تحولات حوزه فناوری در سال 1400/ از ورود به دنیای متاورس تا گسترش 5G

به گزارش خبر فوری، اواخر قرن بیستم میلادی، شروع عصر ارتباطات در زندگی بشر بود. عصر سنگ، کشاورزی و صنعتی، دیگر دوره های زندگی انسان بودند که فراخور هر کدام از آنها که با ابزاری همراه بود، جهشی سترگ در زندگی آدمی پدید آمد. این دوره ها برخی چون دوره کشاورزی چند هزار سال را دربرمی‌گیرد و دوره صنعتی چند صد سال و ما اینک در آغاز دوره ارتباطات هستیم.

از آغاز ورود اینترنت به زندگی انسان ها، و پس از آن گوشی هوشمند، ما وارد دوره ای شدیم که به کلی با سال های قبلش متفاوت است و افراد بالای 30 یا 40 سال احتمالا بتوانند درکی از این تحول داشته باشند و نسل های بعد دیگر زندگی بدون موبایل و اینترنت را حتی نمی توانند درک کنند مگر با کمک فیلم ها، همچون ما که دوران کشاورزی را فقط در فیلم ها می بینیم و درک می کنیم.

از این رو این شاخصه عصر ما (ارتباطات) مدام خود را در ابزاری که هر سال و ماه و روز، نو به نو می‌شوند، نشان می‌دهد و ما انسان ها مدام در نحوه ارتباط‌مان با یکدیگر، وسیله‌ای جدید را می یابیم و اختراعی جدید را در بازار می خریم. به همین دلیل است که اگر بخواهیم نگاهی به تحولات حوزه فناوری در سال 1400 داشته باشیم سهم بیشتر آن، به فناوری های ارتباطات مربوط است. مهمترین تحولات از چندین منظر مختلف همچون خلاقیت، نکات بدیع و پیش برنده علمی، تاثیرات اجتماعی و فروش بازاری قابل رتبه بندی است اما در این مقاله سعی می شود برآیندی از این عوامل در کنار هم گذاشته شود و لیستی از مهمترین تحولات فناوری در سال گذشته ارائه شود:

1- واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و متاورس

اینترنت و گوشی هوشمند و بازی های رایانه ای، هر یک تجربه ای به بشر داده اند که او را آماده می کنند تا از دنیای واقعی فاصله گرفته و در دنیای مجازی که ساخته کامپیوتر است نیز بتواند تجربه زیستی داشته باشد. واقعیت افزوده مثلا به تصاویر و ویدئوها، چیزهایی اضافه می کند اما در واقعیت مجازی شخص می تواند کل فضای یک تصویر یا ویدئو را به صورتی مجازی بسازد و یا توسط کامپیوتر کنترل کند. در همین راستا، مفهومی به نام متاورس در سال گذشته بسیار مشهور شد و مالک فیسبوک سرمایه گذاری عظیمی روی آن کرد (بیشتر بخوانید) که گفته می شود آینده اینترنت است. افراد می توانند خود را در این دنیای مجازی متاورس ببینید و کار و رفت و آمد و خریدها و دیگر تجربیات روزمره را در آنجا انجام دهند. متاورس کلید واژه ای برای فناوری ای برای ورود حقیقی به دنیایی مجازی است که در آینده نزدیک 5 الی 10 ساله می توان به آن دست یافت و در آن زیست.

2- هوش مصنوعی

هوش مصنوعیArtificial Intelligence  (AI) جزو رده بزرگی از امکانات پیش روی بشر است. با اضافه شدن سیل اطلاعات به حافظه بشری، آرام آرام امکان دسته بندی و بررسی و تصمیم گیری بر روی حجم عظیم اطلاعات برای ذهن محدود بشری امکان ناپذیر شده است. حرکت قطارهای شهری را که باید به فاصله یک دقیقه از یکدیگر و در چند لاین در یک ایستگاه باید کار کنند و با سرعتهای بالا تردد کنند تصور کنید و یا در شهر هوشمندی که تمام چراغ راهنمای چهارراه ها بایستی با هم در هماهنگی کامل باشند تا ترافیک را حداقل کنند، هیچ ذهنی نمی تواند اینها را با هم بررسی کند مگر هوش مصنوعی برآمده از کامپیوتر. در سال گذشته اطلاعات برآمده از تک تک شهرها در رابطه با گسترش یا نحوه عمل ویروس کرونا با هوش مصنوعی سنجیده شد تا از گسترش عفونت جلوگیری شود.  

