خیز فیک روبیکا برای حذف اینستاگرام در راستای صیانت

در چند هفته گذشته طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی سر و صدای زیادی بر پا کرده است. فارغ از اینکه تعدادی از نمایندگان مجلس و طراحان این طرح مدعی شده‌اند که هدف از آن مسدودسازی شبکه‌های اجتماعی خارجی نیست، ما هم مانند شما نمی‌توانیم به این قضیه خوش‌بین باشیم.

در مناظره‌هایی که موافق و مخالفان طرح صیانت داشته‌اند، به وضوح اعلام شده که در صورت استقبال کاربران از سرویس‌های داخلی، پهنای باند سرویس‌های خارجی کم خواهد شد. حالا به نظر می‌رسد که ساخت اکانت‌های فیک در روبیکا تلاشی برای نشان دادن استقبال کاربران از نسخه‌های داخلی و بهانه‌ای برای کم کردن پهنای باند سرویس‌های خارجی باشد.

ماجرای ساخت اکانت‌های فیک در روبیکا چیست؟

روز گذشته برخی از اشخاص معروف و چند فوتبالیست در حساب اینستاگرام خود استوری‌هایی با محتوای مشابه به اشتراک گذاشتند. به عنوان یک نمونه حسین کنعانی زادگان، بازیکن تیم فوتبال پرسپولیس در استوری خود گفت:

"سلام خدمت دوستان عزیزم، متأسفانه به اسم بنده در صفحه روبیکا حساب جعلی ساخته شده. تنها فعالیت من در فضای مجازی در همین اینستاگرام می‎‌باشد. این حساب را هم توسط پلیس فتا پیگیری کردم"

این تنها یک نمونه از مواردی بود که شاهد آن بودیم. چند بازیکن دیگر فوتبال هم استوری‌های مشابهی در صفحه خود منتشر کردند. مطابق معمول ابعاد گسترده‌تری از این ماجرا در توئیتر نمایان و مشخص شد که این ماجرا تنها محدود به چند فوتبالیست نبوده و افراد و پیج‌های فراوانی که در اینستاگرام حضور و فعالیت داشتند، نسخه دومی در روبیکا پیدا کرده‌اند.

تیک آبی به اکانت جعلی - عجایب قرن ۲۱!

ساخت اکانت جعلی و فیک، بدون اطلاع شخص برای ما که در ایران زندگی می‌کنیم، موضوع غریبی نیست. پیش از این هم دیده بودیم که پیام‌رسان سروش هم اقدام به ساخت اکانت برای اشخاصی کرده بود که هرگز در این برنامه عضو نبودند، اما نکته طنز ماجرا در خصوص روبیکا اینست که اکانت جعلی اشخاصی مانند حسین کنعانی‌زادگان دارای تیک آبی است! این یعنی روند تأیید هویت اشخاص برای دریافت اکانت رسمی و تأیید شده، برای روبیکا در حد یک شوخی است و بس.

در اسکرین شات‌هایی که توسط این افراد منتشر شده، نشان می‌دهد که این صفحه آن‌ها ده‌ها هزار دنبال کننده داشته و دقیقا همان پست‌هایی که در اینستاگرام منتشر می‌کنند در روبیکا نیز منتشر شده است. هرچند که مشخص نیست چند درصد از این ده‌ها هزار دنبال کننده مانند اکانت رسمی اشخاص جعلی باشد.

اقدام خلاف قانون روبیکا پیگرد قانونی خواهد داشت

مشخصاً کپی کردن محتوای اشخاص و بازنشر آن‌ها در شبکه‌ای مانند روبیکا در جاییکه قانون کپی رایت به خوبی اجرا نمی‌شود، حتی بدون اجازه شخص، موردی است که روبیکا می‌تواند از آن قسر در رود. اما ساخت اکانت‌های جعلی و اعطای تیک آبی به آنها، مصداق بارز جعل هویت افراد و فریب افکار عمومی است.

حتی اگر فرض را بر آن بگیریم که روبیکا نقشی در ساخت این حساب‌های فیک نداشته، باز هم در اعطای تیک آبی به آن‌ها اشتباه کرده و روند تأیید اکانت را به درستی طی نکرده است.

مشخص نیست که چه سرمایه کلانی توسط چه کسانی صرف ساخت اکانت‌های فیک در روبیکا و مدیریت آن‌ها همزمان با اکانت‌های اصلی افراد شده و چه تعداد از حساب‌هایی که در این شبکه فعال است، بدون اطلاع اشخاص ساخته شده و در حال فعالیت هستند.

هدف از ساخت حساب‌های جعلی در روبیکا

روبیکا تا لحظه نگارش این مقاله نسبت به جنجال‎‌های ایجاد شده واکنشی نشان نداده و سکوت پیشه کرده است. اما این رفتار غیرقانونی که در شبکه آن‌ها در حال انجام است چه هدفی می‌تواند داشته باشد؟

در نگاه اول وقتی خبر وجود اکانت‌های جعلی در روبیکا منتشر می‌شود، عده‌ای از سر کنجکاوی ممکن است اقدام به نصب برنامه کنند تا چک کنند که آیا حساب جعلی به نام آن‌ها ساخته شده یا نه. اینکه دانستن این موضوع چه کمکی به این دسته از افراد خواهد کرد، سوالیست که ما پاسخ آن را نمی‌دانیم. در هر حال، اما چنین جنجالی باعث شناخته‌تر شدن برنامه‌ای می‌شود که تلاش می‌کند حتی از روش‌های منفی برای خود شهرت کسب کند. البته بد نیست به این نکته نیز اشاره کنیم که برای کشف این موضوع لزوما نیاز به نصب برنامه نیست و می‌توانید از طریق (https://rubika.ir/یوزنیم‌تان) این مورد را چک کنید.

در نگاه عمیق‌تر و البته ترسناک‌تر ماجرا، زمانیکه طرح ساخت "اکانت‌های رسمی فیک" در روبیکا کامل‌تر شود، این شبکه اجتماعی نسخه به ظاهر جایگزین برای اینستاگرام خواهد بود که در آن بخش بزرگی از اشخاص معروف حضور و فعالیت دارند و صفحه‌های آن‌ها چندین و چند هزار دنبال کننده از همان مدل خودشان دارد. در آن زمان احتمالاً روبیکا تبدیل به دنیای موازی اینستاگرام خواهد شد که حتی ممکن است ما هم بدون اطلاع خودمان در آنجا فعالیت داشته باشیم.

فارغ از حقیقی یا جعلی بودن هویت و فعالیت افراد در روبیکا در آن زمان از دید گردآوردندگان طرح صیانت، این شبکه اجتماعی با استقبال خوبی از سمت کاربران همراه شده و توانسته با نسخه خارجی رقابت کند. احتمالاً آن، نقطه‌ای خواهد بود که اعمال محدودیت (در حالت خوش‌بینانه از نوع پهنای باند) در نسخه خارجی را شاهد خواهیم بود.

اما آیا این نوع رقابت از سمت نسخه داخلی، یعنی ساخت اکانت جعلی و صرف هزینه برای مدیریت آن‌ها آن نوع از بومی سازی خدمات اینترنت است که مد نظر مسئولین است؟

منبع: سخت‌افزار مگ

47