روزهای برزخی‌ بهشت زهرا

«همه خسته‌ایم»؛ جمله‌ای که مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا در وصف حال پرسنل این سازمان به‌ویژه تطهیرکنندگان می‌گوید. کرونا برای پنجمین بار در سایه ساده‌انگاری‌ها و کمرنگ‌شدن رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، روی موج صعود قرار گرفته و این‌بار با سویه دلتا نفس‌ها را به شماره انداخته است. تعداد مبتلایان از 4میلیون نفر گذشته و ثبت روزانه بیش از 500فوتی هم رکورد جدید دلتا کروناست.

نقشه کشور به رنگ قرمز درآمده و در برخی از شهرها چون تهران وضعیت چنان بحرانی شده که باید رنگ سیاه برایش انتخاب کرد.

افزایش دو‌برابری فوتی‌ها، سبب شده بهشت‌زهرا آرایش بحرانی بـگیرد و به‌گفته سعید خال، پرسنل بهشت‌زهرا چون کادر درمان از همان روزهای ابتدایی شیوع کرونا در خط مقدم خدمت‌رسانی حضور دارند و با شیوع موج پنجم، آماده‌باش کامل هستند.

صدای شیون و ناله از جای جای سالن عروجیان به گوش می‌رسد. تابلو اعلان وضعیت متوفیان مدام در حال تغییر است و اسم‌ها در صدم ثانیه عوض می‌شوند و همراهان داغدار و سیاهپوش پیکرهای تطهیر شده را می‌گیرند و به‌سوی خانه ابدی بدرقه می‌کنند. مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا با بیان اینکه 40درصد کل متوفیان در تهران تطهیر می‌شوند، می‌گوید: «تطهیرکنندگان در شرایط عادی یک شیفت کاری دارند اما با شیوع کرونا و افزایش متوفیان 2 شیفت کاری برای‌شان تعریف شده است و این روزها هم که در شرایط بحرانی قرار گرفته‌ایم، 24ساعته و در 3شیفت، خدمت‌رسانی می‌کنند.» تمام مراحل از لحظه پذیرش متوفیان تا تطهیر و کفن و دفن به دقت و با رعایت موازین شرعی و پروتکل‌های بهداشتی انجام می‌شود. تکریم داغداران هم در دستور کار سازمان بهشت‌زهرا قرار دارد و سعید خال در توضیح بیشتر می‌گوید: «خانواده‌هایی که به بهشت‌زهرا مراجعه می‌کنند داغدیده هستند و نیاز به همدردی دارند. بنابراین تلاش می‌کنیم با سرعت‌بخشیدن به کارها و ارائه خدمات مطلوب مرهمی باشیم بر آلامشان.»

غافلگیری در موج پنجم

18‌ماه است که کرونا جولان می‌دهد و در این مدت بیش از 95هزار هموطن را به کام مرگ کشیده است. مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا از کرونا به‌عنوان یک بحران یاد می‌کند و می‌گوید: «در 50سال گذشته چنین وضعیتی بی‌سابقه بوده و به صراحت می‌توان گفت 18‌ماه برزخی در بهشت‌زهرا داشتیم و 4پیک بحرانی را هم پشت‌سرگذاشته‌ایم. در تمام این ایام، پرسنل سازمان بهشت‌زهرا گمنام و بدون هیچ توقعی در تکریم مصیبت‌زدگان انجام وظیفه کرده‌اند. امروز که در موج پنجم قرار گرفته‌ایم وضعیت بحرانی‌تر از موج‌های گذشته است و ازاین‌رو تطهیرکنندگان بهشت‌زهرا 24ساعته مشغول غسل و تطهیر متوفیان هستند.» به‌گفته این مقام مسئول، خاکسپاری متوفیان در هر قطعه‌ای که مورد درخواست بازماندگان باشد، انجام می‌شود؛ «برخلاف شایعات مبنی بر قبرهای دسته‌جمعی یا قطعات ویژه متوفیان کرونا در بهشت‌زهرا بازماندگان هر‌جا که درخواست کنند مراسم خاکسپاری با رعایت کامل پروتکل‌ها انجام می‌شود و محدودیت و ممنوعیتی در این زمینه وجود ندارد.»

