آشنایی با مار پیتون

پیتون یا پایتون‌ (نام علمی: Pythonidae) خانواده ای از مارهای بدون زهر است که در آفریقا، آسیا و استرالیا یافت می شود. این خانواده در گروه بزرگترین خانواده مارها حساب می شود؛ اندازه متوسط پیتون ها به ۱۶ فوت می رسد که تقریباً دو برابر بزرگترین مار سمی جهان (شاه کبرا) است. تاکنون از آن 26 گونه و هشت سرده یافت شده است.

مار پیتون در هند، چین، کشورهای آسیای جنوب شرقی و در برخی مناطق آفریقا یافت می شود. در کشورهای آسیای جنوب غربی اثری از پیتون نیست.

مار پیتون از خزندگانی است که در مناطق گرمسیری آفریقا و آسیا زندگی می کنند. مار پیتون را می توان هم در جنگل های انبوه و هم در دشت ها و بیابان ها یافت. افراد زیادی مار پیتون را به عنوان حیوان خانگی نگه می دارند. رنگ پوست مارپیتون معمولاً شبیه به رنگ های زیستگاهشان است. مارها به راحتی با محیط شان در هم می آمیزند.

مارپیتون به انسان ها حمله نمی کند، مگر اینکه انسان ها آنها را تحریک کنند و یا به آن استرس وارد کنند.

پیتون های برمه غالباً حیواناتی شبگرد هستند. هنگامی که سر از تخم بیرون می آورند، در لانه ی خود بر روی زمین یا روی درخت می مانند؛ اما به موازات رشد بدن، بیشتر اوقات را بر روی زمین می گذرانند. آنها همچنین شناگران ماهری هستند؛ بطوریکه می توانند تا نیم ساعت زیر آب بمانند.

پیتون های برمه بیشتر زندگی خود را در زیر بیشه زارها و علفزارها پنهان هستند. این جانور در بخش های شمالی محل زندگی اش در فصول سردتر، ممکن است به مدت چند ماه در تنه ی خالی درختان، حفره های کنار رودخانه و یا زیر صخره ها به استراحت زمستانه بپردازد.

پیتون های برمه در اوایل بهار تولید مثل می کنند. مار ماده ی پنتون در این زمان 12 تا 36 تخم می گذارد. سپس به دور تخم ها می پیچد تا تخم مها گرم شوند و دمای تخم ها را در حد مناسبی نگه دارد و از آنها محافظت کند. اما هنگامی که نوزادان از تخم خارج می شوند، مادر لانه را ترک می کند.

مارهای تازه متولد شده پیتون از همان روز اول باید از خودشان مواظبت کنند. بچه های تازه بدنیا آمده که چیزی حدود 40 تا 50 سانتیمتر طول دارند، تا زمانی که برای اولین پوست اندازی آماده شوند، درون تخم باقی می مانند و سپس به اولین شکار خود می پردازند.

پیتون ها هر چند ماه یکبار پوست اندازی می کنند و زمانی که دوره ی پوست اندازی آنها آغاز می شود، حیوان کم تحرک شده، میلش به غذا کم می شود و چشمانش رنگ مات و کدری بخود می گیرد. در این دوران توصیه می شود که مار به حال خود رها شود تا پروسه ی پوست اندازی آغاز شود. بعد از آنکه این مرحله آغاز شد، می توان با کَندن پوست های اضافه، به پوست اندازی مار کمک کرد.

مارهای پیتون اندام های حساس به گرما دارند که به آنها در یافتن طعمه کمک می کند. رنگ پوست مار پیتون معمولاً شبیه به رنگ های زیستگاهشان است. مارها به راحتی با محیط شان در هم می آمیزند. مارهای پیتون با کمین، طعمه را به دام می اندازند.

آنها به خوبی استتار می شوند و اغلب داخل درختان پنهان می شوند. او ابتدا حیوان از همه جا بی خبر را با آرواره هایش محکم می گیرد و بعد دور او می پیچد و آنقدر آن را فشار می دهد که دیگر نتواند نفس بکشد و شکار کشته شود. سر انجام طعمه را درسته می بلعد و چند هفته ای را به هضم آن می گذراند.

مار پيتون همه اجزای جانور به جز مو و پر آن هضم خواهد کرد. مواد هضم نشده را می توان در مدفوع پیتون یافت.

پیتون ها جانوران وحشی مانند میمون، بز کوهی، سوسمار و ... را می خورند.

نگهداری پیتون ها در خانه:

پیتون های برمه معمولاً به عنوان حیوان خانگی خرید و فروش می شوند و به خاطر شکل و رنگ جذاب بدن و همینطور طبیعت و خوی آرام، در میان علاقه مندان بسیار مشهور و محبوب هستند. این مارها سرعت رشد بسیار بالایی دارند و در صورت تغذیه و نگهداری صحیح، در یک سال تا 2.5 متر رشد می کنند. پیتون های برمه در 4 سالگی به سن بلوغ می رسند؛ اما تا آخر عمر مار پيتون که ممکن است به 20 سال برسد رشد خود را به آرامی ادامه می دهند.

با اینکه پیتون های برمه به طبیعت و خوی آرام شهرت دارند، اما حیوانات بسیار قدرتمندی هستند و می توانند با دندان های تیز و برنده خود گازهای دردناکی بگیرند و حتی نگهدارنده ی خود را با فشار دادن خفه کرده و بکشند. آنها همچنین به غذای زیادی احتیاج دارند و بسته به اندازه شان، نیاز به قفس ها و آکواریوم های مخصوص و مناسب به خود را دارند که می تواند هزینه های زیادی را در بر داشته باشد؛ به همین علت است که برخی از آنها توسط صاحبان خود در طبیعت رها می شوند.

این مارها، همچون مارهای دیگر عادت به شکار دارند و این به آن معنی است که سعی می کنند از قفس خود خارج شوند. تمیز کردن قفس پیتون ها می تواند دشوار باشد؛ چرا که مدفوع این مارها بزرگ است، به صورتی که پیتون های بالغ مدفوع های بزرگی دفع می کنند که باید با بیلچه جمع شود.

هرچند که پیتون های برمه حیوانات آرام و سربه راه و قابل کنترلی هستند، ولی توصیه می شود با توجه به جثه ی بزرگ و قدرت آنها، تازه کارهایی که علاقمند به خرید حیوان خانگی هستند، با این حیوان شروع نکنند. مشکلی که در رابطه با تغذیه ی پیتون ها وجود دارد، این است که صاحبان آنها فکر می کنند هرگاه مار رفتار گرسنگی از خود نشان داد باید به او غذا بدهند.

از آنجا که پیتون های برمه حیوانات فرصت طلبی هستند، هرگاه که به آنها غذا تعارف کنند آنرا می خورند؛ این مارها اغلب مواقع رفتارهای گرسنگی از خود بروز می دهند، حتی اگر تازه غذا خورده باشند. چنین رفتاری باعث چاقی حیوان می شود که در میان مارهای خانگی بیماری شایعی است.

منبع: بیتوته

68