نوار مغزی چیست؟
الکتروانسفالوگرافی یا همان نوار مغزی، همانند نوار عصب و عضله که در آن فعالیت الکتریکی عضلات سنجیده میشود، آزمایشی است که در آن فعالیت الکتریکی مغز مشخص میشود.
بنابر اعلام کلینیک طبیب، سلولهای مغزی از طریق پالس های الکتریکی با یکدیگر در ارتباط هستند و تمام مدت فعالیت دارند حتی زمانی که خواب هستید. این فعالیت به صورت خطوط موجی نمایش داده و ثبت میشود.
نوار مغزی یکی از مهمترین ابزارهای تشخیصی در صرع است. همچنین در تشخیص مشکلات مغزی دیگر نیز نقش دارد.
کلینیک تست های تشخیصی مغز و اعصاب مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب طبیب جهت انجام تست های نوار عصب و نوار مغزی در خدمت مراجعین گرامی میباشد.
نوار مغزی از جمله آزمایشهای سرپایی است که نیاز به هیچگونه بستری شدن بیمار یا بیهوشی ندارد. این تست ممکن است در بیمارستان یا کلینیک مغز و اعصاب و بهعنوان بخشی از روند بررسی بیمار و یا بهصورت مستقل در مطب پزشک یا مرکز نوار عصب و عضله در تهران انجام شود.
در چه مواردی نوار مغزی لازم است؟
نوار مغزی تغییرات فعالیت مغز را نشان میدهد و این میتواند در تشخیص اختلالات مغزی مفید باشد به خصوص تشنجها. علاوه بر این، نوار مغزی برای تشخیص یا درمان اختلالات زیر نیز میتواند مفید باشد:
تومور مغزی
آسیب مغزی ناشی از جراحت سر
اختلال عملکرد مغزی به دلایل مختلف (انسفالوپاتی)
التهاب مغز
سکته مغزی
اختلالات خواب
همچنین از نوار مغزی برای تایید مرگ مغزی در کسی که در زندگی نباتی به سر میبرد استفاده میشود. نوار مغزی پیوسته برای کمک به مشخص کردن مقدار مناسب بیهوشی برای کسی که در کمای مصنوعی (به دلیل پزشکی فرد را به کما میبرند) به سر میبرد، به کار گرفته میشود.
نوار مغزی چه عوارض یا خطراتی دارد؟
گرفتن نوار مغزی کاری بی خطر و بدون درد است. گاهی اوقات ممکن است در کسانی که صرع دارند، عمدا حمله صرع در حین آزمایش تحریک شود اما در این صورت، مراقبت پزشکی مناسب نیز صورت میگیرد.
چگونه برای گرفتن نوار مغزی آماده شوم؟
در روز آزمایش از خوردن هر چیزی که حاوی کافئین است پرهیز کنید چون بر نتیجه تست تاثیر میگذارد.
داروهایتان را طبق معمول بخورید مگر این که دستور دیگری به شما داده شده باشد.
موهای خود را در شب قبل آزمایش یا همان روز بشویید اما از نرم کننده، ماسک یا کرم مو، اسپری، ژل یا هر چیز دیگری بعد از شستشوی مو استفاده نکنید. این محصولات که روی مو می مانند باعث میشوند چسبیدن الکترودها که داخل یک صفحه چسب دار تعبیه شده اند، سختتر شود.
اگر قرار باشد در حین نوار مغزی گرفتن خواب باشید، ممکن است دکتر از شما بخواهد شب پیش از آزمایش نخوابید یا کم بخوابید.
آزمایش نوار مغزی چگونه انجام میشود؟
در حین آزمایش نوار مغزی، هیچ دردی احساس نمیکنید. الکترودها هیچ حسی به شما منتقل نمیکنند بلکه فقط امواج مغزی شما را ثبت میکنند.
تکنسین سر شما را اندازه گیری کرده و با قلم مخصوص، روی سرتان علائمی میکشد که نشان میدهد الکترودها به کجا باید وصل شوند. این نقاط روی پوست سر ممکن است با یک کرم ساینده تمیز شوند تا کیفیت ثبت امواج بهتر شود.
الکترودهای دیسکی روی پوست سر چسبانده میشوند. گاهی اوقات یک کلاه پلاستیکی حاوی الکترودهای متعدد، استفاده میشود. الکترودها با سیم به یک دستگاه متصل هستند. این دستگاه دامنه امواج مغزی را افزایش میدهد و آنها را روی کامپیوتر ثبت و ذخیره میکند.
پس از این که الکترودها در جای خود قرار گرفتند، نوار مغزی گرفته میشود که معمولا یک ساعت طول میکشد. برای تست در برخی شرایط لازم است در آزمایش بخوابید. در این موارد، آزمایش بیشتر طول میکشد.
در طول این آزمایش، یک ویدئو ضبط میشود. از حرکات بدن توسط دوربین ویدئو تصویر گرفته میشود در حالی که امواج مغزی نیز در حال ضبط شدن است. ترکیب این دو داده، به پزشک کمک میکند وضعیت شما را تشخص داده و درمان مناسب انتخاب کند.
نوار مغزی سیار (Ambulatory EEG) نیز ممکن است انجام شود. این کار امکان ثبت طولانی مدت تر نوار مغزی در مطب یا بیمارستان را فراهم میکند. این تست فعالیت مغزی را در چند روز ثبت میکند در نتیجه امکان ثبت فعالیت تشنجی مغز افزایش می یابد. با این حال نوارمغزی سیار در مقایسه با روش معمول در تشخیص تفاوت بین تشنجهای صرعی و تشنجهای غیر صرعی کارآمد نیست.
پس از تمام شدن تست نوار مغزی، الکترودها یا کلاه برداشته میشوند. اگر هیچ آرام بخشی به شما داده نشده باشد، هیچ عارضه ای ندارید و به فعالیتهای معمول خود میتوانید ادامه دهید اما اگر آرام بخش مصرف کرده اید، باید صبر کنید تا تاثیر آن از بین برود. در این مدت نباید رانندگی کنید. به منزل که رسیدید استراحت کنید و تا پایان روز رانندگی یا کارهای حساس انجام ندهید.
منبع: ایسنا
68