آرامش ترسناک در جبهه های جنگ در اوکراین/ چرا روسیه در اشغال یک کارخانه در جنوب اوکراین ناکام مانده است؟
منابع اوکراینی امروز صبح شنبه اعلام کردند که جبهه های جنگ در اوکراین طی شب گذشته شاهد آرامش نسبی بود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ستاد مشترک ارتش اوکراین نیز در گزارشی امروز شنبه اعلام کرد که در مناطق «دونتسک» و «لوهاسنک» هشت حمله روسیه دفع شد و سه تانک و 8 سامانه توپخانه ای و هفت خودروی زره پوش نظامی و یک خودرو و سه واحد تجهیزات مهندسی دشمن منهدم شدند.
تحولات جدید
آخرین تمرین ارتش روسیه پیش از برپایی رژه نظامی روز ۹ مه
نظامیان ارتش روسیه روز شنبه آخرین تمرین را پیش از برپایی رژه نظامی سنتی روز نهم مه که یادآور پیروزی اتحاد جماهیر شوروی سابق بر آلمان نازی است، برگزار می‌کنند.
رژه امسال اما با تحولات جاری در اوکراین و تهاجم نظامی روسیه به این کشور همزمان شده است. برخی گمانه زنی‌ها پیش از این از احتمال اعلان رسمی جنگ کرمیلن علیه کی‌یف در روز نهم مه حکایت داشت که مقامات روسیه نسبت به آن واکنش جدی نشان ندادند.
این مراسم اما به هر شکل فرصتی مناسب برای نمایش قدرت روسیه در بحبوحه یک نبرد نظامی تا به امروز ناموفق با همسایه غربی این کشور است.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوی روسیه در سال‌های گذشته از این رژه برای به رخ کشیدن قدرت ارتش خود استفاده کرده و گاهی اوقات در این روز از سلاح‌های پیشرفته جدید روسیه نیز رونمایی شده است.
جشن اصلی روز نهم مه در میدان سرخ برگزار می‌شود، اما مراسم بزرگداشت این روز همزمان در ده‌ها شهر در سراسر روسیه برپا خواهد شد.
مداخله نظامی روسیه در اوکراین که بسیاری از کارشناسان پیش‌تر آن را سریع و قاطعانه پیش بینی کرده بودند، اکنون در سومین ماه خود قرار دارد و با شکست‌هایی همراه بوده است.
دادستانی اوکراین: بیش از ۱۰ هزار «جنایت جنگی» در دست بررسی است
دفتر ایرینا وندیکتوا، دادستان کل اوکراین روز شنبه اعلام کرد که بیش از ۱۰ هزار مورد مشکوک به جنایت جنگی که نیروهای ارتش روسیه در جریان تهاجم نظامی به این کشور مرتکب آن شده‌اند هم اکنون در دست تحقیق و بررسی است.
بر این اساس گفته شده است که از زمان آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین در روز بیست و چهارم فوریه تاکنون ۱۰ هزار و ۲۵۷ مورد مشکوک به جنایت جنگی به ثبت رسیده و دست کم ۲۲۳ کودک نیز در این کشور جان خود را از دست داده‌اند.
بیانیه شورای امنیت درباره اوکراین؛ از واژه‌های «جنگ»، «درگیری» یا «تهاجم» خبری نیست
شورای امنیت سازمان ملل متحد در نخستین بیانیه خود در خصوص جنگ در اوکراین و تحولات جاری در این کشور از واژه‌های «جنگ»، «درگیری» یا «تهاجم» استفاده نکرده است.
در متن این بیانیه در عوض به «نگرانی عمیق شورای امنیت برای حفظ صلح و امنیت در اوکراین» اشاره شده است. در این بیانیه سپس تصریح شده است که «همه کشورهای عضو، طبق منشور سازمان ملل متحد، متعهد به حل و فصل اختلافات بین‌المللی از راه‌های صلح‌آمیز هستند.»
سرویس‌های اطلاعاتی بریتانیا: روسیه خسارات سنگینی در اوکراین متحمل می‌شود
دستگاه اطلاعاتی بریتانیا در آخرین به روز رسانی مطالب خود در شبکه اجتماعی توییتر از خسارات قابل توجه مادی روسیه در جریان نبردهای اخیر نظامی در اوکراین خبر داده است.
وزارت دفاع بریتانیا با اشاره به این اطلاعات در بیانیه‌ای اعلام کرد: دست کم یک فروند تانک «تی۹۰ ام» که از جمله پیشرفته‌ترین تانک های روسیه است در نبردهای اخیر منهدم شده است.»
