انتخابات ریاست جمهوری فرانسه؛ آیا کسی حریف ماکرون می‌شود؟

از زمان تشکیل جمهوری پنجم و تبدیل فرانسه از یک رژیم پارلمانی به یک رژیم ریاستی، هیچ کاندیدایی نتوانسه در دور اول انتخابات رای ۵۰ درصد شهروندان را کسب کند. امانوئل ماکرون، در دور اول انتخابات سال ۲۰۱۷، تنها ۲۴ درصد آرا را کسب کرد.

در حالی که امانوئل ماکرون، جوان‌ترین رئیس جمهوری تاریخ فرانسه در دوران ۵ ساله حاکمیت خود با بحران‌های زیادی از جمله «جلیقه‌زردها» و شیوع ویروس کرونا درگیر شد، وی همچنان بخت اول پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۲ به شمار می‌رود.

تفرقه در اردوگاه‌های مخالفان
این بخت بلند، فارغ از عملکرد شخص ماکرون در افتراق و از هم گسستگی در جبهه‌های رقبا هم ناشی می‌شود. راست افراطی که تاکنون تنها با حزب اجتماع ملی (جبهه ملی سابق) و شخص مارین لوپن نمایندگی می‌شد، در این دوره احتمالا با پدیده اریک زمور، چهره رسانه‌ای بیگانه‌ستیز مواجه خواهد بود. علاوه بر زمور، که هنوز رسما کاندیداتوری خود را اعلام نکرده، باید فلوریان فیلیپو، عضو پیشین جبهه ملی و رهبر حزب تازه تاسیس «میهن پرستان» و همچنین نیکولاس دوپون-اینان، رهبر حزب «برپاخیز فرانسه!» را هم افزود.

اریک زمور اگرچه رسما کاندیدای انتخابات نشده اما تمام جدل‌های انتخاباتی را تحت تاثیر قرار داده است.Bertrand Guay/AP
اوضاع در میان راست میانه هم چندان به سامان نیست. حزب جمهوریخواهان با محکومیت نیکلا سارکوزی، رئیس جمهوری پیشین و شخصیت محوری راست‌های میانه‌رو، ضربه حیثیتی بزرگی خورده است. در حالی که انتخابات درون حزبی برای معرفی کاندیدای جمهوریخواهان به زودی برگزار می‌شود، ادوارد فیلیپ، نخست وزیر سابق ماکرون، هفته گذشته از یک حزب جدید راست با نام «افق‌ها» رونمایی کرد؛ حزبی که از قرار معلوم باید رای هواداران سنتی راست را به نفع «اکثریت[هوادار] ریاست جمهوری» به حساب امانوئل ماکرون جمع کند.

والری پکرس، رئیس شورای منطقه ایل دو فرانس (به مرکزیت پاریس)، زاویه برتراند، رئیس شورای منطقه‌ای فرانسه علیا و میشل بارنیه، دیپلمات اروپا و مذاکره کننده ارشد برکسیت، کاندیداهای انتخابات داخلی برای برگزیدن نامزد جناح راست هستند.

میشل بارنیه، دیپلمات ارشد اروپایی یکی از کاندیداهای راست برای انتخابات ریاست جمهوری استOlivier Hoslet/AP
وضعیت اردوگاه «چپ»، از سوسیالیست‌های میانه‌رو گرفته تا کمونیست‌های انقلابی، تراژیک‌تر از همیشه است. حزب سوسیالیست، پس از شکست سخت در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۷، ان ایدالگو، شهردار پاریس را برای انتخابات پیش رو نامزد کرده است. هنوز موضع جریان معروف به نسل سوسیالیست، به رهبری بنوآ امون، کاندیدای انتخابات پیشین سوسیالیست‌ها در این باره مشخص نیست.

ژان-لوک ملانشون رابطه گرمی با رسانه‌های فرانسه نداردBertrand Guay/AP
ارنو مونبور، وزیر پیشین اقتصاد دولت فرانسوا اولاند هم یکی دیگر از کاندیداهای چپ میانه است. او یکی از منتقدان بزرگ امانوئل ماکرون به شمار می‌رود اما حزب و جریان خاصی حامی برنامه‌های او نیست.

در میان سبزها، نیروی بالنده نوین سیاسی در اروپا، یانیک ژدو توانست با اختلافی اندکی ساندرین روسو، نماینده سبزهای انقلابی را شکست دهد و کاندیدای واحد اکولوژیست‌ها در انتخابات پیش رو خواهد بود. کاندیداتوری یانیک ژدو، نماینده پارلمان اروپا که در میان چپ‌ها به «نئولیبرال سبز» مشهور است، امکان هرگونه ائتلاف و معرفی کاندیدای واحد میان سبز و چپ‌های رادیکال‌ها را منتفی کرده است.

