اما و اگرهای توسعه گردشگری باغات در چهارمحال و بختیاری
یکی از مزیت‌های گردشگری چهارمحال و بختیاری سالهاست که معطل اما و اگرهای قانون تغییر کاربری اراضی کشاورزی است، در حالی که به گفته برخی از کارشناسان می‌توان با هماهنگی‌های بین بخشی، تحقق این ایده را تسهیل کرد.
امروزه یکی از عوامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی در سطح شهرها و کشورها، صنعت گردشگری است.
این صنعت روز به روز در حال گسترش است و کشورها با توجه به پتانسیل‌های خود سعی در جذب هرچه بیشتر گردشگران دارند.
در این میان یکی از پتانسیل‌های منحصربه فرد در استان چهارمحال و بختیاری، وجود باغات در حاشیه شهرها و روستاها و از جمله در حاشیه رودخانه زاینده رود است.
شهرستان سامان به سبب موقعیت جغرافیایی منحصربه فرد خود که ۴۴ کیلومتر از حاشیه رودخانه زاینده‌رود را در خود جای داده دارای ظرفیت بالایی در رونق باغات گردشگری است.
سامان در کنار سراشیبی‌ها و دره‌های عمیق قرار گرفته است، این منطقه دارای آب و هوای معتدل کوهستانی، با زمستان‌های سرد و تابستان‌هایی ملایم است. باغ‌ها و دیگر چشم‌اندازهای کم‌نظیر طبیعی توام با آثار تاریخی چون پل زمانخان، پل کاهکش و روستاهای هدف گردشگری نظیر هوره، سوادجان، یاسه‌چای و مارکده ظرفیت بالایی در حوزه گردشگری طبیعی در این منطقه ایجاد کرده است.
در این میان این شهرستان به سبب وسعت بالای باغات خود که مساحت آن به ۱۸ هکتار می‌رسد و شامل درختان گردو، بادام، هلو، زردآلو و سایر میوه‌های باغی می‌شود، می‌تواند به یکی از مناطق مهم کشور در حوزه گردشگری باغات تبدیل شود، اما این مهم آنطور که متناسب با ظرفیت‌های موجود است شکوفا نشده و با انتقاد کارشناسان گردشگری روبرو شده است.
باغات گردشگری معطل تفسیرهای سخت‌گیرانه از قانون تغییرکاربری اراضی
کارشناسان معتقدند در کنار باغات گردشگری می‌توان با ایجاد تاسیساتی که به تولیدات باغی آسیب نزند، فضایی برای جذب گردشگران و اقامت آنها فراهم کرد اما این مهم با برخوردهای سخت‌گیرانه در تفسیر قانون به طور کامل شکوفا نشده و می‌طلبد در این خصوص برنامه‌ریزی و هماهنگی بیشتری بین دستگاه‌های مربوطه انجام گیرد.
گردشگری باغی بدون زیرساخت مناسب نقش مخربی در پی دارد
یک کارشناس گردشگری در همین خصوص گفت: باغات گردشگری با چشم‌انداز رودخانه زاینده‌رود یکی از مهمترین ظرفیت‌های گردشگری شهرستان سامان است که در کنار هویت تاریخی منطقه و روستاهای تاریخی نظیر یاسه‌چای، سوادجان و هوره جاذبه قابل توجهی برای جذب گردشگر به شمار می‌رود.
مرتضی محمدیان افزود: این باغات گردشگری بدون زیرساخت مناسب نمی‌تواند منجر به تحول گردشگری و اقتصادی در این منطقه شود چرا که برعکس می‌تواند نقش مخربی را ایفا کند که نمونه آن را می‌توان به رهاسازی پسماندها و زباله گردشگران در باغات مشاهده کرد.
وی با بیان اینکه شهرستان سامان سالانه میزبان بیش از یک میلیون گردشگر است، تصریح کرد: نبود زیرساخت‌ها و امکانات رفاهی در این شهرستان هم از یک سو، گردشگران را ناراضی به خانه‌های خود بازمی‌گرداند و هم از سوی دیگر طبیعت منطقه را پژمرده کرده است، از همین رو ایجاد تاسیسات و زیرساخت‌های مناسب برای جذب گردشگر یک ضرورت اساسی است.
محمدیان، راه‌اندازی باغات گردشگری را یکی از راهکارهای برون‌رفت از این وضعیت دانست و گفت: این باغات علاوه‌بر ساماندهی بخش گردشگری شهرستان، می تواند بالاترین ضریب اشتغال را با خود به همراه داشته باشد.