در این بیانیه همچنین آمده است که «درگیری‌ها در اوکراین تلفات سنگینی را به شماری از تواناترین واحدها و پیشرفته‌ترین قابلیت‌های نظامی روسیه وارد کرده است. روسیه پس از اتمام این جنگ به زمان و هزینه قابل توجهی برای بازسازی نیروهای مسلح خود نیاز خواهد داشت.»
تلاش‌های دیپلماتیک برای نجات مبارزان اوکراینی از مجمتع آزوفستال
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین می‌گوید که کشورش در تلاش است تا به راه‌حل دیپلماتیکی برای نجات جنگجویان سنگر گرفته در مجتمع آزوفستال در بندر استراتژیک ماریوپل دست پیدا کند.
وی بدون دادن توضیحات بیشتر در این خصوص یادآور شده است که میانجی‌گری‌ها و کمک کشورهای پرنفوذ در پیشبرد تلاش‌های صورت گرفته دخیل بوده است.
ولادیمیر پوتین روز جمعه تاکید کرده بود که نیروهای ارتش روسیه به شرط تسلیم شدن جنگجویان آزوف و دیگر نیروهای مقاومت که در مجتمع فولاد شهر ماریوپل سنگر گرفته‌اند آماده همکاری کامل برای تخلیه غیرنظامیان از این شهر هستند.
چرا ارتش روسیه در اشغال یک کارخانه در جنوب اوکراین ناکام شده است؟
برای بیش از یک ماه است که کارخانه فولاد آزوفستال در شهر بندری ماریوپل تحت محاصره نیروهای روسی قرار گرفته است، با این حال و علیرغم حملات زمینی و هوایی پی‌در‌پی مهاجمان این آخرین نقطه از شهر که در اختیار نیروهای اوکراینی قرار دارد هنوز سقوط نکرده است.
در پی ناکامی سربازان روسی در گرفتن کارخانه و چندین بار اولتیماتوم بی‌نتیجه برای تسلیم شدن نظامیان اوکراینی، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه به ارتش این کشور دستور داده است حلقه محاصره به دور این کارخانه چنان تنگ شود «که حتی یک مگس هم نتواند از آن عبور کند».
تقاضاها برای تخلیه غیرنظامیان که در این مکان گرفتار شده‌اند بارها از سوی مجامع بین‌المللی مطرح شده، با این حال روسیه به سختی اجازه تخلیه از این مکان را داده است و نیروهای نظامی اوکراین همچنان در این منطقه سنگر گرفته‌اند و از زمین گذاشتن سلاح‌ها خودداری می‌کنند.
کارخانه آزوف استال؛ میراث اتحاد جماهیر شوروی
مجتمع آزوف استال برای اولین بار در سال ۱۹۳۳ به بهره‌برداری رسید و یکی از بزرگترین کارخانه های فولاد اروپا به شمار می‌رود.
علت تاسیس این کارخانه تلاش اتحاد جماهیر شوروی برای سرمایه‌گذاری در زمینه صنایع راه‌آهن و کشتی‌سازی بود. در پی تصمیم به احداث، مجموعه عظیمی از انبارها، خطوط راه‌آهن داخلی و کوره‌های صنعتی در مساحتی نزدیک به ۱۱ کیلومتر مربع در امتداد ساحل ماریوپل و در عرض رودخانه مرکزی شهر طراحی و ساخته شدند.
کار این کارخانه در جریان جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۴۱ زمانی که آلمان نازی ماریوپل را اشغال کرد متوقف شد. با این حال در سپتامبر ۱۹۴۳ پس از بازپس‌گیری شهر توسط نیروهای شوروی، این کارخانه نیز بازسازی شد و مجددا شروع به کار کرد. این کارخانه در دهه ۱۹۹۰ پس از فروپاشی شوروی و استقلال اوکراین به شرکت خصوصی تبدیل شد.
بنابر اسناد شرکت صاحب کارخانه، این مجتمع فولادسازی قبل از تهاجم روسیه بیش از ۱۰ هزار نفر را در استخدام داشت و یک آمار متعلق به سال ۲۰۰۵ میزان تولید آن را سالانه حدود ۵ میلیون تن فولاد اعلام کرده بود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین می‌گوید که کشورش در تلاش است تا به راه‌حل دیپلماتیکی برای نجات جنگجویان سنگر گرفته در مجتمع آزوفستال در بندر استراتژیک ماریوپل دست پیدا کند
شبکه تونل‌های زیرزمینی و پناهگاه‌های اتمی در دل آزوف استال
آزوف استال دارای هزارتویی ۲۴ کیلومتری از تونل‌ها و معابر زیرزمینی است که به مدافعان اوکراینی آن اجازه می‌دهد آزادانه برای دفع حملات روسیه جابجا شوند. اوله ژدانوف، کارشناس نظامی اوکراین، در این باره می‌گوید: «این مجتمع منطقه وسیعی را در بر می‌گیرد و اوکراینی‌ها می‌توانند از طریق تونل‌های زیرزمینی به سرعت مکان خود را تغییر دهند.»
