اوج هنر هانیه توسلی در یک نقشِ بی‌صدا

«بی صدا حلزون» به کارگردانی بهرنگ دزفولی‌زاده در سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر به عنوان اولین تجربه فیلمسازی بلند کارگردانش رونمایی شد و پس از سه سال به اکران رسیده. هانیه توسلی، مهران احمدی، پدرام شریفی، محسن کیایی، علیرضا جلالی‌تبار، بهنوش بختیاری، الهه حسینی و بیژن بافکار بازیگران این فیلم هستند.

فیلم داستان زنی است که بین احساس و منطقش در حال تصمیم‌گیری است و کارگردانش گفته بود که پس از فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» ۲۰ سال بود که فیلمی در ارتباط با ناشنوایان ساخته نشده بود و او قصد داشته با این فیلم توجه جامعه را به مسائل ناشنوایان جلب کند.

بازی بی‌نظیر هانیه توسلی در کاراکتری دشوار

آرش پارساپور درباره هنرنمایی توسلی در نخستین فیلم بلند بهرنگ دزفولی‌زاده نوشت:

الهام زنی کم‌شنوا است که با همسر کم‌شنوای خود، سعید مشکل بزرگی دارد و این مشکل منجر به جدایی آنها شده است. الهام می‌خواهد پسر کم‌شنوایش عمل کاشت حلزون را انجام بدهد تا بتواند به مدرسه بچه‌های شنوا برود و از نعمت شنیدن برخوردار شود و سعید با این عمل سر ناسازگاری دارد و دلش نمی‌خواهد که یگانه فرزند آنها یعنی مهرشاد زیر تیغ این جراحی برود.

توسلی در همان دقایق ابتدایی فیلم غوغا به پا می‌کند و طوری در نقش یک زن کم‌شنوا فرو می‌رود که بهت و حیرت را برای تماشاگران به ارمغان می‌آورد. کاملا مشخص است که توسلی روی این نقش کار کرده و مدتهای مدیدی با افراد کم‌شنوا و ناشنوا نشست و برخاست داشته تا بتواند حس و حال این قشر را در بازی خود درست در بیاورد. میمیک چهره غلوآمیز به ویژه در زمانی که احساساتش را می‌خواهد بروز بدهد، تن بالا و پایین صدا و لحن صحبت و زبان بدن توسلی در خدمت نقش آفرینی اوست و بی‌شک او تک ستاره فیلم در میان گروه بازیگری به حساب می‌آید.

ساناز رمضانی نیز در یادداشتی با عنوان «صداهایی که نمی‌شنویم» درباره ایفای نقش متفاوت هانیه توسلی می‌نویسد:

بی صدا حلزون با بازی بازیگرانش است که تا این حد واقعی و قابل‌باور از آب درآمده است. هانیه توسلی در نقش زنی کم‌شنوا درخشان ظاهر می‌شود و یکی از بهترین بازی‌های کارنامه کاری‌اش را ارائه می‌کند. او با تسلط کامل بر زبان بدنش، استیصال و ناتوانی کاراکترش را به‌خوبی نشان می‌دهد و آن‌چنان در نقشش فرو می‌رود که انگار به‌راستی همه عمر با زبان اشاره و لب‌خوانی با دیگران ارتباط برقرار کرده است. محسن کیایی هم در نقش پدری که از دست دادن فرزندش او را می‌ترساند و در دنیایی پر از صدا تنها رهاشده است، بازی خوب و روانی ارائه می‌کند. به‌علاوه عصبیت و تلاش درمانده این کاراکتر برای حفظ آنچه از خانواده‌اش باقی‌مانده است را نیز به‌خوبی به بیننده منتقل می‌کند.

اما درخشان‌ترین عنصر بی صدا حلزون عنصر صدا است. دزفولی زاده با هوشمندی از عنصر صدا در مقابل سکوت کمک می‌گیرد تا دنیای کاراکترهایش را با همه واقعیت‌هایش به تصویر درآورد. سکوت‌های زنگ‌دار، صداهای بلندی که کاراکترها نمی‌شنود و اجرای صدا به آن‌گونه که به گوش کاراکتری کم‌شنوا که سمعکی در گوش دارد می‌رسد، بیننده را به عمق دنیای کاراکترهایی می‌برد که کمتر مرکز توجه جامعه قرار دارند، چه برسد به آنکه مرکزیت یک درام سینمایی را شکل دهند.

