جدی‌ترین رقیب دلار از شرق به میدان آمد

ادبیات سیاست پولی جهان تغییر کرده و استفاده از ارز به عنوان سلاح، ریسک یک جنگ ارزی جهانی را کاملا تقویت کرده است.

جنگ تجاری بین آمریکا و چین در شرایطی اقتصاد جهانی را کاملا تحت تاثیر قرار داده که دو طرف درگیر این جنگ، بیش از پیش از کلماتی نظیر: ارز، ارز قدرتمند، نرخ برابری، دستکاری ارزی، رقابت پذیری محصولات و وام‌های ارزی سخن می‌گویند. به نظر می‌رسد که سیاست‌های پولی جهان در حال حاضر بیش از پیش تحت تاثیر وقایع ارزی قرار گرفته‌اند و ریسک وقوع یک جنگ ارزی نیز کاملا جدی است.

شاید اکنون زمان مناسبی برای بررسی رابطه بین دلار با ارزهای دیگر باشد. در ماه سپتامبر، بانک تسویه بین‌الملل در گزارشی اعلام کرد که سهم دلار از گردش ارزی جهان کاهش یافته است. صندوق بین‌المللی پول نیز در گزارشی جداگانه خبر از کاهش سهم دلار از ذخایر ارزی جهانی داد.

با این حال یک چیز مشخص است و آن هم این است که دلار هنوز ارز اول جهان است. در حال حاضر ۴۷ درصد پرداخت‌ها و ۸۸ درصد کل مبادلات ارز بر حسب دلار است. بانک‌های مرکزی جهان نیز بیش از هر چیز دیگری دلار نگه می‌دارند اما آیا این بدان معناست که دلار تا ابد ارز نخست جهانی باقی می‌ماند؟

شاید کمتر کسی فکر می‌کرد که با وجود رقبایی چون یورو، ین و پوند، جدی‌ترین رقیب دلار از سمت چین ظهور کند. اگر چه یوان هم اکنون هشتمین ارز مهم جهانی است اما افزایش سریع سهم این ارز از پرداخت‌های بین‌المللی و ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی ما را به این نتیجه می‌رساند که این ارز به زودی مهم‌ترین رقیب دلار خواهد بود.

یوان در حال حاضر دو شرط از سه شرط لازم برای مطرح شدن به عنوان ارز جهانی برتر را دارد: اقتصاد چین دومین اقتصاد جهان است و آن قدر بزرگ هست که بتواند حفظ ارزش آن در آینده را تضمین کند و دوم، بازارها و زیرساخت‌های مالی در چین مانند همتای آمریکایی بسیار نیرومند هستند.

اکنون شاید چین برای حمله به آمریکا دیگر نیازی به برخورد نظامی ندارد؛ پشت کردن چین به اوراق قرضه دلاری و تضعیف ارزش یوان تا جایی که نرخ تورم در چین را تا حد معقولی نگه دارد اما رقابت پذیری محصولات چینی در برابر محصولات آمریکایی را کاملا آشکار کند، ضربه بزرگی برای اقتصاد آمریکا خواهد بود.

اما عامل سوم تبدیل یوان به ارز برتر جهانی به چین مربوط نمی‌شود بلکه به خود آمریکا مربوط می‌شود! استفاده از دلار به عنوان اسلحه‌ای برای مجارات اقتصادی توسط آمریکا باعث شده است تا خیلی از کشورها نظرشان را نسبت به وابستگی به دلار عوض کنند. در قضیه ایران، طرف اروپایی شدیدا نسبت به مجازات‌های سنگین واشنگتن بر ضد بانک‌هایش برای کار با ایران معترض است، روسیه به دنبال تحریم‌های جدید، روز به روز بیش‌تر از دلار فاصله می‌گیرد و کشورهای دیگری نظیر ونزوئلا، ترکیه و کوبا نیز به دنبال کاهش وابستگی به دلار هستند.

منبع: ایسنا

38