افزایش نگرانی‌ مقامات اروپا از نقش آمریکا در شکست احیای برجام

وبگاه آمریکایی «دیپلمات» گزارش کرد که مقام‌های فعلی و سابق اروپا ابراز نگرانی کرده‌اند که دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا به دلیل یک موضوع کاملاً نمادین، اجازه دهد که احیای برجام با شکست مواجه شود.

«لورا روزن» خبرنگار آمریکایی وبگاه «دیپلمات» گزارش کرد که یک دیپلمات اروپایی که در مذاکرات وین برای لغو تحریم‌های یکجانبه علیه ایران و احیای برجام مشارکت دارد، در حالی که خواست نامش فاش نشود، گفت: «هر روز که بدون دستیابی به توافق می‌گذارد، خطر از دست دادن همه چیز به طرز چشمگیری افزایش می یابد»

این دیپلمات اروپایی با اشاره به ایالات متحده و ایران گفت: «تاجاییکه من می‌بینم، هر دو طرف در مسیرهای متفاوتی گام برمی‌دارند و فاصله کم نمی‌شود».

ابراز نگرانی دیپلمات‌های اروپایی از عدم احیای برجام در حالی است که «خاویر سولانا» دبیرکل سابق ناتو و «کارل بیلت» نخست‌وزیر پیشین سوئد هفته گذشته طی یادداشتی در روزنامه آمریکایی «واشنگتن‌پست» هشدار دادند: «بایدن باید با جدیت هزینه‌های انفعال خود در قبال ایران را به طور جدی در نظر بگیرد و راهی برای پیشرفت بیابد یا در غیر این صورت ممکن است در یک درگیری دیگری که هیچ‌کس خواستار آن نبوده است، گرفتار شویم».

این وبگاه آمریکایی در ادامه گزارش خود نوشت، از طرف دیگر، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز ۱۷ می (۲۷ اردیبهشت ماه) در جریان یک کنفرنس خبری در خصوص روند مذاکرات وین در خصوص احیای برجام گفت: «پیش‌نویس توافق برای ازسرگیری پایبندی به برجام بیش از دو ماه است که آماده شده است. به همین دلیل مذاکره‌کنندگان سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) وین را ترک کردند. آن‌ها متقاعد شدند که این توافق ظرف مدت بسیار کوتاهی قابل نهایی شدن است».

این دیپلمات فرانسوی در ادامه افزود: «با این حال، این (توافق) به دلیل موضوعی بین ایالات متحده و ایران که به برجام مرتبط نیست، متوقف شده است. ما از تمامی طرف‌ها می‌خواهیم که یک رویکرد مسئولانه در پیش بگیرند و خیلی فوری تصمیمات لازم برای نهایی کردن این توافق را اتخاذ کنند. این یک اشتباه جدی و خطرناک است که فکر کنیم که می‌توانیم به طور نامحدود این موضوع را روی میز نگه داریم».

بر اساس گزارش وبگاه دیپلمات، «انریکه مورا» معاون دبیرکل اتحادیه اروپا هفته گذشته به ایران سفر کرد تا درباره پیشنهاداتی برای غلبه بر بن‌بست به وجود آمده در مذاکرات وین، با مقام‌های جمهوری اسلامی ایران گفت‌وگو کند.

طبق این گزارش، آن طور که منابع می‌گویند، یکی از پیشنهاداتی که مورا در این سفر مطرح کرده این بوده که پس از احیای برجام، در خصوص خارج کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست سازمان‌های تروریستی مذاکراتی برگزار شود.

بر اساس این گزارش، یکی از کارشناسانی که با طرف‌های مختلف در مذاکرات وین رایزنی می‌کند، روز گذشته (جمعه 20 می 30 اردیبهشت ماه) گفت که پس از سفر مورا به ایران، سیگنال‌های مثبتی از سوی ایران دریافت کرده است و ادامه داد طرف ایرانی احتمالاً تمایل داشته باشد که پشنهاد بررسی موضوع خارج کردن سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی را پس از احیای برجام مورد بررسی قرار دهد.

