چرا چشم گربه‌ها در شب می‌درخشد؟

پرده درخشان (لاتین: tapetum lucidum) لایه‌ای است در چشم بسیاری از مهره‌داران که بلافاصله در پشت یا گاهی اوقات در داخل شبکیه قرار دارد. باعث براق بودن چشم گربه‌ها هم در شب وجود همین پرده است.

پرده درخشان، نور مرئی را پس از عبور از شبکیه از پشت شبکیه ازنو به درون شبکیه بازمی‌تاباند و باعث افزایش نور دریافتی توسط گیرنده‌های نوری شبکیه می‌گردد. این عمل باعث افزایش بینایی در نور ضعیف می‌گردد، اما ممکن است از تداخل شعاع‌های منعکس شده یک تصویر تیره تشکیل شود.

این لایه باعث دید بهتر شبانه در بعضی از حیوانات می‌گردد. بسیاری از این حیوانات شب‌رو هستند و به ویژه گوشتخوار بوده و در شب شکار می‌کنند. بعضی از این حیوانات نیز در عمق دریا زندگی می‌کنند. اگر چه بعضی از نخستی‌ها این لایه را دارند، اما انسان‌ها آن را ندارند. درخشش چشم اثر قابل رویت این لایه می‌باشد.

هنگامی که نور به درون چشم جانوری که این لایه را دارد می‌تابد مردمک درخشان می‌شود. این پدیده در بسیاری از حیوانات قابل رویت می‌باشد، هم در طبیعت و هم در مقابل فلاش عکس‌ها. در نور کم یک چراغ قوه نیز برای ایجاد یک درخشش قابل مشاهده توسط انسان (که دید ضعیفی در تاریکی دارد) کافی است. طبیعت‌شناسان و شکارچیان از این ترفند برای جستجوی حیوانات در شب استفاده می‌کنند.

درخشش چشم‌ها در رنگ‌های متفاوتی از جمله سفید، آبی، سبز، زرد، صورتی و قرمز رخ می‌دهد. به علت اینکه درخشش چشم رنگین‌تابی ایجاد می‌کند نوع رنگ مشاهده شده در چشم بستگی به زاویه دید و رنگ منبع نور تابیده شده به چشم دارد. درخشش سفید در بسیاری از ماهی‌ها. درخشش آبی در بسیاری از پستانداران مانند اسب‌ها. درخشش زرد در بسیاری از پستانداران مانند گربه و سگ و راکون و درخشش قرمز در جوندگان و صاریغ و پرندگان دیده می‌شود. چشم انسان فاقد این لایه می‌باشد و بنابراین چشم انسان درخشان نیست، اما در انسان و حیوانات دو اثر می‌توان باعث درخشش چشم‌ها شود:

۱- سفیدمردمکی انعکاس غیرطبیعی سفید از شبکیه که نشان‌دهنده بیماری‌های مختلف از جمله آب مروارید می‌باشد. ۲- اثر چشم قرمز که فقط در فلاش‌های نوری ظاهر می‌شود. این اثر وقتی دیده می‌شود که فلاش نوری خیلی به عدسی دوربین نزدیک باشد. این اثر در طبیعت دیده نمی‌شود و فقط هنگام استفاده از فلاش دوربین عکاسی دیده می‌شود.

همه چیز درباره چشم های گربه ها

گربه از جمله حیواناتی ست که سال‌های بسیار است در میان انسان‌ها زندگی می‌کند و به نوعی با انسان‌ها و رفتارشان خو گرفته است. اما با وجود آن که سال‌های بسیار است که گربه در میان انسان‌ها به سر می‌برد، هستند برخی موارد که هنوز هم در باب این پستاندارِ جالب مبهم اند و همگان نمی‌دانند علت آن موارد نیست. از این موارد یکی این است که چشمان گربه در شب به طرزی عجیب می‌درخشند.

گربه همانند انسان دارای دید دوچشمی بوده و اجسام را سه بعدی می‌بیند با این وجود، چشم گربه که برای ثبت حرکات طراحی شده است تفاوت‌های زیادی با چشم انسان‌ها دارد، مردمک چشم گربه برخلاف مردمک چشم ما، گرد نیست بلکه بیضوی شکل است. مردمک‌های بیضوی شکل نسبت به انواع گرد، خیلی سریعتر باز و بسته شده و موجب می‌شود که اندازه بزرگتری داشته باشد، به این دلیل یک گربه می‌تواند مردمک خود را به اندازه قرنیه اش (تقریباً تا ۹۰ % سطح چشم خود) باز کند پس موجب می‌شود که نور بیشتری وارد چشم شود. در چشم گربه بر خلاف چشم ما تعداد سلول‌های استوانه‌ای نسبت به سلول‌های مخروطی بسیار بیشتر است، بنابراین چشم گربه برای دیدن اجسام در تاریکی سازگاری بیشتری نسبت به چشم انسان‌ها دارد. این جانوران رنگ‌های ارغوانی، آبی، سبز و زرد را می‌بینند، اما نسبت به رنگ قرمز، نارنجی و قهوه‌ای کوررنگ هستند گربه‌ها این رنگ‌ها را بصورت خاکستری می‌بینند.

