ربا، آفت سیستم بانکی کشور / نظر 12 مرجع تقلید درباره سودبانکی + جدول
بحث ربوی بودن نظام بانکی یکی از موضوعات پر بحث در بین مردم، مسئولان و مراجع می باشد. در این خصوص شبهات بسیاری وجود دارد و طی سالهای گذشته و بخصوص سال 95 ، مراجع تقلید مواضع صریح موافق و مخالف خود را در خصوص سیستم بانکی کشور اعلام کردند.
خبر فوری نظر چند تن از مراجع تقلید را در خصوص وجود و یا عدم وجود ربا در سیستم بانکی کشور با مراجعه به سایتهای رسمی این مراجع و سخنرانیهای ایشان جمع آوری کرده است.
نظر رهبر انقلاب درباره سود در بانکهای دولتی و غیردولتی
رهبر معظم انقلاب در پاسخ به این سوال که آیا دریافت سود بانکی، ربا محسوب می شود؟ فرمودهاند: ربا به معنی گرفتن یک مال در عوض پرداخت مالی از همان جنس است بطوریکه میزان یکی زیادتر از دیگری باشد.گرفتن ربا در اسلام حرام است. ربا در اسلام دو قسم ربای معاملی و قرضی است. ربای معاملی؛ یعنی بیع و معاوضه دو چیز مکیل یا موزون شبیه به هم، با زیادی در یک طرف. مشهور فقها حرام بودن ربا در تمامی معاملات است. ربای قرضی؛ یعنی قرض دادن به شرط زیاده گرفتن. برخی از حیله های ربا، ضمیمهکردن چیزی به یکی از دو عوض یا هردو، فروختن دو مال به مقدار مساوی و بخشیدن مقدار اضافه، بخشیدن هر یک از طرفین مال خود را به دیگری، قرض دادن هر یک از طرفین مال خود را به دیگری و سپس بریءالذمّه کردن یکدیگر، می باشد. اما سودی که بانکها میگیرند از موارد فوق نیست بلکه وام به عنوان مضاربه، جعاله، تسهیلات و فروش اقساطی، مزارعه و... در اختیار مردم قرار میگیرد و مطابق عقود اسلامی سودی به بانک تعلق میگیرد.
همچنین ایشان فرموده اند: عمليات بانكي اگر مطابق قوانين مصوب مجلس شوراي اسلامي و مورد تأييد شوراي محترم نگهبان انجام گيرد، بياشكال است و نسبت به غير بانك ها، اگر در قالب يكي از عقود صحيح شرعي باشد، اشكال ندارد. همچنین ایشان در خصوص دریافت جریمه تاخیر پرداخت اقساط توسط بانکها فرموده اند: گرفتن دير كرد نسبت به غير بانك ها جايز نيست.
در زیر نظر دیگر مراجع در این خصوص آورده شده است:
نظر مراجع در خصوص سود بانکی، جریمه دیر کرد و ربا در بانکداری |
نام مرجع* |
وام گرفتن از بانك در صورتي كه در آن شرط سود شده باشد، جايز نيست و ربا و حرام است. |
آیت الله العظمی بهجت |
اعتقاد به اقتصاد سامان میدهد، وگرنه اگر اعتقاد نباشد میشود نظام کمونیستی که مثل آدمبرفی آب شد، نه کودتا و نه جنگ و نه شورشی بود، همه هم تعجب کردند، آمریکا و اسرائیل هم امیدواریم این طور شود، هیچ کس فکر نمیکرد اتحاد جماهیر شوروی از بین برود، اصل اعتقاد است و در کنار اعتقاد، اقتصاد است، دین گفت هم خودت روپا باش و هم نگذار دیگران ستون فقراتشان شکسته شود، آن بانکهای ربوی را قرآن دیوانه میداند و میگوید او مخبطانه حرکت میکند و خون مردم را میمکد، قرآن یک چیز تازه آورده است، همیشه تازه است و الان هم تازه است. |
آیت الله جوادی آملی |
سود وام قرض الحسنه به عنوان سود وام ربا است و حرام. اگر این سود را وام گیرنده خودش بدون قرارداد بدهد حلال است و کار خوبی است و اگر به عنوان کارمزد کارمندان باشد ربا نیست و حلال است. |
آیت الله سید محمد صادق روحانی |
سود بانکی خلاف شرع است و باید از دریافت و پرداخت آن جلوگیری شود. سود مصداق ربا است و در هر جایی باشد باید از بین برود. اگر اقتصاد ما دچار رکود است بهخاطر این بوده که همه پول خود را در بانک گذاشتهاند و سود میگیرند، مردم نباید به بانکها سود بپردازند، گرفتن و پرداختن سود به بانک مشکل دارد. |
آیتالله جعفر سبحانی |
اگر میخواهید عمرتان با برکت باشید مسئله دیرکرد و ربا را هرچه سریعتر از بانکها حذف کنید، چراکه این حقوقها برای فرد دچار دردسر میشود، سخن من با مسئولان اصلی نظام بانکی است. تا میتوانید در حذف مسئله دیرکرد تلاش کنید و کاری نکنید که آه و ناله مردم پشت سر شما باشد و با اصلاح مسئله دیرکرد انشاءالله دعایی خیر مردم پشت سرتان باشد. |
آیتالله سید محمدعلی علویگرگانی |
