نگرانی کارشناسان از شیوع چاقی در کودکان گلستان

طبق اعلام کارشناسان تغذیه، مردم گلستان به دلیل کم تحرکی و نداشتن آگاهی کافی برای انتخاب غذاهای مفید و مناسب نسبت به میانگین کشوری از چاقی و اضافه وزن بیشتری برخوردار هستند که شیوع کرونا بر روند کاهش فعالیت فیزیکی و پرخوری هنگام حضور در خانه دامن زده است.

فرهاد لشکر بلوکی، رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان، میانگین چاقی در کشور را برای مردان و زنان به ترتیب ۵۰ و ۶۰ درصد اعلام کرد و گفت: هم اکنون ۵۴.۲۹ درصد مردان و ۷۰.۹ درصد زنان در استان چاق‌ هستند که بیشتر آنان در گروه سنی میانسال (۳۰ تا ۵۹ سال) قرار دارند به این معنی که ۶۴ درصد این گروه سنی گرفتار اضافه وزن هستند.

همچنین اجرای طرح کوچ نشان از اضافه وزن و چاقی ۲۸ درصد از جمعیت دانش آموزی گلستان دارد که به گفته کارشناسان تغذیه، اجرای برنامه اصولی با هدف افزایش تحرک بدنی حتی در دوران قرنطینه خانگی ناشی از کرونا، استفاده بیشتر از سبزیجات در رژیم غذایی و پرهیز از کم خوابی در پیشگیری از افزایش چاقی در این گروه سنی موثر است.

یکی از کارشناسان تغذیه استان، وراثت و عادت به کم تحرکی، نحوه تغذیه خانواده و دسترسی به تنقلات را در کنار توزیع مواد غذایی پرکالری، شیرین و نمکی (زمان فعال بودن مدارس) در بوفه مدارس و فروشگاه‌های مواد غذایی در مسیر خانه تا مدرسه را در افزایش چاقی دانش آموزان گلستانی موثر دانست.

سمیرا منصوری با اشاره به کمبود امکانات ورزشی و کم توجهی به زنگ تربیت بدنی در مدارس، افزود: تمام عوامل ذکر شده در کنار حضور نیافتن در مدارس به دلیل شیوع کرونا، دانش آموزان را از فرصت محدود تحرک و شیطنت در ساعت تربیت بدنی و حتی پیاده‌روی مسیر خانه تا مدرسه محروم کرده است.

وی ادامه داد: خانواده‌ها به دلیل نگرانی از شرایط کرونایی جامعه، به کودکان خود اجازه حضور در پارک و استفاده از وسایل بازی را نمی‌دهند و آگاهی کافی نیز نسبت به اجرای برنامه‌های ورزشی سرگرم کننده در خانه ندارند.

این کارشناس تغذیه معتقد است: در صورت علاقمندی والدین به اجرای برنامه‌های ورزشی در برخی مواقع، فضا و شرایط محیطی آپارتمان‌ها مانعی در این مسیر است و کودکان مجبورند اوقات فراغت خود را با خوردن تنقلات پرکالری و چاق کننده پر می‌کنند.

منصوری گفت: امسال آموزش و پرورش در کنار اجرای طرح کوچ با استفاده از ظرفیت کارشناسان تغذیه برنامه‌های خوبی را برای اصلاح رژیم غذایی کودکان با همکاری والدین در پیش گرفته است که به طور قطع در آینده شاهد نتایج مثبت آن در کنترل اضافه وزن و چاقی در کودکان خواهیم بود.

وی از خانواده‌ها خواست همکاری خود را با آموزش و پرورش در روند اجرای طرح کوچ بیشتر کنند و در صورت داشتن فرزندانی با مشکل اضافه وزن و چاقی، انجام پیاده روی با تعداد محدود، استفاده از رژیم غذایی مناسب، مصرف سبزیجات و غذاهای پروتئینی را در اولویت قرار دهند.

رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان نیز گفت: سال گذشته روند اضافه وزن و چاقی نوجوانان استان ۱۹ درصد بود که بر اساس غربالگری طرح کوچ آموزش و پرورش امسال این آمار متاثر از شیوع کرونا و تاکید بر ضرورت حضور در منزل و قرنطینه خانگی افزایش یافته و به ۲۸ درصد رسیده است.

لشکر بلوکی افزود: افزایش کم تحرکی به دلیل شیوع کرونا در کنار مشکلات اقتصادی که باعث جابجایی سهم مواد پروتئینی مانند گوشت و حبوبات و لبنیات با موادغذایی ارزان قیمت پرکالری و چرب در سفره خانواده‌ها شده در کنار مصرف زیاد چیپس، پفک، شیرینی‌جات و شکلات توسط کودکان و نوجوانان در رسیدن به وضعیت فعلی تاثیرگذار بوده است.

