سونامی زوال عقل با پیر شدن جمعیت کشور

گزارش سازمان جهانی بهداشت نشان می دهد در حال حاضر در جهان ۵۵ میلیون نفر با زوال عقل  زندگی می کنند و بحرانی در راه است و دولت ها در سراسر جهان باید به فکر باشند.

انجمن جهانی آلزایمر نیز تخمین می زند که در جهان ۷۵درصد  افرادی که با زوال عقل  زندگی می کنند هنوز تشخیص داده نشدند و  این رقم، در کشور های کم درآمد و با درآمد متوسط به ۹۰ درصد هم  می رسد. باید توجه داشت که موانع جدی بر سر راه تشخیص وجود دارد مانند عدم آگاهی از این بیماری و شرم از ابراز بیماری.

پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۳۰  تعداد مبتلایان به زوال عقل به ۷۸ میلیون نفر برسد، در دوران کووید ۱۹، سالهای  ۲۰۲۱- ۲۰۲۰، مقرارت سخت جلوگیری از شیوع بیماری باعث عدم دسترسی افراد با علائم دمانس به خدمات درمانی شده است.  

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، در حال حاضر زوال عقل هفتمین علت مرگ و میر در سراسر جهان است و این بیماری بروز ناتوانی قابل توجه در افراد مسن را که هزینه های مرتبط با آن در سطح جهان به یک تریلیون دلار در سال ۲۰۱۹ رسید، سرعت می بخشد.

نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد اگر کشورها برای رسیدگی و جلوگیری از خطر زوال عقل جوامع خود به موقع اقدام نکنند، موارد جهانی ابتلا به این بیماری تا سال ۲۰۵۰ سه برابر می‌شود.

مطالعه پژوهشگران افزایش هایی را برای موارد ابتلا به زوال عقل در مقیاس جهانی و نیز در سطح کشور پیش بینی می کنند و به سیاستگذاران و کارشناسان بهداشت عمومی بینش های جدیدی را برای درک عوامل این افزایش ها بر اساس بهترین داده های موجود ارائه می دهند.

بر اساس یک مدل ریاضی جدید که برای این مطالعه استفاده شد، تخمین زده می شود که شیوع جهانی موارد ابتلا به زوال عقل می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ تقریباً سه برابر شود و از ۵۷ میلیون مورد ابتلا به ۱۵۳ میلیون برسد و در آمریکا نیز از ۵.۲ میلیون مورد ابتلا به ۱۰.۵ میلیون افزایش یابد.

زوال عقل از عوارض دوران پیری 

معصومه صالحی رئیس انجمن آلزایمر ایران در این زمینه گفت: زوال عقل (آلزایمر) از جمله عوارض دوران کهنسالی است که با بالا رفتن سن، سلول‌های بافت خاکستری مغز تخریب شده و حافظه فرد با مشکلاتی مواجه می‌شود.

وی افزود: در حال حاضر نزدیک به یک میلیون نفر در ایران مبتلا به بیماری آلزایمر وجود دارند که با توجه به پاندمی کرونا و عوراض ناشی از آن بی تردید این آمار بیشتر شده و  روند آسیب مغز در بیماری آلزایمر از حافظه کوتاه مدت شروع می شود و سپس با درگیر شدن قسمت های مختلف مغز، طیف وسیعی از علائم متفاوت ایجاد می‌شود.

صالحی، اختلالات شناختی، ضعف در حافظه و فراموش کردن مطالب، اختلال در زبان، اختلال در تفکر، ناتوانی در قضاوت و استدلال، اختلال در جهت یابی و آگاهی به زمان و مکان، کاهش توجه و تمرکز،  آشفتگی و بی ثباتی خلق و تحریک پذیری، ترس و اضطراب و افسردگی، از دست دادن لذت ها و علایق گذشته، ضعف تدریجی عواطف، شکاکی، سوءظن، بدبینی و بی اعتمادی، بی خوابی و آشفتگی خواب،  تغییر تدریجی شخصیت فرد مبتلا،  مخفی و انبار کردن وسایل یا خوراکی ها، کاهش تعادل فیزیکی و مهارت های حرکتی و هماهنگی میان آنها در راه رفتن، غذاخوردن، لباس پوشیدن، استحمام، بروز رفتارهای ناپسند را از علایم آلزایمر بیان کرد.

صالحی اظهار داشت: آلزایمر یک بیماری پیش رونده و تحلیل برنده است و طول دوره بیماری از سه تا ۲۰ سال متغیر بوده و علائم بیماری به تدریج ظاهر می شوند و  یکی از مشکلات عمده سلامتی است که با بالارفتن سن رواج پیدا می کند.

وی ادامه داد: در واقع زوال عقل یک نوع اختلال عملکردی مغز است که به تدریج توانایی های ذهنی بیمار تحلیل می رود، بارزترین تظاهر زوال عقل اختلال حافظه است و اختلال حافظه معمولا به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته های اخیر محدود می شود ولی به تدریج خاطرات قدیمی آسیب می بینند.

به گفته صالحی، این  بیماری یکی از مشکلات عمده سلامتی است که با بالا رفتن سن رواج پیدا می کند، باید با پیروی از سبک زندگی سالم بتوان از ابتلا به آلزایمر در پیری جلوگیری کرد.

جعیت بالای ۶۰ سال اختلال حافظه دارند

محمد جغتایی مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی نیز در این زمینه گفت: در دنیا بین ۸ تا ۱۰ درصد جمعیت بالای ۶۰ سال به نوعی دچار اختلال حافظه هستند و در وزارت بهداشت برنامه ملی دمانس را طراحی کردیم که مراحل نهایی تدوین را طی می‌کند و قرار است در سطح کشور به صورت آزمایشی غربالگری افراد در معرض این اختلالات هم انجام شود.

وی افزود: پس از تشخیص، مداخلات توان بخشی و دارویی و روان شناسی درباره این افراد به تدریج انجام می‌شود و امیدواریم بتوانیم در سال جاری مقدمات این برنامه را آماده کنیم این اقدام توسط شبکه بهداشت با همکاری سازمان بهزیستی و سایر ارگان‌ها که می‌توانند به پیشگیری از این بیماری‌ها کمک کنند، اجرا می‌شود.

جغتایی اظهار داشت: اختلالات حافظه که منجر به آلزایمر می‌شود به سبک زندگی و افزایش سن بستگی دارد. اختلال حافظه وابستگی شدید و جدی به افزایش سن داشته و در ایران به واسطه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مناسب، امید به زندگی تا ۱۰ سال افزایش یافته و در نتیجه جمعیت سالمند شده‌اند.