۴ روانداز رایج مخصوص شب یلدا/ عکس

تزیین سفره شب یلدا با پارچه های سنتی

از گذشته مرسوم بوده که بر روی کرسی لحاف بزرگی می‌انداختند و روی آن را نیز با پارچه‌ای زیبا می‌پوشاندند. این پارچه‌ها معمولا صنایع دستی هر منطقه بوده و آنطور که خاطرات، عکس‌ها و نوشته‌ها نشان می‎دهد ، ترمه، جاجیم، موج و چادر شب رایج‌ترین این رواندازها بوده‌است. گوناگونی و زیبایی این پارچه‌ها نشان از اهمیت نساجی در ایران دارد که متاسفانه امروز این صنعت به رکوردی دردناک دچار شده است.

موج بافی

موج‌ها پارچه‌هایی بودند که از پشم گوسفند تهیه می‌شدند. موج بافی بیشتر صنایع دستی مردم مناطق کردنشین و عشایر به حساب می‌آید.

بافت این پارچه مدل‌های مختلف طاووسی، چهارخانه، سیاه و سفید، تخت قرمز، شمشیری دولتی، حوض، دعا، محراب، چخماق، گل، کله کبکی، شانه، گنجشک، انگور (گل گله)، پروانه، بز کوهی، پرنده، قیچی، درخت و ماهی، ترنج دار گنبدی، برگ بیدی، چشم بلبلی (چشم خروسی)، بتروبند، دو کلکانه و خربزه‌ای (سیخی بافت) دارد، اما بیشتر از همه عامه مردم موج را با چهارخانه‌های  بزرگ قرمز و سرمه‌ای می‌شناسند که در چادر شب نیز همین طرح بیشتر به کار می‌رود.

جاجیم

یکی از ویژگی‌های مهم جاجیم که آن را بسیار پرکاربرد می‌کند، بدون پرز بودن آن است، جاجیم معمولا ضخیم است، برای بافت جاجیم همانند فرش چله کشی می‌کنند.

جاجیم را بیشتر در غرب و شمال غرب کشور می‌بافند. جاجیم چیچکلمه‎ با ترکیبی از رنگ‌های متنوع و نقوش لوزی داخل الوان از همه مشهورتر است. جاجیم هم به عنوان زیرانداز و هم به عنوان رواندازی برای کرسی استفاده می‌شده‌است.

ترمه

ترمه پارچه لطیف و ظریفی است. ترمه را معمولا  از پشم و ابریشم می‌بافند اما پشم سفید رایج‌ترین پشمی است که در بافت ترمه مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا می‌توان آن را با هر رنگ دلخواه، رنگ آمیزی کرد. دستگاه بافندگی ترمه، همانند سایر دستگاه‌های نساجی سنتی، چوبی است.

در بافت ترمه یکی از حساس‌ترین وظایف بافنده انتخاب رنگ و هماهنگی آن است. در بافت این پارچه، تارها دارای یک رنگ و از یک جنس هستند و تنها انتخاب رنگ در مورد پودها متفاوت است. بر روی ترمه معمولا نقش‌های منحنی مانند بته جقه و گل‌های شاه‌عباسی در رنگ‌های مختلف به کار می‌رود. ترمه بافی بیشتر در مناطق مرکزی ایران مانند اصفهان و به ویژه یزد رواج دارد.

چادر شب

چادر شب را با  نخ پنبه‌ای نخ ویسکوز و مواد رنگی می‌بافند.  ابعاد چادرشب معمولاً ۲×۲ بوده و دارای نقش‌های هندسی چهارخانه و اکثر با رنگ زمینه قرمز است.

در بسیاری نقاط ایران رخت خواب را در چادر شب می‌پبچند، چادرشب‌ها معمولا رنگ‌های شادی دارند.