لزوم فرهنگ‌سازی و تامین زیرساخت‌ها برای ترویج استفاده از دوچرخه

هر ساله در روز ۲۲ سپتامبر مسئولان و دوستداران محیط زیست در برخی از شهرهای بزرگ جهان با گرامی‌داشت «روز جهانی بدون خودرو» رانندگان را به دل کندن از خودروها تشویق می‌کنند و مردم نیز بدون خودروها و وسایل نقلیه خود با پای پیاده یا دوچرخه به رفت‌وآمد می‌پردازند تا به حفظ محیط زیست کمک کنند و هم در این روز از آلاینده‌های هوا بکاهند.

محمد درویش درباره روز جهانی بدون خودرو گفت: پس از اینکه متخصصان طراحی مبلمان شهری متوجه شدند که وضعیت سکونتگاه های شهری به شرایط بن‌بست نزدیک می‌شود و هر قدر اتوبان‌ها، بزرگراه‌ها و تقاطع‌های غیر همسطح بیشتری احداث می‌کنند و هرقدر کیفیت خودروها و سوخت‌ها را بهبود می‌بخشند نه تنها مشکلات ترافیکی و آلودگی هوا حل نمی‌شود به این نتیجه رسیدند که استفاده از خودرو علت اصلی همه مشکلاتی است که در زیست شهری با آن روبه‌رو هستیم چراکه طراحی مبلمان شهری براساس تصویر خودروسواری به‌منزله چراغ سبزی است برای اینکه خودروهای بیشتری وارد شهر شوند و شهروندان ترافیک‌های سنگین‌تری را تحمل کنند که در نتیجه منجربه افزایش آلودگی هوا و کم تحرکی می‌شود.

وی ادامه داد: به همین علت روز ۲۲ سپتامبر را به‌عنوان روز جهانی بدون خودرو را در دنیا نامگذاری کردند و تلاش می‌کنند شهرهایی را طراحی کنند که در آن مردم به‌صورت داوطلبانه خودروهای شخصی خود را کنار بگذارند، از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند، مسیرهایی را پیاده‌روی و گاهی از دوچرخه استفاده کنند.

درویش استفاده از دوچرخه را یکی از راه‌های برگزاری روز جهانی بدون خودرو و در بلند مدت کاهش آلودگی هوا برشمرد و گفت: در ایران مشکلات جدی در حوزه استفاده شهروندان از دوچرخه وجود دارد چراکه در شهرهای بزرگ مسافتی که شهروندان باید از محل سکونت خود تا محل کار یا مقصد مورد نظر خود طی کنند عموما بیش از پنج کیلومتر است این در حالیست که استفاده از دوچرخه برای طی کردن مسیرهای بیش از ۵ کیلومتر توصیه نمی‌شود و به‌جای آن استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی پیشنهاد می‌شود اما ناوگان حمل و نقل عمومی نیز گاهی پاسخگوی جمعیت شهرهای بزرگ کشور نیست و در عین حال در شهرهای کوچک که مسافت‌های کمتری برای رسیدن به مقصد طی می‌شود نیز شاهد مشکلات زیادی در زمینه استفاده از دوچرخه هستیم.

این پژوهشگر و فعال محیط زیست اضافه کرد: متاسفانه در ایران مشکلات فرهنگی زیادی در زمینه استفاده شهروندان از دوچرخه وجود دارد به طوری که تصور می‌شود شخصی که از دوچرخه استفاده می‌کند از امکان مالی لازم برای تهیه خودروی شخصی یا از منزلت اجتماعی درخور برخوردار نیست بنابراین لازم است به کمک رسانه‌ها، سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی در زمینه ترویج استفاده از دوچرخه فرهنگ‌سازی شود همچنین ضرورت دارد مردم شاهد استفاده نمایندگان مجلس و رهبران سیاسی کشور از دوچرخه و وسایل حمل و نقل عمومی و گاهی پیاده طی کردن برخی مسیرها باشند تا به این ترتیب این پندار باطل که هرقدر خودروی شخصی فردی جدیدتر و بهتر باشد از شخصیت و منزلت اجتماعی والاتری برخوردار است را از بین ببریم.

وی اضافه کرد: شهردار بوگوتا - پایتخت کشور کلمبیا - می‌گوید که نشانه یک شهر توسعه یافته برخورداری مردم فقیر از خودروی شخصی نیست بلکه استفاده نخبگان و ثروتمندان آن شهر از وسایل حمل و نقل عمومی و دوچرخه است.

مدیرکل اسبق مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست درباره موانع موجود در زمینه استفاده از دوچرخه و دوچرخه‌های اشتراکی در سطح شهرهای کشور گفت: اولین قدم برای حرکت به سوی استفاده از دوچرخه‌های شخصی و اشتراکی آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم از جمله ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه‌سواری و نظارت نیروی انتظامی بر این مسیرها است. اکنون بیش از ۱۷۰۰ کیلومتر مسیر ایمن دوچرخه‌سواری در کشور وجود دارد اما به‌دلیل اینکه نیروی انتظامی نظارت کافی بر این مسیرها نمی کند شاهد توقف خودروها و تردد موتورسیکلت‌ها در این مسیرها هستیم.

درویش در ادامه تاکید کرد: لازم است نیروی انتظامی همانطور که با رانندگانی که از کمربند ایمنی استفاده نمی‌کردند با قاطعیت برخورد کرد در برخورد با رانندگان خودروها و موتورسیکلت‌هایی که از مسیرهای ایمن دوچرخه سواری استفاده می‌کنند نیز قاطعیت به‌خرج دهد و آنان را جریمه کند تا مردم قوانین مربوط به مسیرهای دوچرخه‌سواری را جدی بگیرند و رعایت کنند.

وی ضمن بیان اینکه اکنون به‌دلیل شیوع ویروس کرونا استفاده مردم از وسایل حمل و نقل عمومی توصیه نمی‌شود، گفت:‌ با توجه به اینکه دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا اسفاده از وسایل حمل و نقل عمومی را توصیه نمی‌کنند و حتی طرح‌های ترافیک را ملغی کرده‌اند تنها گزینه پیش رو برای کاهش آلودگی هوا و استفاده نکردن از خودروهای شخصی این است که مردم از دوچرخه استفاده کنند. به‌همین خاطر حدود دو ماه پیش وزارت کشور ایران براساس پروتکل‌های سازمان بهداشت جهانی بخشنامه‌ای برای سازمان‌های شهرداری سراسر کشور مبنی بر تلاش برای طراحی و گسترش مسیرهای ایمن دوچرخه سواری صادر کرد که شهرداری‌های برخی از شهرها مانند مشهد، یزد و شیراز به خوبی از این بخشنامه حمایت کردند اما برخی از شهرهای دیگر نسبت به گسترش مسیرهای ایمن دوچرخه‌سواری اقدامی نکردند.

درویش در پایان صحبت‌های خود گفت: امیدوارم امسال روز جهانی بدون خودرو با حضور همه اقشار جامعه، چه زن و چه مرد دوچرخه سوار در سراسر کشور برگزار شود.

منبع: ایسنا

70