قدمت شبکه عظیم پناهگاه‌ها و تونل‌ها که در زیر این مکان وجود دارد به دوران شوروی باز می‌گردد. مقامات وقت دولت محلی اوکراین در آن زمان این مجتمع فولاد را که نقشی کلیدی در اقتصاد اتحاد جماهیر شوروی داشت به پناهگاه‌های اتمی مجهز کردند.
جاستین کرامپ، کارشناس نظامی و امنیتی در بریتانیا، می‌گوید: «[کارخانه فولاد] پناهگاه‌های هسته‌ای و تونل‌های متعدد دارد و در واقع برای جان به در بردن از یک جنگ اتمی ساخته شده است.»
کاترینا کیتریش که به مدت ۱۶ سال در کارخانه آزوف استال به عنوان مهندس کار کرده است درباره تونل‌های زیرزمینی محل می‌گوید: «این‌ها بسیار قوی هستند... این تونل‌ها برای این ساخته شده‌اند که افراد بتوانند در مقابل بمب‌ها جان به در برند.»
پاپو گنادیویچ، ۳۵ ساله، که به مدت ۱۴ سال در کارخانه آزوف استال کار کرده است، می‌گوید تونل‌های زیر کارخانه می‌توانند هزاران نفر را در خود جای دهند.
وی که ابتدا در این کارخانه به عنوان اپراتور جرثقیل شروع به کار کرده و سپس مسئولیت واحد تجهیزات را بر عهده داشته می‌گوید پناهگاه‌های بمب به وسایل اولیه زندگی مانند تخت، صندلی و توالت مجهز هستند و همزمان مواد غذایی، تجهیزات تهویه، روشنایی، سیستم آبرسانی و درب‌های مقاوم در برابر حرارت نیز در این مکان تعبیه شده‌اند.
آقای گنادیویچ اضافه کرد: «هر کارگاه دارای شبکه بزرگی از این تونل‌ها است و برای هر بخش نقشه‌هایی وجود دارد، چرا که احتمال گم شدن افراد می‌رود.»
«مت اینوست»، شرکت صاحب کارخانه، گفته است که ۴ هزار نفر می‌توانند در این مجموعه اسکان داده شوند و پناهگاه‌ها با ذخیره غذا و آب کافی برای دستکم سه هفته تجهیز شده‌اند.
آزوف استال؛ شهری در دل شهر دیگر
با این حال علاوه بر این دالان‌ها، عامل دیگری نیز بر دوام آوردن سربازان اوکراینی موثر بوده است. قبل از آغاز جنگ مقامات اوکراینی با ایجاد انبارهای آب و غذا در آزوف استال خود را برای حمله روسیه آماده کرده بودند. این علاوه بر تقویت‌ها و مستحکم سازی‌های سالیان قبلی بوده است.
مجتمع آزوف استال از زمان الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴، هنگامی که جدایی طلبان مورد حمایت روسیه تلاش کردند ماریوپل را تصرف کنند، برای چنین وضعیتی آماده شده بود.
آقای کرامپ می‌گوید: «علاوه بر این مدافعان اوکراینی (بعد از شروع جنگ فعلی و قبل از بسته شدن حلقه محاصره) بیش از ۵۰ روز فرصت داشتند تا آن را تقویت کنند و راه‌های فرار بسازند.»
اوله ژدانوف، کارشناس نظامی در مسائل اوکراین، اضافه می‌کند: «تصرف آزوف استال بسیار سخت است و روس‌ها در خطر از دست دادن بسیاری از نیروها، منابع و مهمتر از همه زمان خود در آن‌جا هستند. این شهری در دل یک شهر است و جنگ در آن‌جا ممکن است ماه ها طول بکشد. در واقع تا زمانی که ماریوپل پابرجاست، روس‌ها نمی‌توانند ۱۰ تا ۱۲ واحد نخبه خود را در مناطق دیگر در شرق اوکراین مستقر کنند.»
چه تعداد افراد در مجتمع فولاد باقی مانده‌اند؟
بر اساس برآورد اولیه مسکو چندین هزار سرباز اوکراینی در این محل حضور دارند.
