کشاورزی توان برطرف کردن مشکلات اشتغال آذربایجان شرقی را دارد

بخش کشاورزی به عنوان تأمین کننده ابتدایی‌ترین و ضروری‌ترین نیاز هر فرد و جامعه، یکی از موضوعاتی محسوب می ود که نه تنها کمترین وابستگی را به خارج از کشور دارد، بلکه در همه شرایط به ویژه به هنگام بروز بحران‌ها و تشدید تحریم‌های جهانی می‌تواند، به طور مستقیم و غیرمستقیم نقشی اساسی در کاهش اثر بحران‌ها و همچنین تداوم پیشرفت و رشد سایر عرصه‌ها ازجمله بخش‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی داشته باشد.

توسعه بخش کشاورزی به علت اهمیت آن در تأمین امنیت و استقلال غذایی، یکی از اولویت‌های دولت‌ها محسوب می‌شود. کاهش وابستگی در این بخش برای کشورمان شاید جایگاه مهم‌تر و ارزشمندتری داشته باشد.

نگاه اجمالی به فارغ‌التحصیلان کشاورزی و توانمندی عملی آن‌ها در ایجاد تحول در این بخش و همچنین وضعیت پشتیبانی از بخش کشاورزی نشانگر این واقعیت است که آموزش عالی و سیاست‌های کلی بخش کشاورزی برای رسیدن به این مهم از کارایی مناسبی برخوردار نبوده است.

برای مقابله با چالش اشتغال در آذربایجان شرقی و کشور می‌توان از کشاورزی مدد گرفت

حسین راحلی، دانشیار گروه ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، اظهار کرد: بخش کشاورزی یکی از بخش‌های اقتصادی مهمی است که به رغم فراهم نبودن برخی الزامات پایه‌ای، در شرایط کنونی، باید برای مقابله با چالش اشتغال در آذرایجان شرقی و کشور از آن مدد گرفت.

حسین راحلی افزود: نظام آموزش عالی کشاورزی، باید برنامه ریزی صحیحی در رابطه با تربیت دانش‌آموختگان کارآمد و علاقه مند به خدمت در روستا که بتوانند در میزان تولید کشاورزان تغییرات مثبت ایجاد کنند.

وی بیان کرد: یافته‌ها نشان می‌دهد ظرفیت ایجاد اشتغال پایدار و مولد بر اساس الگوهای برآوردی در زیربخش های کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی بر مبنای کشش اشتغال نسبت به سطح زیر کشت، رشد ارزش افزوده بخش، روند فن آوری تولید و انباشت سرمایه پایین است.

راحلی بااشاره به نقش سیاست‌های حمایتی و رفاهی در بکارگیری از کارشناسان کشاورزی ادامه داد: دستگاه‌های متولی امور کشاورزی می‌توانند سیاست‌های تشویقی، حمایتی و رفاهی مناسب جهت فعالیت این گروه از کارشناسان در مناطق روستایی فراهم نمایند و قوانین مناسبی برای بکارگیری این کارشناسان در مناطق روستایی تدوین و به اجرا گذاشته شود.

وی ضمن بازگونمودن توانایی کشاورزی در فراهم ساختن زمینه‌های رشد و توسعه افزود: کشاورزی در مراحل نخستین توسعه، یکی از بخش‌های پایه و اساسی اقتصاد است. رشد و توسعه بخش کشاورزی، زمینه را برای رشد و توسعه سایر بخش‌ها فراهم می‌سازد.

با توجه به اهمیت اشتغال و نیروی انسانی در مسائل اقتصادی کشور و دستیابی بهرشد و توسعه اقتصادی با تکیه بر کاهش بیکاری، و حفظ اشتغال در بخش کشاورزی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

دانشیار گروه ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، از پتانسیل موجود برای اشتغال فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف کشاورزی یادآور شد: با توجه به وجود روستای فعال بالای 100 خانوار و فعالیت‌های متنوع کشاورزی، باغی و دامی در این روستاها، پتانسیل بالایی برای جذب و اشتغال تمام فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف کشاورزی در کشور وجود دارد.

وی افزود: فارغ‌التحصیلان کشاورزی نیز باید با تمام وجود علاقه مند به کار و خدمت در مناطق روستایی باشند.

راحلی بخش کشاورزی را یکی از سه قطب اقتصادی آذربایجان شرقی و کشور دانست و تاکید کرد: بخش کشاورزی یکی از سه قطب اقتصادی آذربایجان شرقی و کشور است که اگر بخواهیم به مزیت‌های این بخش‌ها جداگانه توجه کنیم باید بپذیریم در حوزه کشاورزی مزیت بسیار بالاتری نسبت به صنعت داریم و همین مزیت می‌تواند عاملی برای جذب سرمایه‌ها و ایجاد اشتغال باشد.

