یادداشت/
ریسکهای فاجعهامیز
علیرضا سلطانیعزت، مدیر بیمههای باربری شرکت بیمهکوثر
به گزارش خبر فوری ؛ شرکتها، سازمانها و بنگاههای اقتصادی در دوران حیات خود با ریسکها و خطرهای متعدد پیشبینی شده یا حتی پیشبینی نشده مواجه هستند ازجمله آنها میتوان به پیچیدگیهای محیط، رقابت شدید در بازار کسبوکار امروز، رواج تکنولوژیهای نو و پیشرفته، گسترش روزافزون ارتباطات و فناوری اطلاعات، شیوههای نوین عرضه کالاها و خدمات، مسایل زیستمحیطی و تغییر داراییهای سازمانها از داراییهای مشهود به نامشهود اشاره کرد. صنعت حملونقل نیز از این امر مستثنی نیست از اینرو بهمنظور کاهش ریسک کالاهای در حال حمل و جبران زیانهای ناشی از آن و درنتیجه رونق اقتصادی جامعه، شرکتهای بیمه انواع پوششهای بیمهای را ارایه میکنند.
مدیریت ریسک عبارت است از فرایند ارزیابی ریسک و سپس طرح استراتژیهایی برای اداره ریسک. مدیریت ریسک زمانی معنا و مفهوم پیدا میکند که احتمال وقوع زیان وجود داشته باشد. این موضوع برای شرایط پیچیده و رقابتی کسبوکار در عصر امروز، اهمیت بیشتری پیدا کرده است و مدیران برای بقای بنگاههای خود و کاهش زیان، ناگزیرند متعهد به اجرای آن باشند. مدیریت ریسک حوزههای گستردهای همچون مسایل مالی، عملیاتی، تجاری، استراتژیک و حوزه وسیعتری بهنام حوادث خطرآفرین را در بر میگیرد.
بدیهی است هر سازمان یا بنگاه اقتصادی باتوجهبه ماهیت کار خود با ریسکهای گوناگونی مواجه است. در شرایط امروز، اساسا بخشی از توفیق هر بنگاه به تسلط آن بر ریسکها و نوع مدیریتی که بر انواع ریسک اعمال میکند بستگی دارد. بنابراین برای صاحبان کالا یا موسسات حملونقل ضروری است که باتوجهبه تنوع وسایل حمل، مسیرهای حمل (زمینی، هوایی و دریایی) و انوع خطرهای محتمل مشهود و نامشهود، شرایط محیطی مبدا و مقصد و مسیر حمل، ریسکهای خود را مدیریت و آن را به شرکتهای بیمهگر منتقل کنند.
ازجمله مواردی که میتواند به صاحب کالا صدمات جبران ناپذیری وارد کند عبارت است از: از بین رفتن کامل سرمایه یا کالای بیمهشده در اثر غرق شدن کشتی، سقوط هواپیما، خارج شدن قطار از ریل، واژگونی وسیله حامل، آتشسوزی، تصادف، فساد و...
باتوجهبه اینکه ریسک دلیل وجود بیمه است و بدون ریسک در واقع بیمه مفهوم خود را از دست میدهد. در شرکتهای بیمه، ریسکها برحسب شدت و تواتر به سه گروه بخشبندی شدهاند:
گروه اول ریسکهای نسبتا بیاهمیت، که دارای تواتر و شدت کم است؛ بدین صورتکه بهندرت اتفاق میافتد و در صورت وقوع زیان مالی قابل ملاحظهای به بار نمیاید.
گروه دوم ریسکهای قابل تحمل، که دارای تواتر زیاد و شدت کم است این ریسکها احتمال وقوع دارد و قابل پیشبینی است ولی منجربه بروز خسارت جزیی میشود مثل دله دزدی در فروشگاهها یا خارج کردن ابزار کار از شرکت توسط کارکنان.
گروه سوم ریسکهای غیرقابل تحمل که دارای تواتر کم و شدت زیاد یا تواتر زیاد و شدت زیاد هستند. ازجمله این ریسکها میتوان به حوادث فاجعهامیزی همچون زلزله، سیل، سقوط هواپیما و ... اشاره کرد که در صورت وقوع بخش زیادی از جامعه را درگیر میکند.
شرکتهای بیمه باتوجهبه موارد بالا، برای کنترل ریسکهای بزرگ و فاجعهامیز به طرق مختلف ریسک آنها را واگذار میکنندکه برخی از آنها بدین شرح است:
1- انتقال ریسک: با استفاده از بستر اتکایی، بیمهگران بخشی از ریسکهای پذیرفته شده را به شرکتهای بیمهگر اتکایی داخلی و یا خارج از کشور منتقل میکنند تا در صورت وقوع بتوانند از پتانسیلهای دیگر استفاده کنند.
2- ذخایر فنی: باتوجهبه احتمال وقوع حوادث غیرمنتظره سهمگین، شرکتهای بیمه برای جبران این خسارتها درصدی از حق بیمهها را در صندوقی ذخیره میکنند تا در صورت بروز اینگونه حوادث استفاده کنند.
3- فرانشیز: همان سهم بیمهگذار از خسارت است که در صورت وقوع خسارت، بیمهگذار باتوجهبه سهیم بودن در خسارت برای مدیریت خسارت و جلوگیری از توسعه آن تلاش میکند.
4- بازدید اولیه و ارایه مشاوره: قبل از آغاز حمل بیمهگر میتواند با ارایه نظرات کارشناسی و آموزش، از بروز خسارت جلوگیری یا در کاهش آن نقش بسزایی داشته باشد.
5- استفاده از وسایل نقلیه متناسب با محموله
6- استفاده از تیم متخصص در حمل
40