تخمین زده می‌شود حدود ۲۵۰۰ نفر نظامی شامل تفنگداران نیروی دریایی ارتش اوکراین، جنگجویان گردان آزوف و حدود ۵۰۰ داوطلب خارجی در آن پناه گرفته باشند. این در شرایطی است که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، گفته است حدود هزار غیرنظامی نیز در این مجتمع گرفتار شده‌اند.
در صورت تصرف کارخانه فولاد به دست روسیه و سقوط ماریوپل، اوکراین نه تنها از یک بندر و منبع مهم تجاری محروم خواهد شد، بلکه یک کریدور زمینی یکسره تحت کنترل مسکو به وجود خواهد آمد که از کریمه تا دونباس کشیده امتداد خواهد داشت.
برای بیش از یک ماه است که کارخانه فولاد آزوفستال در شهر بندری ماریوپل تحت محاصره نیروهای روسی قرار گرفته است، با این حال و علیرغم حملات زمینی و هوایی پی‌در‌پی مهاجمان این آخرین نقطه از شهر که در اختیار نیروهای اوکراینی قرار دارد هنوز سقوط نکرده است.
در پی ناکامی سربازان روسی در گرفتن کارخانه و چندین بار اولتیماتوم بی‌نتیجه برای تسلیم شدن نظامیان اوکراینی، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه به ارتش این کشور دستور داده است حلقه محاصره به دور این کارخانه چنان تنگ شود «که حتی یک مگس هم نتواند از آن عبور کند».
تقاضاها برای تخلیه غیرنظامیان که در این مکان گرفتار شده‌اند بارها از سوی مجامع بین‌المللی مطرح شده، با این حال روسیه به سختی اجازه تخلیه از این مکان را داده است و نیروهای نظامی اوکراین همچنان در این منطقه سنگر گرفته‌اند و از زمین گذاشتن سلاح‌ها خودداری می‌کنند.
اما چگونه این محل کوچک توانسته تا این حد مقاومت کند؟
مجتمع آزوف استال برای اولین بار در سال ۱۹۳۳ به بهره‌برداری رسید و یکی از بزرگترین کارخانه های فولاد اروپا به شمار می‌رود.
علت تاسیس این کارخانه تلاش اتحاد جماهیر شوروی برای سرمایه‌گذاری در زمینه صنایع راه‌آهن و کشتی‌سازی بود. در پی تصمیم به احداث، مجموعه عظیمی از انبارها، خطوط راه‌آهن داخلی و کوره‌های صنعتی در مساحتی نزدیک به ۱۱ کیلومتر مربع در امتداد ساحل ماریوپل و در عرض رودخانه مرکزی شهر طراحی و ساخته شدند.
کار این کارخانه در جریان جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۴۱ زمانی که آلمان نازی ماریوپل را اشغال کرد متوقف شد. با این حال در سپتامبر ۱۹۴۳ پس از بازپس‌گیری شهر توسط نیروهای شوروی، این کارخانه نیز بازسازی شد و مجددا شروع به کار کرد. این کارخانه در دهه ۱۹۹۰ پس از فروپاشی شوروی و استقلال اوکراین به شرکت خصوصی تبدیل شد.
بنابر اسناد شرکت صاحب کارخانه، این مجتمع فولادسازی قبل از تهاجم روسیه بیش از ۱۰ هزار نفر را در استخدام داشت و یک آمار متعلق به سال ۲۰۰۵ میزان تولید آن را سالانه حدود ۵ میلیون تن فولاد اعلام کرده بود.
شبکه تونل‌های زیرزمینی و پناهگاه‌های اتمی در دل آزوف استال
آزوف استال دارای هزارتویی ۲۴ کیلومتری از تونل‌ها و معابر زیرزمینی است که به مدافعان اوکراینی آن اجازه می‌دهد آزادانه برای دفع حملات روسیه جابجا شوند. اوله ژدانوف، کارشناس نظامی اوکراین، در این باره می‌گوید: «این مجتمع منطقه وسیعی را در بر می‌گیرد و اوکراینی‌ها می‌توانند از طریق تونل‌های زیرزمینی به سرعت مکان خود را تغییر دهند.»
قدمت شبکه عظیم پناهگاه‌ها و تونل‌ها که در زیر این مکان وجود دارد به دوران شوروی باز می‌گردد. مقامات وقت دولت محلی اوکراین در آن زمان این مجتمع فولاد را که نقشی کلیدی در اقتصاد اتحاد جماهیر شوروی داشت به پناهگاه‌های اتمی مجهز کردند.