نگاه علمی به حوزه کشاورزی و برنامه ریزی برای اشتغال

استادیار گروه ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، اظهار کرد: اگر به حوزه کشاورزی نگاه علمی، مهندسی و فنی داشته باشیم و کل زنجیره را با هم در نظر بگیریم و در زمینه خدمات این بخش هم برنامه‌ریزی منطقی داشته باشیم، حتی در همین شرایط و امتیازات موجود می‌توانیم ارزش افزوده و اشتغالی داشته باشیم که بسیاری از مشکلات فعلی را برطرف خواهد کرد.

فاطمه افزود: مطالعات علمی در سراسر جهان اثبات کرده کشاورزی یکی از ارزان‌ترین شیوه‌های اشتغال‌زایی برای دولت‌هاست به صورتی که با اعداد بسیار کوچک می‌توان فرصت‌های شغلی زیادی را برای جویندگان کار کشور ایجاد کرد.

وی بااشاره به لزوم نگاه علمی و مهندسی به حوزه کشاورزی بیان کرد: بخش کشاورزی به دلیل تقاضای بالای برخی محصولات در بازارهای بین‌المللی همچنان توان جذب نیروی کار و اشتغال‌زایی بالایی دارد.

کاظمیه ضمن بازگونمودن لزوم مرتبط دانستن مشاغل نوین با کشاورزی ادامه داد: نباید همچون گذشته هر فردی که در بخش کشاورزی کارهای فیزیکی انجام می‌دهد را شاغل بدانیم و براساس همان برنامه‌ریزی کنیم، چون امروز لازم است مشاغل نوین را با کشاورزی مرتبط کنیم تا فرصت‌های شغلی قابل اعتمادتری داشته باشیم؛ به عنوان مثال هرکس که بتواند نرم‌افزارهای مناسب کشاورزی درجهت افزایش بهره‌وری ایجاد کند را باید در بخش کشاورزی شاغل بدانیم.

وی از ملزومات توسعه اشتغال در کشاورزی گفت و افزود: از ملزومات توسعه اشتغال کشاورزی تسهیل روند اخذ مجوزهای کسب و کار است. توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، کشت ماهی در قفس و گیاهان دارویی را از ظرفیت‌های بخش کشاورزی آذربایجان شرقی برای افزایش تولید و اشتغال است که در دستور کار دولت قرار دارد. طبق محاسبات وزارت کشاورزی تولید محصولات گلخانه‌ای، سالم، استاندارد و مدیریت شده است و با هر هکتار احداث گلخانه برای 10 نفر ازجمله دانش‌آموختگان بخش کشاورزی اشتغال ایجاد می‌شود.

استادیار گروه ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، یادآور شد: اگر نگاهی سنتی به کشاورزی و مدیریت منابع داشته باشیم اشتغال‌زایی این بخش، منطقی نیست؛ اما باید توجه داشته باشیم فناوری‌های نوین در این زمینه باعث شده مشاغل پایدار و قابل توجهی در بخش کشاورزی ایجاد شود.

وی بااشاره به توجه به اشتغال مولد افزود: توجه به اصل آموزش، اشتغال مولد و معیشت مطلوب که در سایه مفهوم اقتصاد مقاومتی قابل دستیابی است تنها راه خروج از رکود پدید آمده از ناکارآمدی و بی‌موالاتی در فضای عمومی کشاورزی کشور است.

کاظمیه رفع معضلات حوزه اشتغال بخش کشاورزی در آذربایجان شرقی را منوط به تخصص‌گرایی دانست و تاکید کرد: می‌توان گفت رفع معضلات حوزه اشتغال بخش کشاورزی نیازمند تغییر ترکیب شاغلان، تخصص‌گرایی، توجه به فناوری اطلاعات و ارتباطات، افزایش حضور دانش آموختگان کارآزموده دانشگاهی در مناطق روستایی، سرمایه‌گذاری‌های مکمل دولت در بخش کشاورزی، سازماندهی و قانونمند نمودن وضعیت فارغ التحصیلان در این بخش، قطعید دلالان و نیز ایجاد شرکت‌های پشتیبان به منظور خرید محصولات کشاورزی و استانداردسازی محصولات بر پایه صادرات و افزایش تولید محصولات ارگانیک است.

درحال حاضر در بخش کشاورزی به صورت جزیره‌ای عمل می‌شود و به همین دلیل نتیجه درستی نخواهیم گرفت زیرا هماهنگی میان بخش‌های گسترده حوزه کشاورزی وجود ندارد. در امر کشاورزی علمی همچنین باید به بازار پایه دار کشاورزی، مزیت‌های نسبی منطقه‌ای توجه کرد و در حوزه تولید نیز باید از تقویم بهره برد. برای اینکه موضوع اشتغال را در بخش کشاورزی حل کنیم باید یک واقعیت را بپذیریم؛ کشاورزی در ایران باید از حالت سنتی، غیراقتصادی و حالت سینه به سینه خارج شده و به کشاورزی علمی و مدرن تبدیل شود تا بهره وری و میزان تولید در هکتار جهش قابل اعتنایی داشته باشد.

منبع: تسنیم

68