کارشناس اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری ادامه داد: در همین راستا تفاهم‌نامه‌ای با سازمان جهاد کشاورزی استان منعقد شد تا در قالب آن به برخی از باغات استان مجوز راه‌اندازی تاسیسات گردشگری با حفظ کاربری کشاورزی داده شود اما این موضوع از سوی دستگاه‌های نظارتی تحت عنوان تغییر کاربری اراضی با مخالفت روبرو شد.
محمدیان افزود: در حالی که استدلال ما این است که با تجهیزات سیار نظیر سکو و میز و صندلی، کاربری باغات تغییر نمی‌کند چه بسا اینکه در حفظ باغات و میوه درختان نیز تاثیر مثبتی داشته باشد.
به گفته وی، ایجاد سکو در حاشیه رودخانه زاینده‌رود و ایجاد کمپ‌های موقت زیر درختان مانعی برای تولید ایجاد نمی‌کند و این موضوع در بسیاری از نقاط کشور شکل گرفته و مانعی برای رونق گردشگری و کشاورزی ایجاد نکرده است.
این کارشناس گردشگری خاطرنشان کرد: قوانین برای صیانت از حقوق انسان‌ها و افزایش رفاه آن وضع شده از همین رو چنانچه قانون تغییر کاربری اراضی با نگاه توسعه‌ای و همه‌جانبه اجرا شود بسیاری از موانع فراروی توسعه گردشگری در استان برطرف می‌شود.
با این وجود مسئولان جهاد کشاورزی استان عنوان می‌کنند هر نوع تاسیساتی که به تولید کشاورزی در منطقه آسیب بزند و امنیت غذایی مردم را به خطر اندازد مغایر قانون تغییر کاربری اراضی است و بهتر است توسعه گردشگری به بخش‌های دیگر که آسیبی به محیط زیست و کشاورزی نزد هدایت شود.
متولیان امر در عین حال موافقت خود را نسبت به ایجاد باغات گردشگری که به درختان و فعالیت‌های کشاورزی آسیبی وارد نکند اعلام کردند.
مخالفتی با ایجاد باغات گردشگری با حفظ کاربری اراضی وجود ندارد
رییس جهاد کشاورزی شهرستان سامان در همین خصوص گفت: به منظور کمک به اشتغال منطقه و شکوفایی ظرفیت‌های گردشگری در کنار باغات شهرستان، در سالهای گذشته تفاهم‌نامه‌ای به مدت یک سال بین جهاد کشاورزی، میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری و استانداری منعقد شد تا به شرط حفظ کاربری باغات، فعالیت‌های گردشگری نیز شکل گیرد.
یزدان احمدزاده افزود: باغات گردشگری محدودی که هم‌اینک در شهرستان سامان فعال است، حاصل همین تفاهم‌نامه میباشد اما از آنجا که برخی نسبت به تغییر کاربری دقت نظر لازم را نداشته و تخطی کردند و یا سوءاستفاده‌هایی از این باغات شکل گرفت، با حکم قانون از ادامه فعالیت این باغات گردشگری جلوگیری شد.
وی با اشاره به برخی قوانین موجود برای حفظ کابری باغات گردشگری، تصریح کرد: طبق قانون، ایجاد تاسیساتی نظیر میز و تخت در باغات ایرادی ندارد اما برخی با ایجاد اتاق‌های شیشه‌ای و سکوهای سیمانی از قوانین موجود سرپیچی کردند.
رییس جهاد کشاورزی شهرستان سامان خاطرنشان کرد: با این وجود افرادی که متقاضی ایجاد باغ گردشگری دارند، می‌توانند تقاضای خود را اعلام تا در کمیسیون‌های مربوطه بررسی و با طی مراحل لازم مجوز به آنها واگذار شود چرا که جهاد کشاورزی با باغات گردشگری که در حفظ کاربری کشاورزی اهتمام لازم را به کار گرفته باشند، مخالفتی ندارد.
ایجاد باغات گردشگری مبتنی بر قانون نیازمند هماهنگی بین‌بخشی است
یک کارشناس حقوقی نیز در خصوص رفع اختلاف‌نظرها نسبت به تغییر کاربری باغات گردشگری راهکارهایی ارائه داد.
