هشدار دانشمندان اقلیمی:
زمین جای کافی برای حل تمام مشکلات ندارد!
شماری از دانشمندان اقلیمی در پژوهشی درباره آینده زمین به این نتیجه رسیدهاند که بخش عظیمی از سیاره زمین در گذر زمان- تاکنون- مورد مصرف قرار گرفته و بنابراین بشر دنیای امروز برای استفاده بهینه از زمین با دشواریهای زیادی مواجه است.
به باور این دانشمندان انسان به ویژه برای استفاده صحیح، موثر، مستمر و قابل دوام نیازمند این است که دست به انتخابهای سختی بزند.
بی.بی.سی در ادامه این گزارش که به قلم هلن بریگز، خبرنگار- کارشناس علمی و محیط زیستی این رسانه به رشته تحریر درآمده؛ با تاکید بر هشدارهای این دانشمندان، انتشار آن را در قالب یک سند سیاستگذاری، پیام ۵۰ کارشناس ممتاز به دنیا درباره اهمیت زمین مینامد- که در سالهای اخیر با مجموعه بزرگی از چالشها و دشواریها مواجه بوده است.
دانشمندان اقلیمی برجسته دنیا به گفته خبرنگار بی.بی.سی موارد نیاز دنیای امروز به زمین را به صورت گذرا مرور کرده؛ و در ادامه دشواریهای موجود را بازشمردهاند.
در این سند سیاستگذاری نیاز دولتها به زمین و به خصوص بخشهای وسیعی از خشکیها برای اجرای طرحهای گوناگون مقابله با گرمایش؛ نیاز به زمین برای اجرای طرحهای احیای اقلیمی و مقابله با نابودی طبیعت؛ نیاز کشورهای مختلف به زمینهای کشاورزی برای تولید مواد غذایی و مقابله با فقر و بیغذایی؛ و دیگر نیازمندیهای کشورها و دولتها به زمین به طور مفصل مورد اشاره قرار گرفته و در ادامه گفتههای دانشمندان در این زمینه ذکر شده- که عقیده دارند سیاره زمین، ظرفیت کافی و به عبارت بهتر جای کافی برای رسیدگی به تمام این مسایل و مشکلات را ندارد و به خصوص حل و رفع همزمان این مشکلات در آن واحد ممکن نیست.
بی.بی.سی در این زمینه صحبتهای دکتر آرین دوبرموند استاد دانشگاه برن سوئیس را ذکر کرده- که بر این باور است که «انسان امروز روی سیارهای زندگی میکند که پیشتر مورد مصرف قرار گرفته و به این دلیل هم هست که تمام زمینهای مصرفنشده، بکر و دستنخورده با هر شرایط و موقعیتی میتوانند فواید مهم زیادی برای مردم به همراه داشته باشند».
این استاد دانشگاه با اشاره به نیاز جوامع مختلف به زمینهای استفادهنشده برای پیگیری اهداف رفاهی و غذایی؛ بر این نکته تاکید میکند که «دنیا برای دستیابی به اهداف رفاهی و غذایی جوامع مختلف به طور همزمان با کمبود زمین کافی مواجه است و دانشمندان و البته دولتها باید با تشخیص درست این کمبود، به دنبال یافتن راههای بهتری برای مقابله با این شرایط باشند- که خود این هم نیازمند مذاکرات زیادی است که باید میان بخشهای مختلف جوامع و البته میان ملل مختلف به انجام رسد».
در این سند سیاستگذاری که اولین بار در نشریه «مقالات آکادمی علوم» منتشر شده، پاسخ این پرسش به تشریح داده شده- که اهمیت زمین در قبال مجموعه مشکلات پیش روی انسان امروز در وه جوانبی است. این ۵۰ دانشمند همچنین از سیاستگذاران، قدرتمندان و البته کسانی که صنایع بزرگ را کنترل میکنند، خواسته به دنبال منافع جمعی دنیا رفته و تلاش کنند سوءتفاهمهای موجود در مسیر استفاده پایدار و قابل دوام از زمین و منابع زمین را حل و رفع کنند.
در این سند سیاستگذاری آمده: «برای رفع نیازهای دنیای امروز زمین خیلی کمی بر روی سیاره ما در دسترس است. منظور از زمین کافی در این بحث زمینهای خالی یا آزادی هستند که میتوان به طور بالقوه از آنها در زمینه گسترش و توسعه کشاورزی، پیشرفت انواع طرحهای شهرسازی، مقابله و مواجهه با تغییرات اقلیمی و نیز افزایش تنوع زیستی و البته حفاظت از تنوع زیستی موجود استفاده کرد- بدون این که این کار ریسک تبعات و پیامدهای منفی را به دنبال داشته باشد».
این گزارش به گفته بی.بی.سی با توجه به این واقعیت تنظیم شده است که هفتاد و چهار درصد یا به عبارتی نزدیک به سهچهارم زمینهای سیاره زمین- که زیر پوشش یخ نیستند و میتوانند مورد استفاده قرار گیرند- در گذر زمان برای دستیابی به اهدافی از قبیل کشاورزی، شهرسازی و معدنکاری مورد استفاده قرار گرفتهاند. در نتیجه برای اهداف جدید زمینهای کمی باقی مانده- که اغلب این زمینها هم اهمیت فوقالعادهای برای جوامع بومیان دارند، اما دولتها در آن زمینها به دنبال اجرای یک سری طرحهای بلندپروازانه در زمینه جذب گازهای گلخانهای یا ایجاد فضاهای جدید طبیعی و به عبارت بهتر احیای طبیعت هستند.
در این زمینه صحبتهای دکتر کیسی رایان، استاد دانشگاه ادینبورو در زمینه علوم اقلیمی را میتوان فصلالخطاب ادعاهای دانشمندان دانست- که بارها و بارها در این مورد گفته که «زمین در کل یک منبع محدود است و دنیا فعلاً و در عصر حاضر هیچ راهحل فوری، معجزهآسا و آسانی برای مقابله با این محدودیت پیش روی خود نمیبیند. برای همین هم هست که از نظر کارشناسان اقلیمی یک راه حل مشخص و قاطع برای مقابله با تغییرات اقلیمی و تبعات آن وجود ندارد و سیاستهای کشورهای مختلف برای جلوگیری از نابودی طبیعت باید بر اساس شرایط خاص اقلیمی منطقه خودشان تعیین شود».