نکته جالب درخشش چشم گربه‌ها در تاریکی است. در پشت شبکیه چشم گربه‌ها لایه‌ای از سلول‌های منعکس کننده نور وجود دارد که tapetum lucidum نامیده می‌شود این لایه‌ی آینه مانند، نور تابیده شده به شبکیه را منعکس می‌کند و موجب می‌شود که سلول‌های استوانه‌ای دو بار در معرض نور قرار گیرند، بنابراین در تاریکی بسیار بهتر از انسان‌ها می‌تواند ببینند. وجود این لایه به همراه داشتن مردمک بیضی شکل، موجب شده است که گربه‌ها فقط به یک ششم نوری که ما برای دیدن نیاز داریم به وضوح اجسام را ببینند، بطوریکه در یک شب نسبتاً ابری با تعدادی ستاره، نور لازم برای دیدن گربه فراهم می‌شود.

درخشش چشم گربه در شب

این که درخشش چشم گربه در شب به چه سبب است موضوعی است که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت؛ بنابراین اگر برای شما نیز همواره سوال بوده که علت درخشش چشم گربه در شب چیست، این نوشتار را از دست ندهید.

گربه از جمله حیواناتی ست که سال‌های بسیار است در میان انسان‌ها زندگی می‌کند و به نوعی با انسان‌ها و رفتارشان خو گرفته است. اما با وجود آن که سال‌های بسیار است که گربه در میان انسان‌ها به سر می‌برد، هستند برخی موارد که هنوز هم در باب این پستاندارِ جالب مبهم اند و همگان نمی‌دانند علت آن موارد نیست. از این موارد یکی این است که چشمان گربه در شب به طرزی عجیب می‌درخشند. این که درخشش چشم گربه در شب به چه سبب است موضوعی است که در این مطلب از نت‌نوشت به آن خواهیم پرداخت؛ بنابراین اگر برای شما نیز همواره سوال بوده که علت درخشش چشم گربه در شب چیست، این نوشتار با عنوان دلیل علمی درخشش چشم گربه در شب را از دست ندهید.

دلیل علمی درخشش چشم گربه در شب

چند وقت پیش یک ویدئو مربوط به یک گربه‌ی جذاب در فضای اینترنت پخش شده بود و مهم‌ترین موردی که توجه همگان را به خود جلب کرده بود درخشش چشمان آن گربه بود. اوضاع به گونه‌ای که بود که برخی صرفاً این ماجرا را مختص آن گربه می‌دانستند و توضیحاتی عجیب و غریب در باب آن می‌دادند. اما درخشش چشم گربه در شب امری ست منطقی و البته علمی و صرفاً مختصِ آن گربه نیست.

علت درخشش چشم گربه در شب این است که یک بافت به نام "tapetum lucium" در پشت شبکه‌ی چشم گربه وجود دارد که در مکان‌های تاریک به مثابه‌ی یک آینه عمل می‌کند، یعنی نور را بازتاب می‌دهد و سبب می‌شود که گربه بتواند در محیط تاریک چیز‌ها را ببیند. در واقع این بافت نه هم‌چون یک آینه بلکه همچون یک چراغ قوه عمل می‌کند.

چشم ما انسان‌ها فاقد این بافت است و به همین دلیل است که در شب درخششی در چشمان ما نیست. البته اگر بخواهیم از دیدگاه تکاملی به ماجرا نگاه اندازیم نیز دلیلی برای وجود چنین بافتی در چشم انسان وجود ندارد چرا که انسان و چشمان‌اش با استفاده در روز سازگار شده‌اند و نه شب.

اما با این حال ممکن است این پرسش در ذهن‌تان ایجاد شود که چشم انسان نیز گاهی برخی نور‌ها را بازتاب می‌دهد، مثلاً نور فلاشِ دوربین!

اما این ماجرا نه به خاطر ساختار چشم انسان بلکه به سبب ساختار فلاش است. در واقع فلاش به گونه‌ای طراحی می‌شود که بتواند چیز‌ها را منعکس کند. اگر دقت کرده باشید بازتاب نور فلاش در چشم انسان‌ها عمدتاً قرمز است. این امر به آن سبب است که به هنگام ورود نور به شبکیه‌ی چشم و برگشتن و بازتاب خوردن از آن، این نور از رگ‌های خونی چشم عبور می‌کند. در واقع به سبب رگ‌های داخل چشم است که نور به رنگ قرمز دیده می‌شود.

سخن آخر

اگر تا کنون از درخشش چشم گربه در شب می‌ترسیدید یا به هر دلیلی نگران می‌شدید، از این پس می‌دانید که این درخشش صرفاً بازتاب نور است، همین و بس؛ بنابراین، دلیلی برای ترس و نگرانی وجود ندارد.

منبع: تابناک باتو

38