دلتا، سن و سال نمی‌شناسد

تطهیر کودکان و نوجوانان، سخت‌ترین و تلخ‌ترین لحظاتی است که با شیوع موج پنجم در بهشت‌زهرا ثبت می‌شود. تاب‌آوردن در برابر ناله و فریادهای پدر و مادری که فرزندش را به سینه خاک می‌سپارد آسان نیست. اگر در موج‌های قبلی سالمندان و میانسالان قربانیان کرونا بودند، در این موج دلتا،‌کرونا بی‌رحمانه‌تر ظاهر شده و کودکان و نوجوانان و به خصوص جوانا ن را به کام مرگ می‌کشاند. سعید خال نیز چنین موضوعی را تأیید می‌کند و می‌گوید: «در موج پنجم پذیرش کودکان،نوجوانان و جوانان 20و30ساله هم در بهشت‌زهرا داشته‌ایم و آمارهای ثبت‌شده نشان می‌دهد کرونا با کسی شوخی ندارد و برایش پیر و جوان، کوچک و بزرگ فرقی نمی‌کند.» دلتا کرونا، زنگ هشدار و خطری را به صدا درآورده است که اگر هرچه سریع‌تر تدابیر لازم اتخاذ نشود چه بسا روزهای فاجعه‌باری در پیش‌رو خواهیم داشت.

پذیرش چند برابری در بهشت‌زهرا

قبل از شیوع کرونا، به‌طور میانگین روزانه 160تا180متوفی در بهشت‌زهرا پذیرش می‌شد اما با شیوع کرونا و به‌ویژه در پیک‌های مختلف، پذیرش متوفیان به روزانه بیش از 400نفر هم رسیده است. خال می‌گوید: «از سال99 با شیوع کرونا آمار متوفیان افزایش داشته و اعداد و ارقام‌ها نشان می‌دهد که میزان پذیرش متوفیان در بهشت‌زهرا بیش از دوبرابر شده است.» به‌گفته او ساده‌انگاری و بی‌توجهی به پروتکل‌های ستاد مقابله با کرونا در روزهای آتی سبب می‌شود شیب صعود دلتا شدیدتر و تندتر شود.

افزایش تجهیزات برای خدمت‌رسانی مطلوب

کرونا در موج پنجم با افزایش متوفیان، همگان را غافلگیر کرده است. در شهر مشهد به‌دلیل بالا‌رفتن تعداد جان‌باختگان و کمبود خودروهای حمل جنازه، از تاکسیرانان درخواست شده تا در حمل‌ونقل اجساد کمک کنند. در مازندران هم ظرفیت سردخانه‌ها تکمیل شده اما به‌گفته سعید خال بحران دلتا در بهشت‌زهرا تاکنون مدیریت شده است؛ «با افزایش ظرفیت‌ها و امکانات تا‌کنون هیچ مشکلی در پذیرش متوفیان و خدمت‌رسانی به شهروندان به‌وجود نیامده است و امیدواریم مسئولان با مدیریت بموقع از افزایش متوفیان جلوگیری کنند و اجازه ندهند این بحران تشدید شود.» مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا در ادامه به افزایش امکانات اشاره و عنوان می‌کند: «همزمان با شیوع کرونا و بالارفتن تعداد مرگ‌ومیرها و افزایش متوفیان در بهشت‌زهرا باید تمهیداتی اندیشیده می‌شد تا بتوانیم این بحران را مدیریت کنیم. بنابراین اقداماتی چون تجهیز مجتمع عروجیان به سردخانه 40فوتی و 2سردخانه کندویی، برای پشتیبانی از سردخانه مرکزی و جداسازی از سیستم سردخانه شهر تهران، تجهیز و آماده‌سازی‌ سوله بحران بهشت‌زهرا و اختصاص 2دستگاه کانتینر 12متری یخچال‌دار برای پشتیبانی از سردخانه مرکزی، طراحی و ساخت فوری نوار نقاله برای انتقال اجساد به داخل کانتینر و سایت ایزوله کرونا و تجهیز پرسنل عروجیان، اقدامات انجام شده در بهشت‌زهرا هستند. توزیع ماسک رایگان در میان مردم و پرسنل، طراحی سیستم ضدعفونی به‌صورت مهپاش، ضدعفونی مستمر محوطه‌های عمومی و آمبولانس‌ها، نیز صورت گرفته و می‌گیرد.»