جاستین کرامپ، کارشناس نظامی و امنیتی در بریتانیا، می‌گوید: «[کارخانه فولاد] پناهگاه‌های هسته‌ای و تونل‌های متعدد دارد و در واقع برای جان به در بردن از یک جنگ اتمی ساخته شده است.»
کاترینا کیتریش که به مدت ۱۶ سال در کارخانه آزوف استال به عنوان مهندس کار کرده است درباره تونل‌های زیرزمینی محل می‌گوید: «این‌ها بسیار قوی هستند... این تونل‌ها برای این ساخته شده‌اند که افراد بتوانند در مقابل بمب‌ها جان به در برند.»
پاپو گنادیویچ، ۳۵ ساله، که به مدت ۱۴ سال در کارخانه آزوف استال کار کرده است، می‌گوید تونل‌های زیر کارخانه می‌توانند هزاران نفر را در خود جای دهند.
وی که ابتدا در این کارخانه به عنوان اپراتور جرثقیل شروع به کار کرده و سپس مسئولیت واحد تجهیزات را بر عهده داشته می‌گوید پناهگاه‌های بمب به وسایل اولیه زندگی مانند تخت، صندلی و توالت مجهز هستند و همزمان مواد غذایی، تجهیزات تهویه، روشنایی، سیستم آبرسانی و درب‌های مقاوم در برابر حرارت نیز در این مکان تعبیه شده‌اند.
آقای گنادیویچ اضافه کرد: «هر کارگاه دارای شبکه بزرگی از این تونل‌ها است و برای هر بخش نقشه‌هایی وجود دارد، چرا که احتمال گم شدن افراد می‌رود.»
«مت اینوست»، شرکت صاحب کارخانه، گفته است که ۴ هزار نفر می‌توانند در این مجموعه اسکان داده شوند و پناهگاه‌ها با ذخیره غذا و آب کافی برای دستکم سه هفته تجهیز شده‌اند.
آزوف استال؛ شهری در دل شهر دیگر
با این حال علاوه بر این دالان‌ها، عامل دیگری نیز بر دوام آوردن سربازان اوکراینی موثر بوده است. قبل از آغاز جنگ مقامات اوکراینی با ایجاد انبارهای آب و غذا در آزوف استال خود را برای حمله روسیه آماده کرده بودند. این علاوه بر تقویت‌ها و مستحکم سازی‌های سالیان قبلی بوده است.
مجتمع آزوف استال از زمان الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴، هنگامی که جدایی طلبان مورد حمایت روسیه تلاش کردند ماریوپل را تصرف کنند، برای چنین وضعیتی آماده شده بود.
آقای کرامپ می‌گوید: «علاوه بر این مدافعان اوکراینی (بعد از شروع جنگ فعلی و قبل از بسته شدن حلقه محاصره) بیش از ۵۰ روز فرصت داشتند تا آن را تقویت کنند و راه‌های فرار بسازند.»
اوله ژدانوف، کارشناس نظامی در مسائل اوکراین، اضافه می‌کند: «تصرف آزوف استال بسیار سخت است و روس‌ها در خطر از دست دادن بسیاری از نیروها، منابع و مهمتر از همه زمان خود در آن‌جا هستند. این شهری در دل یک شهر است و جنگ در آن‌جا ممکن است ماه ها طول بکشد. در واقع تا زمانی که ماریوپل پابرجاست، روس‌ها نمی‌توانند ۱۰ تا ۱۲ واحد نخبه خود را در مناطق دیگر در شرق اوکراین مستقر کنند.»
چه تعداد افراد در مجتمع فولاد باقی مانده‌اند؟
بر اساس برآورد اولیه مسکو چندین هزار سرباز اوکراینی در این محل حضور دارند.
تخمین زده می‌شود حدود ۲۵۰۰ نفر نظامی شامل تفنگداران نیروی دریایی ارتش اوکراین، جنگجویان گردان آزوف و حدود ۵۰۰ داوطلب خارجی در آن پناه گرفته باشند. این در شرایطی است که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، گفته است حدود هزار غیرنظامی نیز در این مجتمع گرفتار شده‌اند.
در صورت تصرف کارخانه فولاد به دست روسیه و سقوط ماریوپل، اوکراین نه تنها از یک بندر و منبع مهم تجاری محروم خواهد شد، بلکه یک کریدور زمینی یکسره تحت کنترل مسکو به وجود خواهد آمد که از کریمه تا دونباس کشیده امتداد خواهد داشت.
