انتخابات ایران چه تاثیری بر مذاکرات وین دارد؟

علیرضا سلطانی در این باره گفت: واقعیت این است که حوادث و رویدادهایی مانند انتخابات ریاست جمهوری و تغییر دولت ها یکی از پاشنه آشیل های توافقاتی از جنس برجام است که به طور عینی در دولت ترامپ و خروج آن از برجام و همچنین دولت بایدن و بازگشت آن به برجام مشاهده شد. انتخابات ریاست جمهوری ایران هم با توجه به تغییر قطعی رئیس دولت و تقویت مواضع مخالفان برجام و احتمال حضور آنها در دولت بعدی بر برجام به صورت بالقوه تاثیرگذار بوده و این خود یکی از نگرانی های جدی به شمار می رفت اما عزم دولت آقای روحانی به احیای برجام تا قبل از انتخابات و تغییر رسمی دولت و همراه شدن حاکمیت با این سیاست کلی، از نگرانی ها در این زمینه کاست.

به نظر می رسد یک اجماعی بین طرفین مذاکرات وین بر سر به نتیجه رسیدن این مذاکرات تا قبل از انتخابات ایجاد شده است و طرف های مقابل هم به این درک رسیده اند که شانس احیا و اجرای برجام تا قبل از انتخابات ایران است. در شرایط کنونی باید توجه داشته باشیم که تغییر دولت در ایران به احتمال زیاد مشکلی در فرآیند مذاکرات برجام و توافقی که احتمالا تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری بدست خواهد آمد ایجاد نمی کند. در این مورد می توان به سخنان اخیر مقام معظم رهبری اشاره کرد که فرمودند سیاست خارجی در همه جای دنیا در مجامع بالادستی تعیین می‌شود و نه در وزارت امور خارجه. البته ایشان اشاره کردند که وزارت امور خارجه در تعیین سیاست ها مشارکت دارد اما تصمیم‌گیر نیست بلکه مجری است.این مساله موید این است که مذاکرات وین با قدرت و حمایت در حال انجام است و اجماع داخلی نیز بر آن حاکم است.

در دور اول مذاکرات یک اختلاف و انشقاق سیاسی در داخل وجود داشت اما در حال حاضر به نظر می رسد که با توجه به مواضع اخیر رهبر انقلاب اسلامی، این انشقاق تا حد زیادی کاسته شده و یک اجماع ملی نسبی بر سر این موضوع ایجاد شده است. چنین مساله ای بیانگر آن است که حتی با تغییر دولت نیز سیاست اصولی ایران در قبال برجام تغییر نخواهد کرد.

سلطانی همچنین گفتگوهای منطقه ای را یکی دیگر از عوامل مهم برشمرد و گفت: یکی از تفاوت های آشکار و البته مهم این دور از مذاکرات برجام با دور قبلی همراهی و هم راستایی متغیر میدان با دیپلماسی است. این مساله می تواند اجماع ملی را در داخل بر سر برجام با همراهی همه عناصر قدرت برای اجرایی شدن این توافق به وجود بیاورد. علاوه بر مذاکرات وین شاهد آن هستیم که همزمان مذاکرات در سطح منطقه آغاز شده است. به خصوص مذاکرات ایران و عربستان که پس از چند سال تنش و خصومت در حال تبدیل شدن به یک روند دیپلماتیک است. اراده دو کشور نشان می دهد که عربستان و ایران در مسیر آغاز ارتباطات سیاسی گام بر می دارند که می تواند به مذاکرات برجامی کمک قابل توجهی کند.

همواره بر روی این مساله تاکید داشتم که پاشنه آشیل روابط ایران و غرب به خصوص آمریکا منطقه و به خصوص عربستان است. بدون حل و فصل تنش ها و توافق نسبی منطقه ای و حل و فصل چالش ها با قدرت های منطقه ای به ویژه عربستان سعودی، امکان این که ایران بتواند با غرب و آمریکا از در مصالحه وارد شود وجود ندارد؛ چه در قالب برجام و چه در خارج از آن. آغاز مذاکرات ایران و عربستان نشانه خوبی از این موضوع است که مذاکرات برجامی نیز می تواند به فرجامی خوب دست یابد. تلاش های دیگری در سطح منطقه در خصوص حل بحران یمن صورت گرفته است. از جمله مسائل دیگری که باید بدان توجه داشته باشیم برقراری کانال های ارتباطی بین عربستان و سوریه از یک طرف، عربستان و عراق از سوی دیگر و همچنین عربستان و لبنان است. برقراری این کانال های دیپلماتیک که می تواند منجر به روابط موثر شود نشان می دهد که در سطح منطقه عوامل مقوم برجام در حال تقویت است. البته در این بین نباید از چالش رژیم صهیونیستی و کارشکنی های آن غافل شد. اگر ایران بخشی از چالش ها و تنش های خود با عربستان را در منطقه حل و فصل نماید، بخش قابل توجهی از ظرفیت های منطقه ای خاورمیانه نه در مقابل برجام و اجرای آن بلکه در کنار احیای برجام و اجرای آن قرار می گیرد.

منبع: خبرآنلاین

46