اگر در بازپرداخت وامى که از بانک گرفته شده است تأخیرى صورت بگیرد، جایز نیست بانک تحت عنوان جریمه و خسارت تأخیر انجام تعهد مى تواند پولى را دریافت کند. با توجه به حرمت قطعی دریافت جریمه دیرکرد ، گاهی برخی توجیه میکنند که ما جریمه تاخیر میگیریم، چون از اول شرط کردهایم؛ اخیرا چیز عجیبی دیدم و آن اینکه بیشترین درآمد برخی بانکها از همین جریمه دیرکرد است و گاهی تا روزی ۶۰ هزار میلیارد از همین ناحیه میگیرند که خلاف شرع است. این مسئله ربای آشکار است ، به هر حال برخی با صراحت و برخی در لفافه این مبالغ را دریافت میکنند که به نظر من کسانی که توجیه میکنند، گناهشان بیشتر است؛ زیرا هم گناه کرده و مال حرام خوردهاند و هم ریاکاری و توجیه میکنند. |
آیتالله مکارم شیراز ی |
گرفتن وام با بهره حرام است و فرقى بین وام بانکى و غیر بانکى نیست، بله در خصوص بانک های حکومتی یا مشترک، اگر پرداخت مبلغ بر اساس معامله ای باشد که به حسب موازین فقهی صحیح باشد باید به مقتضای آن ملتزم شد و الا ماذون در تصرف در مال نمی باشید و اگر بر اساس معامله ای نباشد می توانید مبلغ را به عنوان مجهول المالک بردارید و آن را از سوی معظم له قرض حساب کنید. قرض كردن از بانكها خصوصي، با شرط پرداخت بيش از مبلغ قرض شده، ربا و حرام است و اگر شخصي به اين شكل قرض كئد، اصل قرض صحيح و شرط باطل است و پرداخت و گرفتن مبلغ اضافه به عنوان وفاي به شرط حرام است. قرض گرفتن از بانكهاي دولتي، به شرط پرداخت سود، جايزنيست؛ زيرا ربا است و در آن تفاوتي ميان گذاشتن رهن و نگذاشتن آن نيست، و اگر كسي با اين شرط از بانك دولتي قرض كند، قرض و شرط آن، هر دو باطل است، زيرا بانك مالك اموال خود نيست تا آنها را به تمليك قرض گيرنده درآورد. |
آیت الله سیستانی |
در معاملاتی که با بانکها انجام می شود درصورتی که بهره ضمن یکی از عقود شرعی نباشد، ارتکاب به ربا پیش می آید. |
آیت الله شاهرودی |
سپردهگذاری در بانک در قالب یک قرارداد شرعی، مثل مضاربه و مانند آن، اشکال ندارد و سودش حلال است. |
آیت الله شبیری زنجانی |
اگر بانکها مطابق قانون بانکداری بدون ربا عمل کنند، وام آنها ربوی نمیشود؛ لکن متأسفانه برخی از مسؤولان بانکها بدون توجه به قانون، عمل میکنند و مشتریان نیز آگاهی به مسائل شرعی وام ندارند، در نتیجه وام آنها ربوی و حرام میگردد. |
آیت الله صافی گلپایگانی |
اگر در هنگام قرض و به عنوان شرط ضمن عقد توافق شود که اگر تا فلان تاریخ آورده نشود، باید فلان مقدار جریمه دهد، مشکلی نیست و باید پرداخت شود؛ اما در بانکها از این موضوع سوءاستفاده شده و در قراردادهای خود آوردهاند که اگر یک ماه دیر شود، فلان مقدار؛ اگر یک ماه و پنج روز دیر شود، فلان مقدار و ...؛ که در این صورت این جریمهها را روی بدهی افراد کشیده و برای آن جریمه نیز مجدد جریمه دریافت میکنند که این مسائل، ربا است. جریمه را فقط یک مرتبه میتوان دریافت کرد؛ نه اینکه برای آن مدلهای گوناگون ساخته و روی جریمه نیز مجددا جریمه دریافت کنند. بارها در پاسخ به نامهها نوشتهایم که جریمه برای أداء دین رباست، اما متاسفانه به این احکام الهی عمل نمیشود. |
آیتالله نوری همدانی |
*نام مراجع به ترتیب حروف الفبا مرتب شده است.
17
چه جالب خبر فوری از دولتی که سردمدارانش مثل برادر جهانگیری و برادر روحانی همه تو کار بانک و نون خور بانک هستن انتظار چه چیزایی رو داره بهتره طرز فکرتونو عوض کنین ما هم برای همین ریشه کن کردن ربا میخواستیم رئیسی بیاد اون وقت که شما خبرهای جهت دار به نفع روحانی میذاشتین
سلام :آقایان حجت ااسلامها .من تا حالا صدمیلیون بابت دیر کرد به موسسه مهر اقتصاد دادم خونه منو اجاره به شرط تملیک کردند .خدا بچه هاشونو یتیم کنه چرا من دبیر بازنشسته باید برا جهیزیه دختر یه پراید دست دوم را بفروشم اما کارمندای بانک که دانش آموز من بودند هرکدام دست کم دویپباب منزل مسکونی یکی تو شهر خود یکی در تهران داشته یاشند وبهترین زندگی وبهترین ماشن وحتی سه دستگاه ماشین داشته باشند این عدالته به نظر شما چرا متاسفم برای چنین رژیمی که اینقدر بی عدالتی درش حامه و همه مراجع هم اطلاع دارند و کاری نمیکنند شاید خودشان ذینفع باشند