پیام ها و پیامدهای عملیات هلی برن ایران برای منطقه و آمریکا

روز گذشته (چهارشنبه) تلویزیون ایران از تلاش آمریکا برای یک دزدی دریایی و مقابله نیروهای سپاه پاسداران با این موضوع خبر داد. رسانه‌های داخلی گزارش دادند که آمریکا در یک دزدی دریایی، یک نفتکش را که حامل نفت صادراتی ایران بود در آب‌های دریای عمان مصادره کرد و با انتقال محموله نفت آن به یک نفتکش دیگر آن را به سوی مقصدی نامعلوم هدایت کرد.

همزمان نیروی دریایی سپاه با اجرای عملیات هلی‌برن بر روی عرشه نفتکش آن را به تصرف خود درآوردند و به سوی آب‌های سرزمینی ایران هدایت کردند. ساعاتی بعد، یک مقام وزارت دفاع آمریکا تأیید کرد که نیروهای ایرانی یک نفتکش را دریای عمان توقیف کرده است. با وجود این، این مقام آمریکایی مدعی شد که نیروهای آمریکایی فقط حادثه را تماشا کردند و با نیروهای سپاه پاسداران مقابله نکردند. ماجرای تلاش آمریکایی‌ها برای دزدیدن نفت ایران بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشت و این موضوع در صدر اخبار فوری این رسانه‌ها قرار گرفت.

«طلال عتریسی» تحلیلگر مسائل خاورمیانه و رئیس مرکز مطالعات سیاسی دانشگاه لبنان در این رابطه اظهار داشت: تقابل بین ایران و آمریکا در دریای عمان و عموماً در منطقه خلیج فارس، موضوع جدید و بی سابقه‌ای نیست و آمریکا تاکنون چندین بار برای دزدی دریایی و سیطره مستقیم بر نفتکش‌های ایرانی اقدام کرده است. هدف این تلاش‌های آمریکا و به ویژه حادثه اخیر این است که آمریکا اعتماد به توان این کشور را پس از خروج از افغانستان به کشورهای متحد خود بازگرداند. متحدان آمریکا پس از این خروج در حالتی از نگرانی به سر می‌برند و هراس دارند که این قدرتی که آنها به آن تکیه کرده‌اند، ممکن است در هر زمانی از منطقه خارج شود و آنها بدون هیچ گونه پشتیبانی در تقابل مستقیم با دشمنانشان قرار گیرند.

وی با بیان این مطلب افزود: به این علت، بخشی از عملیات اخیر در این چارچوب قابل تفسیر است که آمریکا تلاش کرد به متحدان خود در خلیج فارس بگوید ما همچنان به حمایت از شما و ضربه زدن به ایران و شکست اراده ایران ادامه می‌دهیم. هدف دیگر این عملیات این بود که آمریکا تصور می‌کرد چون ایران اعلام کرده است اواخر این ماه به مذاکرات هسته‌ای باز می‌گردد و ضربه‌ای از آمریکا دریافت کرده است و در موقعیت ضعیف‌تری قرار دارد، شروط جدید را خواهد پذیرفت. عملاً این یک تهدید است که آمریکا در صورت نپذیرفتن شروط جدید هسته‌ای توسط ایران، به اقدامات نظامی علیه این کشور متوسل خواهد شد.

عتریسی خاطرنشان کرد: اما آنچه اتفاق افتاد این بود که ایران همه این اهداف آمریکا را شکست داد. پاسخ ایران به این تلاش، غافلگیر کننده بود و مقابله با سیطره بر نفتکش و مداخله نظامی دریایی و آبی مستقیم و همچنین سکوت آمریکا و رسانه‌های آمریکایی در مقابل این عملیات و پاسخ ندادن به آن، نشان دهنده این است که دست ایران در این تقابل بالاتر بوده است.

این کارشناس مسائل منطقه افزود: نکته معنوی دیگر در این عملیات این است که ایران در روز مقابله با استکبار جهانی از این عملیات رونمایی کرد؛ روزی که سفارت آمریکا در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تصرف درآمد. از این رو اهداف آمریکا از این عملیات، شکست خورد و شکست دیگری برای این کشور ثبت شد که به جایگاهش در منطقه و اعتماد به این کشور و توان آن در قبال متحدانش ضربه زد. در مقابل، ایران به مذاکرات هسته‌ای خواهد رفت در حالی که در وضع بهتری قرار دارد و با تهدید به یک عملیات مستقیم مقابله کرده است و از این رو تیم مذاکره کننده ایرانی در وضع بهتری قرار دارد.

طلال عتریسی درباره پیامدهای عملیات قهرمانانه ایران در منطقه اظهار داشت: بدون شک این عملیات پیامدهایی دارد؛ نخست اینکه پس از این عملیات کشورهای حاشیه خلیج فارس که خود را متحد آمریکا می‌دانند، احساس نگرانی بیشتری خواهند کرد و چه بسا این مسئله روند مذاکرات عربستان و ایران را سرعت خواهد بخشید. چرا که سرمایه گذاری عربستان بر روی حمله آمریکا به ایران و تضعیف ایران باعث شده بود این کشور تصور کند شرایط بهتری دارد و بر این اساس، در مذاکرات با ایران کُند بود. احتمالاً ضربه‌ای که آمریکا از ایران در این عملیات دریافت کرده است باعث می‌شود مذاکرات عربستان و ایران سرعت گیرد و ریاض از خواسته‌های افراطی خود در این مذاکرات کوتاه بیاید.

بدون شک متحدان ایران در منطقه پس از این عملیات احساس قدرت بیشتری خواهند کرد و چه بسا این مسئله طرف‌های حاضر در مذاکرات وین را به سوی تحمیل نکردن شروط جدید و سرمایه گذاری نکردن بر روی تقابل نظامی و تهدید به آن سوق می‌دهد. به این معنا که احتمال زیادی وجود دارد که تقابل اخیر، به سرعت گرفتن مذاکرات هسته‌ای در وین و عقبگرد همه تهدیدات نظامی منجر شود. به هر حال آنچه اتفاق افتاد باعث شد ایران دستاوردهای مثبتی در عرصه حضور در منطقه و مذاکرات پیش رو، تقابل با آمریکا و مذاکرات وین کسب کند و وضع ایران از گذشته بهتر خواهد بود.

منبع: مهر

70