3- رباتیک

همچنان که هوش مصنوعی در حال گسترش است ربات هایی که می توانند رفتار انسانها را تقلید (برای نمونه اینجا را ببینید) یا به آنها در امور روزمره کمک کنند نیز به تبع آن در حال بهتر شدن است. ربات ها در پرینترهای 3 بعدی که پیشتر می توانستند اشیائی را با موادی از جنس پلاستیک به سرعت بسازند هم اکنون نوع فلزی آن نیز وارد عرصه این صنعت شده است. رباتها دسته های گوناگونی از ابزارها با استفاده متفاوت هستند از جمله رباتهای کوچکی که می توانند وارد بدن انسان شوند و تومور خاصی را نابود کنند یا بهبودی موضعی ای را انجام دهند.

4- بلاکچین یا زنجیره بلوکی

این فناوری سیستمی برای ثبت و ضبط داده‌هایی چون تراکنش‌های بانکی یا اسناد مالکیت، قرارها، پیام‌های شخصی یا دیگر اطلاعات، می باشد. ویژگی زنجیره بلوکی این است که کار ذخیره این داده‌ها بدون وجود یک مدیر و صاحب‌اختیار مرکزی امکان‌پذیر است. رمز ارزهایی چون بیت کوین که سال گذشته بسیار پرطرفدار شدند و ارزش آنها بسیار بالا رفت و پیش بینی می شود رمزارزها بسیار پراهمیت‌تر شوند، بر پایه فناوری بلاکچین بنا شده اند.

5- تلسکوپ جیمز وب

این تلکسوپ که جایگزین تلسکوپ هابل شده است سال گذشته با موفقیت به فضا پرتاب شد تا در فاصله یک میلیون و 500 کیلومتری زمین و دور از اغتشاشات نوری و گرمایی و... بتواند تصاویری واضح تر از کیهان به زمین ارسال کند (برای مقایسه، هابل در 550 کیلومتری و ماه 400 هزار کیلومتری زمین در حال چرخشند). کار ساخت آن از سال 1996 میلادی آغاز شد و پس از چند تاخیر و اصلاح و بازسازی سرانجام با هزینه 10 میلیارد دلاری و پس از 25 سال در مدار خودش قرار گرفت تا چشم آدمی نظاره گر دقیقتری از آغاز پیدایش هستی را در اختیار گیرد.

6- اینترنت پرسرعت 5G

اینترنت پرسرعت نسلِ جدید، امکانات پیشین را در سرعتی بالاتر و با دسترسی بیشتر برای نقاط گوناگون زمین مهیا می کند. تمام فناوری های پیش گفته از بلاکچین گرفته تا متاورس نیازمند وجود اینترنتی پرسرعت برای انتقال سریعتر و ایمن تر داده ها هستند.

7- حمل و نقل های سریع و پهپادها

استفاده از قطارهای سریع و خودران و خودروهای برقی و با قابلیت رانندگی خودران در سال گذشته رشد زیادی داشت و کاربردهای جدیدی برای پهپادها در حمل و نقل کالا، و خدمات بهداشتی و تاکسی های پرنده برای جابجایی انسان مورد کنکاش و عمل قرار گرفت.

8- کنترل از راه دور همه چیز!

همه گیری ویروس کرونا در سطح جهان، باعث خانه نشینی بسیاری شد. همین امر سبب بوجود آمدن کسب و کارهای آنلاین بیشتری شد خصوصا در دو زمینه آموزش و بهداشت، و وبسایت های زیادی با میلیونها کاربر رشد کردند که اگرچه بسترهای فنی آنها جدید نبود اما این گسترش انفجاری آنها، امری یگانه در سال گذشته بود.

به این فهرست همچنان می توان نمونه های بیشتری افزود، اما برای نمایش شمای کلی روندهای فناوری در سال 1401، می تواند تصویری روشن کننده ارائه کند. دنیای فناوری به سرعت در حال تجربه اقلیم های جدید و بکری است که شاید در دهه های آینده، سال 1401 به لحاظ تکنولوژی گویی قرن ها پیش به نظر می آید اگرچه خود، چرخش قرنی جدیدی در تقویم خورشیدی است.

امین پاکزاد، کارشناس ارشد فیزیک