محققان منشاء طاعون سیاه را پیدا کردند
محققان معتقدند که بالاخره توانستهاند معمای 700 ساله منشأ طاعون سیاه یا مرگ سیاه را حل کنند. این بیماری به عنوان مرگبارترین همهگیری تاریخ ثبت شده که در اواسط قرن 14 میلادی در اروپا، آسیا و شمال آفریقا به چشم میخورد و گفته میشود که در پایان حداکثر 200 میلیون قربانی داشت.
با وجود تلاشهایی که تاکنون برای کشف منشأ همهگیری طاعون سیاه انجام شده بود، کمبود اطلاعات از دستیابی به یک پاسخ مشخص جلوگیری میکرد. اما اخیرا گروهی از پژوهشگران بینالمللی گرد هم آمدند و شواهدی را برای پاسخ به این سوال پیدا کردند. آنها میگویند در اواخر دهه 1330 میلادی آمار مرگ و میر در دو قبرستان در نزدیکی دریاچه ایسیککول در شمال قرقیزستان امروزی به شکل ناگهانی افزایش یافته بود.
از میان 467 سنگ قبر مربوط به بازه زمانی سالهای 1248 تا 1345، افزایش قابل توجهی در نرخ مرگ و میر در سالهای 1338 تا 1339 دیده میشود و 118 سنگ قبر مربوط به این یک سال بوده است. روی برخی از این سنگها علت مرگ mawtānā ذکر شده که در زبان سریانی به معنای طاعون است.
بر روی این سنگ قبر نوشته شده که فرد بر اثر طاعون درگذشته است
مطالعات بیشتر نشان داد که این دو قبرستان در اواخر دهه 1880 مورد کاوش قرار گرفته و حدود 30 اسکلت از مقبرهها خارج شده است. محققان با بررسی یادداشتهای مربوط به این کاوشها توانستند باقیمانده برخی از این گورها را پیدا کنند و دریابند که کدام اسکلت متعلق به کدام قبر بوده است.
عامل مشترک طاعون سیاه در DNA مردگان پیدا شد
این تحقیقات سپس به متخصصان DNA از دانشگاه توبینگن آلمان سپرده شد. آنها مواد ژنتیکی دندانهای هفت نفر از افراد دفنشده در این قبرستان را به دست آوردند و متوجه شدند که DNA سه نفر به باکتری یرسینیا پستیس (Yersinia pestis)، عامل طاعون خیارکی آلوده بوده است.
بررسیهای بعدی ژنوم این باکتری نشان داد که یرسینیا پستیس جد مستقیم گونهای است که هشت سال بعد طاعون سیاه را در اروپا به وجود آورد. نزدیکترین نمونه زنده به این باکتری در جوندگان همان منطقه یافت میشود. اگرچه هنوز هم نمونههایی از ابتلا به طاعون خیارکی وجود دارد، ولی بهداشت بهتر و ارتباط کمتر با موشها باعث شده همهگیریهای بیشتری در این زمینه نداشته باشیم.