واکسن های استنشاقی موجب کاهش چشمگیر ابتلا به بیماری می شوند

سید رضا بنی هاشمی در سیزدهمین کنگره بین المللی و نوزدهمین کنگره ملی بهبود کیفیت در آزمایشگاه های بین المللی با محور به روز رسانی واکسیناسیون کووید ۱۹ با تاکید بر جنبه های آزمایشگاهی پزشکی که به صورت مجازی برگزار شد، به دلایل کاهش آمار ابتلا و مرگ و میر ویروس کووید ۱۹ در کشور اشاره کرد و گفت: علاوه بر واکسیناسیون گسترده، پخش وسیع این ویروس در کشور ‌‌و ابتلای شمار زیادی از هموطنان، سبب کاهش آمار ابتلا و میزان قربانیان ویروس کووید در کشور شد.

وی افزود: مهم‌ترین علت انجام واکسیناسیون در مورد تمام بیماری ها، کاهش آمار ابتلا و مهمتر از آن کاهش چرخش ویروس است که عامل دوم، باعث می شود تعداد مبتلایان به طور چشمگیری کاهش یابد.

مدیر تحقیق و توسعه موسسه رازی با اشاره به بیماری های ریشه کن شده در کشور ادامه داد: اگر امروز موارد ابتلا به فلج اطفال در کشورمان به صفر رسیده و سرخک و سرخجه به طور وسیع کاهش یافته، علت را باید در به صفر رسیدن گردش این ویروس ها در کشور ناشی از واکسیناسیون گسترده توسط وزارت بهداشت جست و جو کرد.

محقق واکسن رازی کووپارس با بیان این که شرکت های واکسن سازی، امروزه در مورد بیماریهای که سیستم تنفسی را درگیر می‌کنند و راه ورود عامل بیماری از دستگاه تنفس است، نسل های جدید واکسن را به شیوه ای می سازند تا با واکسیناسیون از میزان گردش ویروس جلوگیری شده و سویه های جدید به وجود نیایند، تصریح کرد: در این شرایط اثرگذارترین نوع واکسن ها برای جلوگیری از گسترش و گردش ویروس، ساخت و استفاده از واکسن های استنشاقی است که علاوه بر ریه ها، با افزایش مقدار آنتی بادی، قابلیت ایمن سازی مجاری تنفسی فوقانی را هم در مقابل ورود ویروس دارند و به راحتی در داروخانه ها هم در دسترس بوده تا افراد خودشان هم بتوانند در خانه آن را مصرف کنند. 

وی تصریح کرد: واکسن های تزریقی گرچه ایمنی لازم را ایجاد می کنند اما افراد می توانند به عنوان ناقلان بی علامت باشند. شرایط بدتر آن که به علت قوی شدن سیستم ایمنی، امکان ایجاد سویه های جدید محتمل است.  

بنی هاشمی با اشاره به فناوری سخت تر و کارایی مناسب و عوارض کمتر واکسن های استنشاقی ادامه داد: واکسن رازی کووپارس نیز نوعی واکسن تزریقی- استنشاقی و دارای دو دز تزریقی و یک دز استنشاقی است و با دریافت هر دو دز تزریقی، ایمنی مورد نظر ایجاد خواهد شد، اما علت طراحی دز استنشاقی این واکسن این بود که هم به عنوان دز بوستر مورد مصرف قرار گیرد و هم ایمنی مخاطی را فعال کند که عامل اصلی در پیشگیری از گردش ویروس است.

وی ادامه داد: ادجوانت مصرفی این واکسن، به صورت روغن در آب به نام «رازی ادجوانت سیستم» طراحی شده و به صورت نانوایمولوسیون است. روغن های استفاده شده در این ادجوانت بیشتر از نوع گیاهی بوده و ایمنی سلولار و همورال را به خوبی ایجاد می کند.

به گفته بنی هاشمی، پیش از اجرای کارآزمایی های انسانی، تحقیقاتی مفصل روی مجموعه ای از حیوانات کوچک و بزرگ از جمله میمون سبز آفریقایی که بیشترین شباهت را به انسان دارد، انجام و حدود هفت ماه، اثربخشی و ایمنی زایی این واکسن بر روی میمون ها کار شد. در نهایت اثربخشی و ایمنی زایی بالای واکسن تایید و مدارک و مستندات به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال شد. 

محقق واکسن رازی کووپارس با اشاره به پیشینه دیرینه موسسه رازی در واکسن سازی تصریح کرد: این مجموعه از دیرباز و حدود ۱۰۰ سال پیش تا کنون به عنوان موسسه ای واکسن ساز شناخته شده است؛ بنابراین لازم بود ایمن ترین و کم عارضه ترین بستر را برای ساخت واکسن انتخاب می کردیم.

وی با بیان این که نتایج مطالعات هر سه فاز کارآزمایی بالینی واکسن رازی مثبت بود، ادامه داد: در فاز سوم نیز که واکسن کووپارس با واکسن سینوفارم مقایسه شد نتایج مطالعات نشان داد، اثربخشی واکسن رازی در مقایسه با سینوفارم سه برابر بوده و میزان آنتی بادی ایجاد شده در بزاق افرادی که واکسن رازی دریافت کردند هم به صورت معناداری بیشتر و ۶ برابر سینوفارم بوده است.

این ویژگی سبب می شود واکسن رازی با دز استنشاقی، بتواند هم به عنوان دز بوستر مصرف شود و هم ایمنی مخاطی بالاتری ایجاد کند. علاوه بر این، در بین این افراد کسی بستری نشد، حال آن که در میان افرادی که واکسن سینوفارم دریافت کردند، ۱۲ مورد منجر به بستری گزارش شد. 

بنی هاشمی همچنین با بیان این که در مقالات و مجلات معتبر مانند لانست از واکسن رازی کووپارس یاد شده به انتشار نتایج مطالعات پیش بالینی این واکسن که چندین ماه در دست داوران بین المللی قرار داشت در مجله frontiers  in immunology به عنوان یکی از ژورنال‌های معتبر ایمونولوژی جهان اشاره کرد و گفت: این مجله دارای رتبه Q1 است و مقاله واکسن تزریقی-استنشاقی رازی کووپارس در این ژورنال با ضریب تاثیر ۷/۶ چاپ شد. این ژورنال که به صورت open access منتشر می‌شود در استناد به نتایج در حوزه ایمونولوژی رتبه اول در جهان را دارد.

مدیر تحقیق ‌و توسعه موسسه رازی یادآور شد: پنج میلیون دز واکسن رازی به صورتی تزریقی در کشور توزیع شده، اما با توجه به نتایج مثبت آزمایش های کلینیکال ترایال فازهای یک، دو و سه روی حدود ۴۰ هزار نفر، پیشنهاد می شود وزارت بهداشت، دست کم برای کادر بهداشت و درمان، دانش آموزان و دانشجویان از این نوع واکسن ها به عنوان دز بوستر و دز چهارم استفاده کنند.

بنی هاشمی اضافه کرد: تا کنون چندین جلسه با وزارت بهداشت درباره مصرف دز استنشاقی در کشور برگزار شده که امیدواریم با موافقت این وزارتخانه این نوع واکسن به صورت وسیع در کشور مصرف شود تا میزان پخش ویروس در بین جمعیت واکسینه شده به حداقل برسد.