مردم همراهی کنند تا از دلتا خلاص شویم

براساس اظهارنظر کادر درمان در موج پنجم عامل اصلی ابتلا به کرونا، دورهمی‌های خانوادگی است و از این‌رو رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک همچنان اولویت پروتکل ستاد مقابله با کروناست.
سعید خال هم ضمن درخواست از شهروندان مبنی بر رعایت موارد بهداشتی، می‌گوید: «مردم باید بپذیرند در شرایط بحرانی قرار داریم و از اجتماعات دوری کنند؛ چرا که دورهمی‌ها و حضور در مکان‌های شلوغ از عوامل اصلی انتقال کرونا هستند. همچنین از شهروندان درخواست می‌کنم حتی‌الامکان از حضور در بهشت‌زهرا اجتناب کنند و درصورت نیاز برای تشییع پیکر عزیزانشان این کار را با رعایت فاصله اجتماعی و تعداد کمی از بستگان انجام دهند.» او خطاب به والدین شهدا می‌گوید: «پدر و مادر شهدا اکثرا سالمند هستند و جزو گروه‌های حساس قرار دارند و از این‌رو درخواست می‌کنم اگر مقدور است این روزها که شرایط بحرانی است به بهشت‌زهرا مراجعه نکنند.»

تکمیل ظرفیت بهشت‌زهرا(س) سال1402

بهشت‌زهرا بزرگ‌ترین آرامستان کشور محسوب می‌شود و سال97 مدیرعامل این سازمان اعلام می‌کند که 5سال دیگر ظرفیت آرامستان تکمیل می‌شود. سال99 هم سعید خال بار دیگر هشدار داد که بهشت‌زهرا فقط تا 3سال دیگر ظرفیت پذیرش دارد و به همین دلیل در واپسین روزهای فعالیت شورای شهر پنجم یک فوریت لایحه «مکان‌یابی، تملک و احداث آرامستان‎های جدید در شهر تهران» تصویب ‌شد. براساس این لایحه 10نقطه در تهران شناسایی شده‌اند که درصورت تأیید و تصویب توسط اعضای شورای ششم به آرامستان تبدیل و کمبود پایتخت حل می‌شود. حال باید دید که با افزایش تعداد متوفیان و دفنی‌ها در بهشت‌زهرا به‌خاطر جولان دلتاکرونا، مدت زمان پایان ظرفیت بهشت‌زهرا همین 3سال خواهد ماند یا کمتر می‌شود؟ یک‌حساب سرانگشتی می‌گوید که تعداد دفنی‌های فعلی بزرگ‌ترین آرامستان تهران، نسبت به شرایط عادی 2.5تا3برابر شده و این یک ‌زنگ‌خطر جدی برای اتمام ظرفیت بهشت‌زهرا و پایتخت به‌حساب می‌آید.

حجت‌الاسلام سیدمحمد آقامیری، عضو شورای شهر تهران: تلاش شبانه‌روزی در بهشت‌زهرا(س)

بحران کرونا در بهشت‌زهرا با روحیه و اقدامات جهادی مدیریت شده است و از ابتدای اپیدمی کرونا، تمامی پرسنل مجاهدانه پای کار آمده‌اند و مشغول تطهیر و تکفین متوفیان هستند. نگاهی به عملکرد سایر کشورها در روزهای بحران‌زده نشان می‌دهد که سازمان بهشت‌زهرا در روزهای بحران‌زده کرونا تلاش کرده و می‌کند تا تمام متوفیان غسل و با رعایت کامل موازین شرعی و پروتکل‌های بهداشتی تدفین شوند. حضور گروه‌های جهادی در سالن‌های تطهیر هم قابل تامل است؛ چراکه بار دیگر جوانان و روحانیون وارد میدان شده‌اند و در کنار تطهیرکنندگان شبانه‌روز تلاش می‌کنند تا باری از دوش آنها بردارند. درواقع این روزها بار دیگر صحنه‌های زیبایی از ایثار و فداکاری توسط جوانان در بهشت‌زهرا تکرار می‌شود که جای تقدیر و تشکر دارد. نکته مهمی که نباید مورد غفلت قرار گیرد، توجه به نکات بهداشتی است. این روزها آمارها نشان می‌دهد مردم قدری نسبت به رعایت پروتکل‌های ستاد مقابله با کرونا کم‌توجه شده‌اند و لازم است به نوبه‌خود و به‌عنوان یک خادم تقاضا کنم تا بحران پیش‌آمده را جدی بگیرند و برای حفظ سلامت خود و اطرافیانشان نکات بهداشتی ازجمله زدن ماسک و فاصله اجتماعی را رعایت کنند.

