاریک تشکیل شده است که هنوز شناخته نشده‌اند. این موضوع یک راز و یک چالش برای فیزیک مدرن محسوب می‌شود.

در اکتبر 1995، «میشل مایو» و «دیدیه کوئلز» از کشف اولین سیاره فراخورشیدی که در کهکشان راه شیری به دور ستاره‌ای از نوع خورشید می‌چرخد، خبر دادند. آن‌ها در رصدخانه «هاوت-پروونس» (Haute-Provence) در جنوب فرانسه توانستند سیاره 51 Pegasi b را ببینند. یک توپ گازی که با بزرگترین غول گازی منظومه شمسی-سیاره «مشتری»- قابل مقایسه است. این کشف تحولی را در ستاره شناسی ایجاد کرد و از آن زمان بیش از چهار هزار سیاره فراخورشیدی در کهکشان راه شیری کشف شده است. دنیاهای جدید و عجیب و غریب با اندازه، شکل و مدارهای باورنکردنی هنوز هم در حال کشف شدن هستند. آن‌ها ایده‌های قبلی محققان در مورد سیستم‌های سیاره‌ای را به چالش می‌کشند و دانشمندان را وادار می‌کنند تا درباره تئوری‌های خود در زمینه رویه‌های فیزیکی که در کشف سرچشمه سیارات دست دارند، تجدید نظر کنند.

برندگان امسال ایده‌های محققان را در مورد کیهان متحول کرده‌اند. در حالی که اکتشافات نظری جیمز پیبلز به شناخت محققان در مورد چگونگی تکامل جهان پس از بیگ بنگ کمک می‌کند، میشل مایو و دیدیه کوئلز مناطق پیرامون کیهانی ما را در جستجوی سیارات ناشناخته کاوش کردند. اکتشافات آن‌ها برای همیشه برداشت محققان را از کیهان تغییر داده است.

جایزه نوبل فیزیک در سال 2018 برای پیشرفت‌های پیشگامانه در زمینه لیزر، به طور مشترک به «آرتور اشکین»، «جرارد مورو» و «دونا استریکلند» اهدا شد که اشکین صاحب نصف جایزه و دو دانشمند دیگر هر کدام صاحب یک‌چهارم از جایزه نقدی بنیاد نوبل شدند.

اعطای جایزه نوبل فیزیک از سال 1901 شروع شد و تا سال 2018، هر ساله به یک تا سه نفر اهدا شده است. این جایزه تاکنون 112 بار اعطا شده است که در مجموع 210 نفر از نخبگان جهان آن را دریافت کرده‌اند.

«جان باردین» (John Bardeen) تنها برنده جایزه نوبل است که دو بار در سال‌های 1956 و 1972 جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد. این بدان معنی است که در مجموع 209 نفر جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرده‌اند.

جوان‌ترین برنده جایزه نوبل فیزیک 25 سال و مسن‌ترین برنده جایزه نوبل فیزیک 96 سال سن داشته‌اند و این جایزه تاکنون به سه زن؛ «ماری کوری» در سال 1903، «ماریا گوپرت - مایر» در 1963 و «دونا استریکلند» در سال 2018 اهدا شده است.

24