دیپلمت ادامه داد، با این حال این دیپلمات اروپایی در پاسخ به سؤالی درباره سیگنال‌های مثبت از سوی ایران گفت: «می توانید از این چشم‌انداز نگاه کنید اما لزوماً دلیلی برای خوشبینی بیش از حد نمی شود».

طبق این گزارش، یکی دیگر از کارشناسانی که در جریان رایزنی‌های مورا در ایران قرار گرفته است، در خصوص برآیند این مذاکرات در ایران می‌گوید که پیشرفت چندانی نداشته است.

«کلسی داونپورت» مدیر سیاست عدم اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات به وبگاه دیپلمات در خصوص برنامه غنی‌سازی ایران گفت: «این خطر وجود دارد که برنامه غنی‌سازی ایران به نقطه‌ای پیشرفت کند که زمان گریز آن غیرقابل تشخیص باشد. ایران می‌‌تواند به سمت دستیابی به مواد مورد نیاز برای ساخت بمب در فواصل بازرسی‌های آژانس حرکت کند و این در حقیقت تهدید اشاعه را افزایش می دهد».

وی با این حال تصریح کرد که ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست و گفت: «فکر می‌کنم که بعید است که ایران به سمت ساخت سلاح‌های هسته‌ای حرکت کند اما ایالات متحده و آمریکا احتمالاً تمایل ندارند که با خطر زندگی کنند».

زمان گزارش فصلی آژانس درباره ایران و گزارش مالی درباره ایران به سنا

بر اساس این گزارش،‌ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی احتمالاً اوایل این هفته و قبل از نشست ۶ ژوئن (۱۶ خرداد) شورای حکام، گزارش فصلی درباره برنامه هسته‌ای ایران را منتشر کند.

از طرف دیگر، «راب مالی» نماینده آمریکا در امور ایران نیز قرار است روز چهارشنبه هفته جاری (25 می چهارم خرداد ماه) در کمیته روابط خارجی سنا درباره مذاکرات برجام گزارش دهد.

داونپورت با اشاره به این موارد ادامه داد که سریع‌ترین و مؤثرترین راه برای بازگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به جایگاه قبلی، بازگشت متقابل ایران و آمریکا به پایبندی کامل به تعهدات برجامی قبل از آن که دیر شود، است.

وی در این خصوص گفت: «بهترین گزینه ممکن، بازگرداندن برنامه هسته ای ایران به عقب و راه‌اندازی هر چه سریع‌تر نظارت سرزده (از تأسیسات هسته‌ای ایران) است و تنها راه انجام این کار، احیای توافق هسته‌ای ایران است. عدم اقدام دولت بایدن این پنجره حیاتی برای عقب راندن برنامه هسته‌ای ایران را به خطر می‌اندازد».

بر اساس گزارش وبگاه دیپلمات، مقام‌های فعلی و سابق اروپایی نگرانی زیادی دارند که دولت بایدن به خاطر مسئله خارج کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست سازمان‌های تروریستی، اجازه شکست مذاکرات برجامی در وین را بدهد.

بر اساس این گزارش، سولانا و بیلت در یادداشت خود در روزنامه واشنگتن‌پست در این خصوص تأکید کردند که مسئله قرارگیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست سازمان‌های تروریستی «تا حد زیادی یک اقدام نمادین است که ارتباط کمی یا هیچ ارتباطی با جدال بر سر برنامه هسته‌ای ایران ندارد بنابراین عجیب است که بایدن پس از آن‌که با وعده بازگشت به توافق هسته‌ای و «بازگشت آمریکا» روی کار آمد، هم‌اکنون در پیشبرد دیپلماسی که همپیمانان ایالات متحده قویاً از آن حمایت می‌کنند، کند پیش می رود».

وبگاه دیپلمات با اشاره به تمامی این موارد در پایان گزارش خود به توییتی از مورا در خصوص مقاله مشترک سولانا و بیلت اشاره کرد و نوشت، مورا در پیامی توییتری در خصوص یادداشت سولانا/بیلت نوشت: «جمع‌آوری قضاوت صحیح‌تر در سیاست خارجی اگر غیرممکن نباشد، دشوار است. لطفاً این مقاله را بخوانید. صراحت کامل: هر دو خیلی زمان‌های قبل رؤسای من بودند و سولانا به خوبی بیش از یک رئیس‌ بود».