باز هم افزایش قیمت برای عوارض اتوبان‌ها
عوارض جاده‌ای در واقع به نوعی مالیات برای حمل و نقل محسوب می‌شود و درآمد حاصل از آن می‌بایست صرف نگهداری راه، تاسیس راههای جدید و برگشت سرمایه اولیه برای سرمایه‌گذاران خصوصی شود.
تاریخچه عوارض اتوبانی در ایران
در سال ۱۳۴۵ برای اولین بار یک شرکت ایرانی، بزرگراهی به نام «شاهراه تهران-کرج» احداث کرد و اولین خودرویی که از آن عبور کرد، پیکان امیرعباس هویدا بود که مبلغ یک تومان به عنوان عوارض به صندوق دولت کمک کرد. البته این مبلغ برای عوارض آن زمان بسیار بالا و نمادین بود. پس از آن بزرگراهها و اتوبان‌های بسیاری با کمک سرمایه‌گذاران داخلی در کشور ساخته شد و شرکت‌های سازنده با نصب گیت‌های مخصوص، اقدام به اخذ عوارض از خودروهای عبوری کردند.
در برخی موارد مانند بزرگراه تهران- کرج، پس از گذشت چندین سال، گیت اخذ عوارض حذف شده است و در برخی موارد نیز به دلیل تورم، افزایش هزینه‌های نگهداری و ... مبلغ عوارض افزایش یافته است.
نمایش مبلغ عوارض در «بلد»
گیت‌های دریافت عوارض در سراسر کشور همچنان به صورت دستی فعال هستند اما در اغلب گیت‌ها بخش مربوط به پرداخت الکترونیکی عوارض نیز فعال شده است تا ضمن صرفه‌جویی در زمان برای رانندگان، از ازدحام در گیت‌ها جلوگیری به عمل آید. اگر در طول مسیر سفرهای خارج شهر از اپلیکیشن مسیریاب «بلد» استفاده می‌کنید؛ در قسمت مربوط به مسیرهای جایگزین، تگ عوارضی نمایش داده خواهد شد؛ با ورود به این تگ، می‌توانید مبلغ عوارض مربوط به اتومبیل خود را مشاهده کنید. در این بخش همچنین مشخص شده است که تا رسیدن به محل عوارضی چقدر زمان مانده است و مسیرهای جایگزین نیز نمایش داده می‌شود. می‌توانید قبل از رسیدن به گیت تصمیم بگیرید که از کدام لین عبور کنید؛ البته یادتان باشد برای عبور از لین عوارض الکترونیکی، باید نسبت به شارژ حساب شهروندی خود مطمئن شوید زیرا طبق مصوبه دولت، درصورت پرداخت نکردن عوارض، جریمه خواهید شد.
چگونه عوارض بزرگراه را الکترونیکی پرداخت کنیم؟
روش‌های مختلفی برای پرداخت الکترونیکی عوارض بزرگراهها وجود دارد. برای مشاهده بدهی و پرداخت عوارض در سامانه پرداخت بدون توقف، ابتدا باید با یک شماره موبایل معتبر در سایت (https://www.nspay.ir/) ثبت نام کنید. سپس یک کد فعال‌سازی برای شما ارسال می‌شود که پس از وارد کردن آن، می‌توانید اطلاعات مربوط به کد ملی و بانک را وارد کنید. در مرحله بعد، می‌توانید پلاک یا پلاک‌های مورد نظر خود را در سامانه وارد کنید، برای هر پلاک یک نام دلخواه می‌توانید تنظیم کنید تا در هنگام استفاده از پلاک‌ها راحت‌تر باشید، در صورت داشتن بدهی معوق، مقابل هر پلاک مقدار بدهی نمایش داده می‌شود. مرحله بعدی روش پرداخت عوارض است.