محمد رییسی گفت: پیشنهاد می‌شود یک نهاد بالادستی نظیر استانداری یا فرمانداری متولی نظارت بر اجرای درست کاربری باغات گردشگری شود و محصول باغات قبل و بعد از ایجاد تاسیسات گردشگری ارزیابی شود.
به گفته وی، هدف اصلی وضع قوانین خدمت به بشر است اما چنانچه بتوان در کنار اجرای صحیح قوانین زمینه‌ای برای بهبود شرایط اقتصادی و اشتغال مردم ایجاد کرد می‌طلبد تا دستگاه‌های مربوطه در این خصوص همفکری و هماهنگی لازم داشته باشند.
این کارشناس حقوقی تصریح کرد: نوع برخورد متولیان امر در استان نسبت به اجرای قوانین سخت‌گیرانه نیست و در جاهای دیگر به حسن اجرای این قوانین توجه لازم نمی‌شود، نباید بهانه‌ای برای ایجاد این رویه در استان ما شود.
رییسی ادامه داد: با این وجود همچنان تاکید می‌شود برای بهبود وضعیت اقتصادی و اشتغال مردم و شکوفایی ظرفیت‌های خدادادی گردشگری بین جهاد کشاورزی و گردشگری تفاهم‌نامه‌ای به صورت موقت منعقد شود و تعدادی مجوز به متقاضیان داده شود و پس از مدت مشخص به طور مثال سه سال می‌توان به راحتی نسبت به آثار منفی و مثبت آن اظهارنظر کرد.
وی با اشاره به اهمیت قانون تغییر کاربری اراضی کشاورزی، اظهار داشت: این قانون با هدف حفظ امنیت غذایی مردم، جلوگیری از خُرد شدن اراضی و کاهش محصولات کشاورزی مطابق با اسناد بالادستی و سیاست‌های کلی کشور تدوین شده از همین رو باید در اجرای صحیح این قانون دقت لازم به کار گرفته شود.
این کارشناس حقوقی خاطرنشان کرد: این نافی بی‌توجهی به بخش گردشگری نیست و می‌توان زیرساخت‌های لازم را در مناطقی که نیازی به تغییر کاربری اراضی کشاورزی نیست توسعه داد.
فرماندار سامان: رفع موانع ایجاد باغات گردشگری پیگیری می‌شود
پیرو اعلام پیشنهاد نظارت بالادستی، این موضوع از سوی فرمانداری شهرستان سامان مورد استقبال قرار گرفت.
فرماندار سامان در همین خصوص گفت: از باغاتی که کاربری اراضی کشاورزی را حفظ می‌کند حمایت می‌کنیم و در همین راستا تاکنون مکاتبات بسیاری با رییس امور اراضی کشور شده و این مکاتبات تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه دارد.
کمال اکبریان ادامه داد: راه‌اندازی باغات گردشگری در شهرستان نیازمند این است که بین دستگاه‌های متولی هماهنگی لازم انجام گیرد و این موضوع قانونمند شود از همین رو آمادگی لازم برای ایفای نقش محوری بین دستگاه‌های متولی وجود دارد.
وی با بیان اینکه شهرستان سامان به شدت نیازمند ایجاد زیرساخت‌های لازم برای میزبانی از گردشگران میلیونی است، تصریح کرد: نبود زیرساخت‌ها و مکان‌های مناسب سبب شده تا اقامت در شهرستان نسبت به حجم ورودی گردشگر ناچیز باشد و میزبانی شهرستان همراه با درآمد و اشتغال نباشد از همین رو ضمن رعایت قانون از فعالیت‌هایی که در راستای توسعه گردشگری در شهرستان باشد حمایت می‌کنیم و هرگونه هماهنگی که لازم باشد را عهده‌دار می‌شویم.
شهرسامان مرکز این شهرستان و در فاصله ۲۰ کیلومتری مرکز چهارمحال و بختیاری واقع شده است.
شهرستان سامان یکی از مهم ترین نقاط پرجاذبه ایران زمین دارای ویژگی ها و قابلیت های با ارزش بی نظیر و جذابیت های تاریخی و فرهنگی است.
آب و هوای مناسب و معتدل، وجود بخشی از رودخانه زاینده رود و پل زمانخان، وجود آسیاب های آبی در اطراف زاینده رود، باغات بادام و هلو و همچنین تفرجگاه های حاشیه زاینده رود با دهکده‌های توریستی اطراف، سامان را به نگین زیبایی های چهارمحال و بختیاری تبدیل کرده است.
منبع: ایرنا
68