ویدئویی که از پشت‌صحنه فیلم وایرال شد

در روزهای گذشته و پس از آغاز اکران «بی‌صدا حلزون» ویدئویی از تمرین جالب هانیه توسلی با مربی زبان اشاره برای بازی در نقش زن نیمه شنوا وایرال شد.

زندگی هنری هانیه توسلی

هانیه توسلی زاده ۱۴ خرداد ۱۳۵۸ در همدان است. او تنها چند سال پس از شروع حرفهٔ بازیگری، تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن را برای بازی در شب‌های روشن (۱۳۸۱) از هفتمین جشن خانه سینما دریافت کرد.

توسلی همچنین در سی و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۱، برای بازی در فیلمِ دهلیز برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد. او برای فیلم سوءتفاهم (۱۳۹۶) نیز نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد.

همچنین زوج او با جواد عزتی در زخم کاری از کارهای دیده‌شده سالیان اخیر در شبکه نمایش خانگی‌ست. توسلی در تلویزیون نیز کارهای مشهوری دارد. غریبه، وفا، میوه ممنوعه و شمس العماره از کارهای شاخص اوست که از قاب جادویی مهمان خانه‌های مردم شد.

همراهی با جنبش «می تو»

بهار سال گذشته بود که هانیه توسلی با انتشار تصاویری از اولین تجربیاتش در سینما و استفاده کردن از هشتگ "می‌تو" در پست مذکور، این شائبه را ایجاد کرده بود که قربانی آزار جنسی بوده است.

این بازیگر نوشت:

"من می‌دانم اذهان عمومی روزی رشد خواهد کرد و ظرفیت پذیرش مشکلات زنان این سرزمین را خواهد داشت. روزی می‌آید که وقتی زنی دردی را فریاد می‌زند، همدلی و درک و فرهنگ جامعه حمایتش خواهد کرد. به امید آن روز. نیت من اعلام همدری با زنان آزاردیده بود، خود من هم مثل خیلی‌ها آزار دیده‌ام. آزار و تعرض و تبعیض جنسیتی و توهین و تحقیر زنان سال‌های سال است که در ریز و درشت زندگی‌مان وجود دارد.

این ماجرا زمانی بیشتر نمود پیدا می‌کند که مردان در موضع قدرت به خودشان اجازه‌ی گفتن هر حرف و انجام هر رفتاری را می‌دهند. کاش نترسیم. حرف زدن در مورد آزار و تعرض وقتی در جایگاه ضعیف‌تر باشی شجاعت و جسارت فوق‌العاده‌ای می‌خواهد، می‌دانم.

‎نکته‌‌ی مهمی که می‌خواهم رویش تاکید کنم این است که قاطعانه و در نهایت صداقت اعلام می‌کنم، دردی که از آن حرف زدم هیچ ارتباطی به هیچکدام از فیلم‌هایی که در آنها بازی کرده‌ام ندارد. من خوشبختانه پیش از ورودم به سینما سال‌ها تئاتر کار کرده بودم و جایزه‌ی بازیگری تئاتر داشتم؛ فیلم‌های خوب دیده بودم و کتاب زیاد خوانده بودم. همین باعث شد قبل از ورودم به سینما خیلی از افراد محترمانه با من برخورد کنند و حتا من را به دیگران معرفی کنند. در عین حال نمی‌توانم انکار کنم که افرادی هستند که با رفتارهای ترسناک و غیراخلاقی دختران جوان را مرعوب می‌کنند و آن‌ها را آزار می‌دهند، در محیط‌های هنری، کلاس‌های آموزشی، به اسم استادِ همه‌چیزدان و باتجربه و مثلن باسواد. آنها زخم‌هایی روی روح و روان دختران جوان می‌گذارند که تا سالها درمان نمی‌شود و با قلدری ادامه می‌دهند چون بعید می‌دانند کسی حرفی بزند، چون در قدرت هستند و به سادگی «می‌توانند». وجود افرادی که چنین نگاه بیماری دارند و از جایگاه‌شان سوءاستفاده می‌کنند قابل کتمان نیست. برای زنان و دختران سرزمینم عزت نفس و شجاعت و جسارت آرزو می‌کنم و برای کل جامعه شرافت و انسانیت.

‎به امید روزی که اخلاق و قانون و مردم و فرهنگ این جامعه آزاردیده‌ها را حمایت کند و دردشان را بشنود."