استعلام بدهی عوارض آزادراهی هم از طریق کد دستوری #۸*۷۲۰* و هم از طریق ارسال پلاک به شماره ۱۰۰۰۰۱۵۳۱امکان‌پذیر است. اما راههای پرداخت عوارض:
1- برچسب پرداخت عوارضی اتوبان: بانک مسکن با همکاری سازمان راه و شهرسازی سامانه‌ای را طراحی کرده که رانندگان می‌توانند با ثبت نام در آن، برچسب الکترونیکی پرداخت عوارض تهیه کنند. برای تهیه این نوع از برچسب‌ها می‌توانید به آدرس avarezi.bank-maskan.ir بروید، سپس با وارد کردن مشخصات خودرو و صاحب اتومبیل و پرداخت مبلغی بابت شارژ اولیه، برچسب مخصوص به خود را تهیه کنید.
برچسب‌ها قابلیت شارژ شدن دارند و با هر بار که از باجه الکترونیکی عوارضی رد شوید، مبلغی از شارژ حساب کاربری راننده کم خواهد شد.
2- پرداخت عوارض با سامانه‌های اینترنتی: سامانه‌های مختلف اینترنتی نظیر «آپ»، «تاپ»، «آیتول»، «قبضینو»، «آنی رو» «دیجی پی» و بسیاری سامانه‌های دیگر راه اندازی شده اند که شما با ورود به هریک از آنها می‌توانید با اعلام شماره پلاک خودرو، عوارض خودرو خود را پرداخت کنید.
3- سامانه پیمان: این سامانه یک درگاه برداشت مستقیم هزینه عوارضی از حساب بانکی شماست. در این روش پلاک خودروی شما در حساب کاربری که در این سامانه ایجاد می‌کنید ثبت می شود؛ سپس با هر بار تردد خودروی شما از باجه عوارضی، شماره پلاک اتومبیل شناسایی شده و هزینه مستقیماً از حساب بانکی شما کم خواهد شد. با استفاده از این سامانه دیگر نیازی به تهیه برچسب و شارژ حساب کاربری نخواهید داشت.
4- پرداخت عوارض با خودپرداز بانک‌های مختلف: اگر دوست ندارید مبلغ عوارض آزادراهی را به صورت آنلاین پرداخت کنید، می‌توانید از طریق عابربانک‌های تمامی بانکها این کار را انجام دهید.
افزایش مبلغ عوارض اتوبان‌ها
در سال‌های اخیر، به دلایل مختلف از جمله کاهش تردد بین‌شهری به دلیل پاندمی کرونا، درآمد حاصل از عوارض کاهش یافته و دولت نمی‌تواند از پس مخارج نگهداری راه‌ها بربیاید؛ بنابراین برای جبران، مبلغ عوارض افزایش یافته است.
دولت در دی ماه سال گذشته اعلام کرد که به طور متوسط مبلغ عوارض بزرگراه‌های شهری ۲۱ درصد افزایش خواهد یافت. اما این کار نیز کافی نبود و امسال اعلام شده است که درصورت عدم پرداخت عوارض، مبلغ عوارض به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت. به این ترتیب که اگر رانندگان عوارض الکترونیکی آزادراه‌ها را به موقع پرداخت نکنند، از سال آینده، یک بار مشمول جریمه ۲۰ درصدی شده و پس از آن به ازای هر ماه تاخیر نیز دو درصد به مجموع اصل عوارض و جریمه مذکور اضافه خواهد شد.
به طور مثال رانندگان باید به ازای یک بار تردد از آزادراه تهران-شمال (بر اساس آخرین نرخ نامه مصوب در سال ۱۳۹۹) مبلغی معادل ۴۰ هزار تومان (برای عبور از قطعه ۲ در روزهای تعطیل) پرداخت کنند؛ اما اگر راننده‌ای پس از یکسال همچنان مبلغ عوارض را پرداخت نکند، به دلیل بدحسابی جریمه شده و اصل مبلغ و جریمه‌ای که باید بپردازد به حدود ۴۰ هزار تومان می‌رسد و هر قدر تعداد این ترددها بیشتر شود مسلما جریمه او نیز به صورت تصاعدی بالا رفته و بیشتر خواهد شد. بدیهی است این مبلغ برای خودروهای مختلف متفاوت خواهد بود.
