انقلابی در عرصه درمان چاقی؛
ساخت دارویی که بیش از جراحی وزن را کاهش می‌دهد!
یک شرکت داروسازی آمریکایی اخیراً مراحل کارآزمایی بالینی دارویی را پشت سر گذاشته است که می‌تواند معادل یک عمل جراحی، وزن افراد چاق را کاهش دهد.
دانشمندان آمریکایی می‌گویند موفق به تولید دارویی شدند که در مراحل کارآزمایی بالینی موفق شده است رکورد جدیدی در کاهش وزن افراد چاق را به ثبت برساند. به گفته این دانشمندان تأثیرگذاری این دارو در کاهش وزن معادل روش‌های خطرناکی همچون عمل جراحی است.
به گزارش فرارو، داروی Tirzepatide که توسط شرکت داروسازی آمریکایی Eli Lilly and Company (Lilly) ساخته شده است، یک تزریق در هفته طراحی شده است که با تقلید از اثرات هورمون‌های طبیعی به نام اینکرتین باعث کاهش وزن می‌شود. این هورمون‌ها قند خون را بعد از غذا خوردن کاهش می‌دهند و علاوه بر آن فرآیند‌های متابولیک مربوط به هضم را تنظیم می‌کنند.
تیرزپاتید که هنوز در بازار در دسترس نیست و در انتظار مطالعات بالینی بیشتر است، ترکیبی مصنوعی از دو اینکرتین خاص به نام‌های GLP-1 (پپتید شبه گلوکاگون-۱) و GIP (پلی پپتید انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز) است. هورمون GLP-1، اساس داروی ضد دیابت semaglutide است که در ایالات متحده به عنوان یک داروی کاهش وزن در سال ۲۰۲۱ تایید شد. این موضوع خود جالب توجه است، زیرا این اولین باری است که سازمان غذا و داروی ایالات متحده درمان جدیدی را برای کاهش وزن تایید می‌کند. با این همه به نظر می‌رسد فرمول tirzepatide - به لطف اضافه شدن GIP در کنار GLP-1 - ممکن است دوباره تحولی چشمگیر در این عرصه ایجاد کند.
در نتایج فاز ۳ حاصل از کارآزمایی بالینی اثرات تیرزپاتید، محققان ۲۵۳۹ شرکت کننده را که دارای اضافه وزن یا چاق بودند (با یک بیماری مربوط به اضافه وزن، اما بدون دیابت نوع ۲)، مورد مطالعه قرار دادند. شرکت کنندگان، تیرزپاتید یا دارونما را در طول ۷۲ هفته به همراه برنامه‌ای برای پیروی از یک رژیم غذایی کم کالری و افزایش سطح فعالیت بدنی دریافت کردند. تیرزپاتید در یکی از سه دوز مختلف (۵، ۱۰ یا ۱۵ میلی گرم تزریق هفتگی) تجویز شد، اما هر سه گروه شاهد کاهش وزن قابل توجهی در طول مطالعه بودند.
در بالاترین دوز (۱۵ میلی گرم)، شرکت کنندگان به طور متوسط ۲۲.۵ درصد از وزن بدن خود (۲۴ کیلوگرم یا ۵۲ پوند) را از دست دادند، در حالی که دوز ۱۰ میلی گرمی ۲۱.۴ درصد کاهش وزن (۲۲ کیلوگرم یا ۴۹ پوند) و ۵ میلی گرم شاهد کاهش ۱۶ درصدی وزن بدن (۱۶ کیلوگرم یا ۳۵ پوند) خود بودند. در مقایسه، گروه دارونما تنها ۲.۴ درصد از وزن بدن خود (۲ کیلوگرم یا ۵ پوند) را از دست دادند. جف امیک، پزشک تحقیقات بالینی و معاون توسعه این محصول، می‌گوید: «تیرزپاتید اولین داروی تحقیقاتی است که به طور میانگین بیش از ۲۰ درصد کاهش وزن را در یک مطالعه فاز ۳ انجام می‌دهد.»
شرکت سازنده می‌گوید کارآزمایی‌های مربوط به این دارو، ادامه خواهد یافت و انتظار می‌رود نتایج آن تا سال ۲۰۲۳ منتشر شود. با این حال، ما از قبل می‌دانیم که tirzepatide برای همه کسانی که آن را مصرف کنند، نتیجه بخش نخواهد بود. همچنین برخی از شرکت کنندگان در کارآزمایی عوارض جانبی را تجربه کردند. بسته به دوز، تا یک سوم از گروهی که تیرزپاتید مصرف می‌کردند، حالت تهوع داشتند، در حالی که اسهال نیز نسبتاً شایع بود (برای ۱۸.۷ تا ۲۳ درصد از شرکت کنندگان). برخی افراد نیز استفراغ و یبوست را تجربه کردند، و شایان ذکر است که درصد کمی از شرکت کنندگان به دلیل این عوارض مطالعه را ترک کردند.
با فرض اینکه نتایج تحقیقات بعدی FDA را متقاعد کند که این دارو را برای بیماران کاهش وزن تأیید کند، یکی دیگر از موانع بالقوه برای تجاری کردن تیرزپاتید، موضوع قیمت آن است. سماگلوتاید که به عنوان یک داروی کاهش وزن با نام تجاری Wegovy توسط شرکت داروسازی دانمارکی Novo Nordisk فروخته می‌شود، بیش از ۱۳۰۰ دلار فروخته می‌شود. به خوبی پیداست تعداد کمی از بیماران می‌توانند چنین دارو‌های گران قیمتی را بخرند، به ویژه که دارو‌هایی مانند این به ندرت تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرد. بنابراین، اگر tirzepatide از یک استراتژی قیمت گذاری مشابه پیروی کند، می‌تواند مورد دیگری از دارویی بالقوه درخشان و تغییر دهنده زندگی باشد که متأسفانه بسیاری از مردم قادر به خرید آن نیستند.
استفان گینت، محقق علوم اعصاب و چاقی به وبسایت Gizmodo گفت: «به نظر می‌رسد که خود این دارو‌ها عالی هستند، اما قیمت آن‌ها گران است و این بدان معناست که در دسترس همگان نخواهد بود.» با این همه و جدای از مسائل اقتصادی، نتایج چشمگیر این دارو‌ها نشان می‌دهد که ما به زودی می‌توانیم انقلابی در عرصه درمان چاقی ایجاد کنیم. به گفته محققان، اگر بتوانیم دسترسی عادلانه به این نسل جدید دارو‌های چاقی را تضمین کنیم، می‌توانیم سلامت میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را بهبود بخشیم.
