تایید وجود یک «سیارک تروجان» که تا ۴ هزار سال دیگر همراه با زمین به دور خورشید میچرخد
محققان در مطالعهای جدید دریافتهاند یک سیارک به نام «ایکسال۵ ۲۰۲۰» (2020XL5) که پیشتر در سال ۲۰۲۰ کشف شده بود در واقع یک سیارک تروجان متعلق به زمین است و همراه با آن به دور خورشید میچرخد.
سیارکهای تروجان، سنگهای فضایی کوچکی هستند که مدار مشترک با یک سیاره دارند ولی با آن برخورد نمیکنند و در مسیری همسان به دور ستاره میزبان آن میچرخند.
هرچند پیش از این سیارکهای تروجان مربوط به سیارات دیگر منظومه شمسی کشف شدهند، با این حال تا کنون وجود تنها یکی از این اجرام به نام «تیکا۷ ۲۰۱۰» (2010TK7) تایید شده بود که در امتداد مسیری مشابه زمین میچرخید. در نتیجه سیارک تروجان جدید، دومین همراه شناختهشده زمین به شمار میرود.
تونی سانتانا-روس، محقق در دانشگاه آلیکانته، میگوید: «کشف سیارک جدید به عنوان یک تروجان زمین تأیید میکند که سیارک قبلی یک استثنای نادر نیست و احتمالاً موارد بیشتری نیز وجود دارد. در نتیجه این کشف ما را تشویق میکند تا به تقویت استراتژیهای خود ادامه دهیم، تا در صورت وجود، نخستین تروجان زمین اولیه را پیدا کنیم.»
سیارکهای تروجان عموما به عنوان «فسیل»های منظومه ما شناخته میشوند و دارای اطلاعات ارزشمندی از زمان شکلگیری منظومه شمسی هستند.
سیارک تروجان «ایکسال۵ ۲۰۲۰» پیش از این توسط تلسکوپ پیمایشی مستقر در هاوائی مشاهده و نام آن به پایگاه داده متعلق به اتحادیه بینالمللی نجوم اضافه شده بود. پژوهشگران با شبیهسازی و محاسبه مسیر سیارک دریافتند که در منطقه گرانشی موسوم به L4 در حدفاصل زمین و خورشید در حرکت است و همچون کره ما به دور ستاره مرکزی منظومه شمسی میچرخد.
دانشمندان در ابتدا مطمئن نبودند که این جسم تنها یک شهابسنگ عبوری از کنار زمین است یا یک سیارک تروجان زمین به شمار میرود. به همین منظور آن را با تلسکوپ «سوار» (SOAR) در شیلی که توسط «آزمایشگاه ملی پژوهشهای نجوم نوری-فروسرخ» (NOIRLab) هدایت میشود و همینطور تلسکوپ اکتشافی لاول در آریزونای آمریکا مورد بررسی دقیقتر قرار دادند.
سزار بریسنو، محقق در آزمایشگاه تحقیقات نجوم بنیاد ملی علوم آمریکا، میگوید: «دیدن این سیارک بسیار چالشبرانگیز بود چرا که فقط به هنگام سپیدهدم و در یک بازه زمانی بسیار کوتاه توسط تلسکوپ قابل مشاهده بود.»
دانشمندان دریافتهاند که این جرم آسمانی احتمالاً یک سیارک «نوع سی» است که رایج ترین نوع سیارک در منظومه شمسی به شمار میرود؛ تیره و دارای کربن بالا. این سیارک حدود ۱.۲ کیلومتر قطر دارد و تقریبا سه برابر بزرگتر از سیارک کشفشده قبلی است.
محققان میگویند سیارک «ایکسال۵ ۲۰۲۰» برای همیشه یک سیارک تروجان زمین باقی نخواهد ماند و پس از حدود ۴ هزار سال گردش به همراه زمین، در نهایت از موقعیت گرانشی کنونی خود فرار خواهد کرد.
در منظومه شمسی سیاره مشتری بیش از ۵ هزار سیارک تروجان دارد و سیارههای زهره، مریخ، اورانوس و نپتون نیز به نوبه خود دارای سیارکهای تروجان هستند.
پیشتر سازمان فضایی آمریکا، ناسا، یک فضاپیما به نام «لوسی» (Lucy) را برای کاوش شماری از آنها پرتاب کرده است.