سهم مردان در علل ناباروری / لزوم برچسب‌زدایی از ناباروری

دکتر سهیلا انصاری‌پور فوق‌تخصص زنان ‌گفت: بارها و بارها باورهای غلط را در حوزه ناباروری می‌بینیم. به‌ویژه زوج‌های ناباروری که از شهرستان‌ مراجعه می‌کنند اطلاعات ناصحیحی دارند که از منابع غیرمتخصص گرفتند و این موضوع در روند تشخیص و درمان اثرگذار است.

وی بابیان اینکه این ضعف فرهنگی می‌تواند بر پیشگیری و درمان نازایی اثرگذار باشد، افزود: یکی از باورهای غلطی که بسیار حائز اهمیت است این است که مردان نقش خودشان را به عنوان یکی از علل اصلی ناباروری نادیده می‌گیرند. این درحالیست که در حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد، مردان نقش اصلی را در ناباروری دارند. در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد زنان و مردان به صورت توام می‌توانند در ناباروری نقش داشته باشند و حدود ۱۰ درصد علل نازایی هم ناشناخته است. بنابراین اگر دقت کنیم می‌بینم که مردان در ۵۰ درصد موارد می‌توانند در ناباروری نقش داشته باشند. اما به دلایلی دخالت فاکتور مردانه در ناباروری نادیده گرفته می‌شود. اول اینکه مردان اصلا مراجعه نمی‌کنند و برای تشخیص و درمان ناباروری همکاری نمی‌کنند. مساله دوم این است که تنها تستی که برای مردان به طور روتین درخواست می‌شود، آنالیز اسپرم است که عمدتا در آزمایشگاه‌های غیرمرجع انجام می‌دهند و به کرات جواب منفی کاذب داده می‌شود. بر همین اساس به کرات زنانی را می‌بینیم که برای درمان مراجعه می‌کنند و مرد هیچ آزمایشی نمی‌دهد و زمان طلایی درمان تمام شده و سن خانم افزایش می‌یابد.

وی تاکید کرد: باورهای اشتباه در فرآیند نازایی بی‌شمار هستند و نیاز به فرهنگسازی در این زمینه وجود دارد. گاهی مشاهده می‌شود که مرد فاکتور واضحی را برای نازایی دارد، اما وضعیتش را بررسی نکرده و مکرر ازدواج کرده است. به کرات دیده‌ایم که تعدد زوجین دارند؛ در حالیکه خودشان مشکل نازایی داشته‌اند. بنابراین توان جنسی به معنای توانایی باروری نیست. حتی در حوزه سقط‌های جنین مکرر نیز از آنجایی که خانم باردار می‌شود، فکر می‌کنند مشکل اصلی خانم است. این درحالیست که یکی از دلایل اصلی سقط مسائل مربوط به جنین است که هم ژن‌های پدر و هم ژن‌های مادر در تشکیل جنین دخالت دارند.

انصاری پور ادامه داد: باور اشتباه دیگر عدم توجه به مسائل پیشگیری است. سبک زندگی افراد برای بارداری سالم بسیار مهم است. داشتن وزن مناسب و ترک عادات غلط بسیار مهم است. به کرات با افراد دارای اضافه‌وزن مواجه می‌شویم و وقتی به آنها می‌گوییم اضافه‌وزن می‌تواند منجر به ناباروری شود، می‌گویند فلانی هم وزن بالا دارد اما نابارور نشده است. مساله دیگر افزایش سن زنان است. متاسفانه در کشور ما حتی زنان تحصیل‌کرده به کاهش قدرت باروری با افزایش سن واقف نیستند.

انصاری‌پور درباره تولدهای لاکچری در تاریخ‌های خاص نیز گفت: این موضوع در سال گذشته هم وجود داشت، اما فکر می‌کنم امسال میزان آن کاهش یافته بود. در عین حال مطمئنم که متخصصان زنان بسیار اندکی در این باره مردم را ترغیب می‌کنند؛ چراکه کار درستی نیست. در عین حال باید در بین مردم هم فرهنگسازی شود تا درخواست چنین کاری را نداشته باشند.

حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد، مردان نقش اصلی را در ناباروری دارند. در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد زنان و مردان به صورت توام می‌توانند در ناباروری نقش داشته باشند و حدود ۱۰ درصد علل نازایی هم ناشناخته است

لزوم برچسب‌زدایی از ناباروری

در ادامه این نشست، دکتر بهزاد قربانی- روانپزشک با اشاره به تابو بودن ناباروری در جوامع، گفت: باید توجه کرد که لغت تابو یک واژه لاتین به معنای ممنوعه است که منجر به برچسب خوردن می‌شود. در حوزه درمان ناباروری باید اقداماتی انجام دهیم تا از این حوزه برچسب‌زدایی شود تا تابوی آن شکسته شود.

وی افزود: بر اساس یک سلسله از مکانیزم‌های دفاعی که بشر در مقابل یکسری وقایع از خود نشان می‌دهد، تابو شکل می‌گیرد. در حوزه سلامت نه‌تنها در حوزه ناباروری، بلکه در حوزه اختلالات روانی و جنسی هم تابو داریم و افراد از برچسب‌ خوردن می‌ترسند. به‌طوری که این تابو باعث می‌شود که افراد یا مراجعه نکنند و یا اگر مراجعه کردند، شرح حال درستی از خودشان ارائه ندهند.

قربانی با بیان اینکه مکانیزم‌های دفاعی نابالغ که سردسته آن‌ها بحث انکار است، منجر به ایجاد تابو می‌شود، گفت: به عنوان مثال برخی زوجین کاملا منکر مشکل ناباروری‌شان می‌شوند. در عین حال گاهی افراد مکانیزم‌های عصبی از خود بروز می‌دهند و خلاف آنچه که وجود دارد، نشان می‌دهند. مانند فردی که عاشق داشتن بچه است، اما می‌گوید من از بچه بدم می‌آید. ما این موضوعات را به کرات دیده‌ایم. حال ما باید افراد را از مکانیزم‌های دفاعی نابالغ به سمت مکانیزم‌های دفاعی پخته سوق دهیم. در راس آن باید به افراد یاد دهیم که چگونه بتوانند در نبود فرزند، زندگی خوب و همراه با عشق و صمیمیتی داشته باشند. در عین حال باید به افراد برنامه‌ریزی را یاد دهیم تا زوج برنامه‌ریزی کرده، درباره مشکل‌شان تبادل نظر و تصمیم‌گیری کرده و در نهایت بتوانند بهترین راه‌حل را اتخاذ کنند.

وی افزود: تابوشکنی در زوج‌های نابارور دو بخش دارد؛ یکی بین زوجین است و یکی هم بین زوجین و اطرافیان است. در بخش اول دو موضوع خودمقصربینی و احساس گناه بین زوجین وجود دارد که باید به این سمت رویم که این پدیده تقصیر یا گناه نیست، بلکه مانند سایر موضوعات پزشکی است و بشر در آن دخالتی ندارد. در این حوزه در ارتباط زوجین با اطرافیان نیز نوعی احساس شرم وجود دارد و زوجین فکر می‌کنند در جامعه سرافکنده شده‌اند. این درحالیست که اگر به این موضوع مانند یک بیماری نگاه کنیم، این مساله هم حل می‌شود.

وی تاکید کرد: ما باید جرات‌مندی زوجین را در بیان وقایع و اتفاقات پیرامون‌شان بالا بریم و اعتماد به نفس‌شان را در مواجهه با ناباروری ارتقاء دهیم. در عین حال باید به زوجین یاد دهیم که نیاز نیست به هر سوال پاسخ دهند. توصیه می‌کنیم که زوج‌ها از پنهان‌کاری درباره اصل موضوع ناباروری بپرهیزند، اما نیازی نیست جزییات را هم بیان کنند.

منبع: ایسنا

66