یانیک ژادو، کاندیدای حزب سبزها در انتخابات ریاست جمهوری فرانسهJean-Francois Badias/Copyright 2019 The Associated Press. All rights reserved.
در میان جریان‌های تندروتر چپ، ژان-لوک ملانشون، برای سومین بار نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است اما وضعیت جالبی در نظرسنجی‌ها ندارد. در حالیکه رسانه‌های داخلی، روی چندان خوشی به یک کاندیدای سالخورده و همیشه خشمگین نشان نمی‌دهند، کادرهای بسیار جوان حزب «فرانسه تسلیم ناپذیر» می‌گویند که تنها جریانی هستند که برنامه مشخص (آینده مشترک) برای پاسخ به چالش‌های پیش روی جامعه دارند.

فابین روسل (حزب کمونیست)، فیلیپ پوتو (حزب جدید ضد سرمایه‌داری) و ناتالی ارتو (پیکار کارگران) طبق نتایج آخرین نظرسنجی‌ها و طبق معمول سه دهه اخیر، شانسی برابر هیچ برای پیروزی در انتخابات دارند.

فرانسه؛ جامعه عمیقا دگرگون شده با طبقه حاکمی که از تحولات عقب مانده است
حدود یک هفته پیش از نگارش این متن، کتاب جدیدی در فرانسه منتشر شد که نگاه بسیاری از رسانه‌ها و سیاستمداران را به خود جلب کرد: «فرانسه زیر چشم ما (جلوی پای ما)». ژروم فوکه، جامعه‌شناس و ژان-لوران کسلی، روزنامه نگار، در این کتاب تحول عظیم فرانسه از دهه ۱۹۸۰ تا زمان حاضر را بررسی کرده اند. فرانسه امروز، اگر زبان مشترک و سنت‌های رسمی رسانه‌ای را کنار بگذاریم، هیچ شباهتی به فرانسه ۴۰ سال پیش ندارد. روند غیرصنعتی شدن (کردن) جامعه، مهاجرت و ورود خرده‌فرهنگ‌های جدید، تولد طبقه‌ها (گروه‌‌ها)ی اجتماعی نوظهور و برآمدن یک جامعه به‌شدت مصرف‌گرا و غیرمولد، ویژگی فرانسه جدید هستند. اعتراض‌های اجتماعی و اقتصادی پرشمار و از جمله جنبش جلیقه‌زردها نه برخلاف گذشته در مرکز شهرها و کارخانه‌ها، که در بزرگ‌راه‌ها و نزدیکی مناطق ویژه تجاری خارج از شهرها شکل می‌گیرد. جلوداران اعتراض‌های جدید نه رهبران سندیکاهای کارگری و دانشجویان روشنفکر، که رانندگان پایه‌یک خودروهای سنگین هستند که مردمان به حاشیه رانده شده و جان به‌لب رسیده را به اعتراض فرا می‌خوانند. «رسانه‌های آزاد» که از زمان انقلاب ۱۷۸۹ تا همین چند سال پیش بی‌اعتنا به «بی‌طرفی» حرفه‌ای در بسیاری از بزنگاه‌های تاریخی عملا ارگان و بلندگو و تئوریسین معترضان و تحول‌خواهان بودند، جای خود را به پست‌های چندکلمه‌ای فیسبوک و توییتر داده‌اند.

تظاهرات مخالفان واکسیناسیون اجباری و پاسپورت سلامت با جلیقه‌های زردChristophe Ena/Copyright 2019 The Associated Press. All rights reserved.
دو نویسنده این کتاب در یک برنامه زنده تلویزیونی گفتند به نظر آن‌ها، با وجود بروز تحولات بنیادین در جامعه فرانسه، طبقه حاکم این کشور، همچنان بر انگاره‌های ایدئولوژیک پیشین پافشاری می‌کند و عملا از این دگرگونی‌ها عقب افتاده است.

شاید امانوئل ماکرون و همراهان متکثرش یک استثنا در میان حاکمان فرانسه باشند. حزب جمهوری در حال حرکت (یا جمهوری به پیش)، مفهوم حزب و چپ و راست سنتی را به چالش کشیده و با پذیرش اینکه فرانسه دیگر جامعه‌ای صنعتی نیست از مدل «استارتاپ»‌ها و کاهش موازین حمایتی قانون کار در برابر «رونق بازار کار» دفاع می‌کند. امانوئل ماکرون اگرچه مانند بسیاری دیگری از رهبران اروپایی در رویارویی با دو موج اول شیوع ویروس کرونا کارنامه‌ای بد داشت، اما کمک‌های سخاوتمندانه دولتی به شرکت‌های کوچک و متوسط، محبوبیت او را علاوه بر بزرگ‌سرمایه داران، نزد بخش‌های گسترده‌ای از «طبقه متوسط شهری» هم دوچندان کرد.

واکسیناسیون عملا اجباری کووید-۱۹، اگرچه به مذاق بسیاری از به حاشیه رانده‌شدگان خوش نیامد اما کنترل بیماری، دست‌کم تا نیمه دوم ماه اکتبر، خاطره کمبود ماسک و مرگ و میر گسترده کادر درمان در جریان موج اول را عملا از خاطره‌ها پاک کرده است.

منبع: یورونیوز

66