مسائل و مشکلات خانواده های ترکیبی (ناتنی)

خانواده‌های ترکیبی از پدر و یا مادری ناتنی تشکیل می‌شوند. در چنین خانواده‌هایی تمام اعضای خانواده با چالش‌ها و مشکلاتی مواجه می‌شوند که نیاز به بررسی و شناسایی دارند تا بتوانید به راحتی برای آن‌ها راه‌حل‌هایی پیدا کنید و به سمت ایجاد خانواده‌ سالم حرکت کنید. در خانواده‌های ترکیبی ممکن است کودکان ضربه روحی فراوانی بخورند؛ به همین دلیل پدر و مادر باید توجهات کافی نسبت به آنها داشته باشند. البته نباید محبت و توجه والدین به گونه‌ای باشد که کودک از موقعیتش سوء استفاده کند. علاوه بر تمام مشکلات، خانواده های ترکیبی مزیت‌هایی را نیز دارا هستند که در ادامه به آن‌ها پرداخته‌ایم. برای کسب آگاهی بیشتر از مشکلات خانواده‌های ترکیبی با ما همراه باشید.

خانواده های ترکیبی (ناتنی) چگونه خانواده‌ای است؟
خانواده های ترکیبی به خانواده‌هایی گفته می‌شود که در آنها یک یا چند نفر از اعضای خانواده، ناتنی هستند. مانند پدر، مادر و یا خواهر و برادر ناتنی. امروزه با افزایش آمار طلاق، آمار خانواده‌های ترکیبی (ناتنی) نیز افزایش یافته است. زن و مردی که تجدید فراش می‌کنند ممکن است خانواده‌ای با اعضای ناتنی تشکیل دهند که متشکل از فرزند همسر فعلی خود و فرزندانی از ازدواجی دیگر باشد. چنین خانواده‌هایی معمولا با چالش‌هایی در زندگی روبرو می‌شوند و ممکن است فرزندان نتوانند با خواهر و برادر ناتنی و به ویژه با پدر یا مادر ناتنی سازگار شوند و با آن‌ها زندگی کنند.

مشکلاتی که در خانواده های ناتنی به وجود می‌آید
تربیت و کنار آمدن با فرزند همسر احتمالا بسیار مسئله ساز خواهد شد. از طرفی اغلب کودکان یا نوجوانان تا مدت‌ها نمی‌توانند با والد ناتنی خود سازگار شوند و با آن‌ها بداخلاقی می‌کنند و او را عضوی اضافه در خانواده می‌پندارند. خیلی از آنها نسبت به پدر یا مادر واقعی خود کینه به دل می‌گیرند چرا که تصور می‌کنند شخص دیگری را به جای مادر یا پدرشان جایگزین کرده‌اند. در این زمان مشکلات و چالش‌های فرزندپروری سخت‌تر می‌شود.

خانواده‌های ناتنی/ مشکلات پیش روی زن و مرد
رفتار والدین با فرزندان در خانواده‌های ترکیبی باید مطابق با اصول روانشناسی کودک باشد. خانواده‌ها و والدین با مشکلاتی همچون جانبداری، تعارضات، بروز مشکلات در وظیفه‌شناسی و ... مواجه می‌شوند. والدین بین خواسته‌های همسر خود، فرزندان و حتی همسر قبلیشان گیر می‌افتند و دچار تناقض می‌شوند. حتی اگر والد ناتنی قدرت و اختیار لازم جهت تربیت فرزندان و ادارۀ امور خانه را داشته باشد فرزندان ممکن است این موضوع را نپذیرند و مقاومت کنند و بعد از مدتی سبب حس سرخوردگی و افسردگی در والد ناتنی شوند. هرگاه فرزندان دعوا، تنش و یا خلائی را بین والدین احساس کنند از این فرصت‌ها سوءاستفاده می‌کنند تا در برابر والد ناتنی یا خواهر برادر ناتنی خود کسب قدرت کنند. مخصوصا اگر این مشکلات در رابطه با نظم و ترتیب یا قوانین و مقررات باشد.

خانواده های ترکیبی/ مشکلات فرزندان
_ کودک ممکن است موقعیت خود را در خانواده از دست بدهد.

_ برخی از کودکان که به تنهایی عادت کرده‌اند، پس از اضافه شدن خواهر و برادر ناتنی مجبور می‌شوند اتاق خود را با آنها به اشتراک بگذارند؛ همین مسئله شروع مشکلات، دعواها و اختلافات را رقم می‌زند.

