مهار پشه‌های ناقل بیماری با کمک فناوری کریسپر

از زمان آغاز دگرگونی در ویرایش ژن کریسپر، دانشمندان تلاش کرده‌اند تا از این فناوری برای توسعه محرک‌های ژن استفاده کنند که پشه‌های گسترش‌دهنده پاتوژن مانند "آنوفل"(Anopheles) و "آئدس"Aedes) را هدف قرار می‌دهند.

مهندسی ژنتیک، کمتر به پشه‌های "کولکس"(Culex) پرداخته است که بیماری‌های مخربی مانند "ویروس نیل غربی"(West Nile virus) و همچنین سایر ویروس‌ها مانند "ویروس انسفالیت ژاپنی" (JEV) و پاتوژن‌ عامل(avian malaria) را گسترش می‌دهند.

دانشمندان "دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو"(UCSD)، چندین ابزار ویرایش ژن ابداع کرده‌اند که می‌تواند راه را برای ایجاد یک محرک‌ ژن نهایی هموار کند که پشه‌های کولکس را از گسترش بیماری بازمی‌دارد. محرک‌های ژن برای گسترش ژن‌های اصلاح شده طراحی می‌شوند. در این پژوهش، انواعی محرک‌های ژن طراحی شده‌اند که می‌توانند توانایی انتقال پاتوژن‌ها را از بین ببرند.

این گروه پژوهشی، ابزاری را برای پشه‌های کولکس طراحی کردند. اگرچه در مهندسی ژنتیک، کمتر به پشه‌های کولکس توجه شده است اما لازم بود که پژوهشگران، ابزار خود را از ابتدا و با بررسی دقیق ژنوم کولکس ابداع کنند.

"والنتینو گانتز"(Valentino Gantz)، از پژوهشگران این پروژه گفت: من و همکارانم باور داریم که پژوهش ما برای دانشمندانی که در حوزه بیولوژی کولکس فعالیت می‌کنند، تاثیرگذار خواهد بود زیرا ابزارهای جدید ژنتیکی در این زمینه مورد نیاز هستند. ما همچنین باور داریم که جامعه علمی، فراتر از حوزه محرک‌های ژن از این یافته‌ها استقبال خواهد کرد و یافته‌های این پژوهش مورد توجه گسترده قرار خواهد گرفت.

اگرچه پشه‌های کولکس، مشکلات کمتری را در آمریکا به همراه داشته‌اند اما در آفریقا و آسیا، خطر بیشتری برای سلامتی به شمار می‌روند زیرا می‌توانند ناقل بیماری "فیلاریازیس"(filariasis) باشند که یک بیماری ناتوان‌کننده مزمن است.

همچنین پژوهشگران نشان داده‌اند که ابزار آنها می‌تواند در سایر حشرات نیز کاربرد داشته باشد.

گانتز گفت: آران‌ای‌های اصلاح شده می‌توانند عملکرد محرک‌های ژن را در مگس‌های میوه افزایش دهند و شاید جایگزین بهتری برای محرک‌های ژن و محصولات ویرایش ژن در گونه‌های دیگر باشند.

این گروه پژوهشی در حال حاضر مشغول آزمایش ابزارهای جدید خود هستند تا از بیان ژنتیکی کامل عناصر کریسپر اطمینان یابند. آنها اکنون آماده هستند تا ابزارهای خود را در محرک‌های ژن پشه‌های کولکس به کار ببرند. شاید این محرک‌های ژن را بتوان برای پیشگیری از انتقال پاتوژن توسط پشه‌های کولکس به کار برد و یا از آن برای مهار جمعیت پشه‌ها و پیشگیری از گزیده شدن توسط آنها استفاده کرد.

این پژوهش، در مجله "Nature Communications" به چاپ رسید.

منبع: ایسنا

4167