17 سال پس از ورود ارتش آمریکا به بغداد / آمریکا به دنبال راهی آبرومند برای فرار از منطقه / تجربه عراق، به شکست ترامپ می انجامد؟

داستان عراق و آمریکا داستان پرفراز و نشیبی است. در دوران جنگ سرد میان آمریکا و شوروی، عراق که حکومتی سوسیالیستی در آن حکمرانی می کرد به بلوک شرق تعلق داشت و مخالف واشنگتن بود. این مخالفت، گاه به سطح تحریم و گاه به درگیری نظامی می رسید.

در جریان جنگ ایران و عراق، غربی ها به امید آنکه بتوانند انقلاب اسلامی در ایران را مهار کنند، به صدام نزدیک شدند، اما بلافاصله پس از این جنگ، وقتی که صدام برای جبران شکست از ایران، کویت را اشغال کرد، همان کشورهای متحد، به دشمن صدام تبدیل شده و کویت را از عراق پس گرفتند.

پس از ان تحریم هایی شدید علیه عراق آغاز شد که در نهایت به سیاست نفت در برابر غذا برای جلوگیری از فاجعه انسانی در این کشور منتهی شد.

در نهایت، حادثه یازدهم سپتامبر بهانه کافی را به کاخ سفید داد برای آنکه کار صدام را تمام کند. پس از هفته ها تهدید، در نهایت در سال 2003 ارتش آمریکا وارد جنگ علیه ارتش بعثی شد و در نهایت توانست پا به عراق بگذارد، اما این پایان کار نبود.

آمریکا در باتلاق خاورمیانه

ارتش آمریکا که با شعار برقراری دموکراسی در عراق وارد این کشور شده بود، نه فقط دموکراسی را برای این کشور به ارمغان نیاورد که باعث بیداری غول خفته تروریسم شد. داعش، محصول عملیات نظامی آمریکا در عراق بود که پس از موج بیداری اسلامی در منطقه فعالیت خود را آغاز کرده بود.

گرچه آمریکا در عراق پایگاه های نظامی مختلفی را ایجاد کرد، ولی در نهایت علایق فرهنگی عراقی ها به آرمان های انقلاب اسلامی در ایران بود و این موضوع باعث شد تا آمریکا نه فقط در عراق، بلکه در سوریه هم احساس شکست کند. شکستی که بازی ایالات متحده در این دو کشور را برهم زد و به هژمونی بیشتر تهران در منطقه منتهی شد.

به دنبال این شکست، آمریکا در دوران دونالد ترامپ قصد دارد از باتلاق خاورمیانه خارج شده و با کاهش نیروها، از سرمایه گذاری بیشتر در این منطقه پرهیز کند. اما کاخ سفید نمی خواهد پس از ترک منطقه، کشورهای آزاد شده را در اختیار ایران قرار دهد.

17 سال پس از حمله آمریکا به عراق، نه فقط واشنگتن موفق به برقراری دموکراسی دلخواه خود در عراق نشد، بلکه به دنبال راه هایی پرهزینه برای ترک این کشور است. این تجربه ای تلخ برای کشوری است که خود را ابرقدرت می داند و ناکامی معناداری برای جنگ طلبان آمریکایی است که هنوز به دنبال به راه انداختن جنگ های جدید در بیرون از مرزهای خود هستند

برای همین است که آمریکا در آخرین گام می خواهد دولتی وابسته به خود را در عراق روی کار آورده و سپس این کشور را ترک کند.

آمریکا که می دانست یکی از عوامل اتحاد سیاسی در منطقه، سردار سلیمانی است، با ترور او کوشید تا زمین را برای بازی خود در دموکراسی نیم بند عراق هموار کند، اما نتیجه این ترور، خشم مردم عراق و وادار شدن آمریکا برای ترک زودهنگام پایگاه های نظامی در عراق شد.

ترامپ به دنبال قدرتنمایی نمایشی

آمریکا که خود را در عراق تحقیر شده می بیند و چاره ای به جز خروج از منطقه ندارد چراکه هزینه های حضورش بیش از سودی است که از این حضور به دست می آورد، به دنبال یک نمایش قدرت و سپس فرار از عراق است.

این همان اتفاقی است که هنگام ترک منطقه از سوی بریتانیا در نیمه قرن بیستم هم رخ داد. وقتی که انگلیسی ها خواستند به دلیل جلوگیری از شکست های بیشتر، خاورمیانه را به آمریکایی ها سپرده و منطقه را ترک کنند، سعی کردند در کشورهایی که در ان حضور داشتند قدرتنمایی کنند؛ از جمله در ایران که با کودتایی علیه دولت ملی محمد مصدق این اتفاق رخ داد.

حالا انگار نوبت به آمریکایی ها رسیده که با راه انداختن کودتا یا جنگ، عراق را به آتش کشیده و سپس از آن بگریزند. ترامپ سال قبل با ایجاد آشوب داخلی در عراق کوشید تا این اتفاق را سامان دهد اما حمایت مردم عراق از نیروهای مقاومت، آمریکایی ها را ناکام گذاشت.

حالا بهانه جویی در برابر نیروهای مقاومت عراقی، آمریکایی ها را به سمت یک ماجراجویی نظامی پیش می برد. یک جنگ نه چندان گسترده تا زمینه را برای تحولات سیاسی در عراق فراهم کرده و نیروهای مردمی عراق را به حاشیه ببرد.

اینکه آمریکا چقدر در اجرای این سیاست موفق خواهد بود، پرسشی است که کاخ سفید پاسخی برای آن ندارد. شاید برای همین است که در یک ماهه اخیر ترامپ با گزینه های نظامی در عراق موافق نبوده است.

اما آنچه مهم است، اینکه 17 سال پس از حمله آمریکا به عراق، نه فقط واشنگتن موفق به برقراری دموکراسی دلخواه خود در عراق نشد، بلکه به دنبال راه هایی پرهزینه برای ترک این کشور است. این تجربه ای تلخ برای کشوری است که خود را ابرقدرت می داند و ناکامی معناداری برای جنگ طلبان آمریکایی است که هنوز به دنبال به راه انداختن جنگ های جدید در بیرون از مرزهای خود هستند.

این تجربه شاید چنان برای آمریکایی ها تلخ باشد که پرونده ترامپ را در انتخابات 2020 بسته و مردم این کشور را به این نتیجه برساند که به جای جنگ و تحریم، راه همکاری با جهان را برگزینند.

نویسنده: مصطفی انتظاری هروی

منبع: خبرفوری

17