_ به اشتراک گذاشته شدن پدر یا مادر با دیگر بچه‌ها، از جمله چالش‌های فرزندان خانوادهای ترکیبی است.

_ بسیاری از خانواده‌ها با ورود اعضای جدید نقل مکان می‌کنند که این به معنای جدا شدن کودک از دوستان و مدرسه است. کودکان تغییرات را سخت می‌پذیرند به همین خاطر لازم است که با یک مشاور و روانشناس کودک در ارتباط باشید تا کودک کمترین آسیب را ببیند.

امتیازات خانواده های ترکیبی
در این خانواده ها پدر و مادر از رابطۀ جدید خود رضایت بیشتری دارند و زندگی به محیط گرمتری تبدیل می‌شود. علاوه بر این اگر والد ناتنی مهربان و دلسوز باشد فرزندان کمتر کمبود مادر یا پدر واقعی خود را حس می‌کنند و مراقبان بیشتری در اختیار آن‌هاست. فرزندان دارای خواهر و برادر می‌شوند و همانطور که برخی کودکان حاضر نیستند کسی تنهایی آنها را برهم بزند، برخی کودکان تنها نیز از داشتن خواهر و برادر تازه‌ای که با او بازی کنند و تنهاییشان را پر کنند احساس لذت می‌کنند و برایشان خوشایند است. حتی داشتن خواهر و برادر جدید در روابط اجتماعی آنها در آینده تاثیر می‌گذارد.

در کنار این موضوع کودکانی هستند که به فرزند خواندگی گرفته می‌شوند. آنان نیز می‌توانند شرایطی مشابه با این کودکان را در زندگی خود احساس کنند. درست است که هیچ ارتباط زیستی میان کودکان فرزندخوانده با پدر و مادر وجود ندارد اما با این حال آنان نیز می‌توانند با دریافت محبت و توجه از جانب اطرافیان کمبود پدر و مادر نداشته خود را پر کنند.

برای کاهش مشکلات در خانواده های ترکیبی چه باید کرد؟
به یاد داشته باشید که به هر حال شما باید با کودکی که متعلق به همسرتان است به عنوان یک بزرگسال کنار بیایید. بنابراین بهتر است او را درک کنید زیرا این کودک علاوه بر اینکه یکی از والدین خود را از دست داده، ناچار است شما را به عنوان مادر یا پدر خود بپذیرد. در خانواده های ترکیبی باید همه چیز حتی تعطیلات، ساعت خواب، کارهای روزمره و بسیاری مقررات با همکاری تمام اعضای خانواده و به ویژه فرزندان دوباره شکل بگیرند. فرزندان در زندگی خود نیاز به ثبات دارند. خانواده جدید باید این نیاز کودک را با دقت و توجه برطرف نماید. سعی کنید به جای در نظر گرفتن راه حل های کوتاه مدت به فکر راه حل های ریشه‌ای و بلندمدت بگردید.

خانواده های ترکیبی می‌توانند با شکیبایی و صرف وقت به خانواده‌ای عادی و موفق تبدیل شوند. فرزندان را جهت بروز دادن احساساتشان تشویق کنید. سعی کنید با کودکان ارتباط برقرار کنید اما نخواهید که این کار را به سرعت انجام دهید بلکه به آنها فرصت دهید تا با شما کنار بیایند. برای هر یک از کودکانتان تک به تک وقت بگذارید و به آنها نشان دهید که دوستشان دارید. دریافت کمک از یک مشاور متخصص در این زمینه نیز بسیار می‌تواند راه گشا باشد. قبل از اینکه خانوادۀ جدیدی تشکیل دهید برای حل مشکلات با یکدیگر گفتگو و همفکری کنید. در این راستا مرکز مشاوره حامی هنر زندگی به صورت تلفنی و حضوری آماده ارائه هرگونه خدمات مشاوره به شما عزیزان می‌باشد.

چه زمانی فرزندان در خانواده های ترکیبی با بیشترین مشکلات مواجه می‌شوند؟
هرچقدر که مجموعه خانواده گسترده تر باشد و تعداد برادران و خواهران ناتنی بیشتر باشد تقویت ارتباط عاطفی میان آنان با مشکلات بیشتری همراه است. مردان و زنانی که چند همسری اختیار می‌کنند و صاحب فرزند می‌شوند معمولا ارتباط میان آنان به سختی انجام می‌پذیرد.

منبع: هنر زندگی

46