رضا کرمی‌محمدی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران: نیمی از آمار روزانه کرونا مربوط به تهران است

از آمار روزانه کرونای کشور، حدود نصف آن مربوط به تهران و میزان فوتی‌ها برای بهشت‌زهرا بسیار زیاد است. اگرچه بهشت‌زهرا در مدتی که از شیوع کرونا می‌گذرد، بسیار آماده‌تر شده و تمهیدات لازم را تدارک دیده است، اما فشار زیادی روی کارکنان آن وجود دارد. اگر این آمار همچنان رو به افزایش باشد، ممکن است گرفتاری و مشکلاتی را برای بهشت‌زهرا در پی داشته باشد.
همانطور که دکتر زالی اعلام کرد، در شرایط بحرانی به‌سر می‌بریم و نرخ گسترش کرونا بسیار بالاست و به‌نظر می‌رسد واکسیناسیون باید با سرعت بیشتری پیش برود. همه پایگاه‌های مدیریت بحران در سطح شهر آماده کمک‌رسانی به وزارت بهداشت هستند و هم‌اکنون ۲۵پایگاه مدیریت بحران برای واکسیناسیون استفاده می‌شود و یکی از پایگاه‌ها نیز به‌عنوان نقاهتگاه و برای دریافت داروی رمدسیویر بیماران سرپایی با ظرفیت روزانه ۷۰نفر در حال استفاده است. این روش برای نخستین‌بار در حال انجام است و اگر نتایج آن قابل‌قبول باشد، احتمالا وزارت بهداشت پایگاه‌های دیگری را نیز درخواست خواهد کرد که به تبع برای خدمت‌رسانی بهتر به شهروندان این پایگاه‌ها به همین منظور اختصاص خواهند یافت. مردمی که اطراف پایگاه‌های بیماران سرپایی هستند، مطمئن باشند که محیط اطراف پایگاه‌ها هیچ‌گونه آلودگی نخواهند داشت.
وزارت بهداشت در تهران با 3دانشگاه تهران، شهیدبهشتی و ایران مشغول به‌کار است و هرجا این عزیزان درخواستی داشته باشند با آنها همکاری می‌کنیم. علاوه بر این، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران با سازمان اورژانس نیز در ارتباط است و هم‌اکنون ۴پایگاه را نیز برای انجام واکسیناسیون در اختیار اورژانس تهران قرار داده است که البته این کار نیز با هماهنگی دانشگاه‌های ذکر شده صورت گرفته است. درباره اینکه ابتلا به‌گونه جهش‌یافته دلتا بر اثر استفاده از مترو و اتوبوس چقدر بیشتر می‌شود، هنوز مطالعه دقیقی صورت نگرفته است. یکی از دانشگاه‌ها در حال انجام مطالعه‌ای در این زمینه است، اما طبیعتا وقتی مردم درفضای سربسته با تراکم بالا کنار همدیگر قرار می‌گیرند، احتمال ابتلا زیاد است. ناگفته نماند که هم‌اکنون متأسفانه در خیلی از جاها این تجمعات وجود دارد و شهر تقریبا در شرایط عادی به فعالیت خود ادامه می‌دهد. ردگیری بیماران هم موضوع بسیار مهمی است که هم‌اکنون از طریق اپلیکیشن ماسک صورت می‌گیرد.

برای خروج تهران از این شرایط باید مثل همیشه فاصله اجتماعی رعایت و از ماسک استفاده شود و افراد مشکوک به بیماری از تردد در شهر خودداری کنند. همچنین باید حضور در اجتماعات و سطح شهر به حداقل ممکن برسد.

منبع: همشهری

70