وی ادامه داد: کودکانی که والدین چاق دارند ۸۰ درصد بیشتر از همسالان خود در معرض اضافه وزن هستند در صورتی که این احتمال در کودکان دارای والدین با وزن طبیعی کمتر از ۱۰ درصد است.

این کارشناس تغذیه، ریزه خواری به مفهوم مصرف پراکنده خوراکی‌های مختلف در طول ساعات بیداری، حذف صبحانه از وعده غذایی، مصرف نوشابه گازدار و آب میوه‌های صنعتی به دلیل داشتن شکر و افزودنی‌ها دیگر و مصرف میوه بجای میان وعده در اواخر شب و قبل از خواب را از دیگر عوامل موثر در اضافه وزن عنوان کرد.

لشکر بلوکی گفت: علاقه زیاد مردم گلستان به مصرف غذاهای چرب و شیرینی‌جات محلی هم عاملی بر شیوع چاقی و اضافه وزن است.

وی خواب نامنظم را نیز در افزایش وزن موثر دانست و اظهارداشت:‌ ۲ هفته بدخوبی در طول ماه باعث یک کیلو اضافه وزن می‌شود.

لشکر بلوکی، تقویت سواد تغذیه‌ای و ارائه رژیم غذایی درست به دانش آموزان، کاهش وابستگی به مصرف روغن و توجه به نشانگر رنگی موادغذایی، استفاده از خوراکی‌های گیاهی در دو سوم وعده غذایی، حذف غذاهای آماده و فست فود، کاهش مصرف جگر مخلوط با چربی به همراه نوشابه به عنوان غذای رایج منطقه گرگان و گنبدکاووس و انجام ورزش‌های مناسب در خانه‌ها را از جمله راهکارهای مقابله با چاقی در استان برشمرد که تحقق همه آنها با همکاری خانواده‌ها موثر خواهد بود.

وزارت آموزش و پرورش بسته محتوای علمی برای طرح کنترل وزن و چاقی دانش آموزان تدوین کرد و اجرای آن را با یاری معلمان، دبیران، مدیران مدارس، مراقبان، دبیران تربیت بدنی و روسای مناطق و مدیران کل آموزش و پرورش استان‌ها از سه ماه گذشته با نام "کوچ" کلید زد که طبق آن برنامه‌هایی در زمینه راهنمایی، حمایت و مشاوره کنترل تغذیه و افزایش تحرک بدنی، برای دانش آموزان اجرا می‌شود.

طرح «کوچ»، یکی از طرح‌های ۲۵ گانه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که متناسب با آن چاقی و لاغری دانش‌آموزان کنترل می‌شود.

در این طرح سعی شده آگاهی عوامل سهیم و موثر در نظام تعلیم و تربیت اعم از دانش آموزان، معلمان، مدیران و خانواده‌ها نسبت به عوارض و پیامدهای منفی ناشی از اضافه وزن و چاقی افزایش یابد.

همچنین معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان گلستان نیز به ایرنا گفت که در طرح کوچ اطلاعات قد و وزن ۳۴۵ هزار و ۴۶۶ نفر معادل ۹۲ درصد جمعیت دانش آموزی استان با کمک همکاران فرهنگی و والدین در سامانه سناد ثبت شد.

رضا طبرسا افزود: نتیجه بررسی‌ها نشان داد که حدود ۶۶ درصد دانش آموزان گلستان در محدوده وزن طبیعی قرار دارند و ۶ درصد با معضل لاغری و خیلی لاغری و نزدیک به ۲۸ درصد با اضافه وزن و چاقی درگیر هستند.

وی اضافه کرد: در طرح کوچ با غربالگری و شناسایی دانش آموزان دارای اضافه وزن در مدارس استان و ارائه مشاوره‌ها و توصیه‌های تغذیه ای و فعالیت بدنی و ترویج سبک زندگی فعال و سالم، زمینه تحقق شعار "دانش آموز سالم، مدرسه سالم و جامعه سالم" مهیا می‌شود.

طبرسا اظهار داشت: دانش آموزانی که سنجش اولیه برای آنان انجام شده است، از ماه گذشته وارد مرحله مداخله و مشاوره شدند.

معاون اداره کل آموزش و پرورش گلستان ادامه داد: کاهش سه درصدی چاقی و اضافه وزن، تناسب اندام، آمادگی جسمانی و چالاکی دانش‌آموزان به عنوان دستاوردهای این طرح پیش بینی شده است.

وی افزود: تاکنون در این طرح پنج وبینار استانی و ۷۰ وبینار شهرستانی ویژه همکاران و والدین دانش آموزان و هزار و ۳۰۰ وبینار مدرسه ای برگزار شده است.

گلستان با حدود ۱.۹ میلیون نفر جمعیت ۳۶۲ هزار دانش آموز و ۲۳ هزار فرهنگی دارد.

منبع: ایرنا

68