کشفیات جدید مریخ‌نورد «پشتکار»؛ سنگ‌های سیاره سرخ، «سبز» هم هستند
مریخ در بین زمینی‌ها به‌عنوان «سیاره سرخ» شناخته می‌شود و تصویر رایج و پذیرفته شده آن، شامل سنگ‌ها و حفره‌های سرخ رنگ است.
این همان منظره ای بود که دانشمندان هنگام فرود مریخ نورد «پشتکار» در دهانه «جیزرو» انتظار داشتند. مریخ زمانی آب مایع، هوا و میدان مغناطیسی داشت و این دهانه به‌عنوان بخشی از یک دریاچه یا بخشی از یک سیستم رودخانه‌ای غنی بود. اما چیزی که مریخ‌نورد روی سطح این دهانه پیدا کرد حیرت‌آور بود: به جای سنگ‌های رسوبی مورد انتظار که توسط رودخانه‌ها شسته شده و در کف انباشته شده‌اند، سنگ‌هایی در کف این دهانه یافت شد که طبیعت آتشفشانی دارند. به‌طور خاص، آن‌ها از دانه‌های درشت کانی الیوین [به رنگ سبز] تشکیل شده‌اند. این سنگ، نسخه گل‌آلودتر و کمتر جواهرنشان از سنگ پریدوت است. پریدوت در سواحل هاوایی وجود دارد که این سواحل را به رنگ سبز تیره درآورده است.
نتایج تحقیقات مربوط به این موضوع در مجله ساینس منتشر شده است.
راجر وینز، محقق حوزه سیاره‌شناسی که رهبری طراحی و ساخت «سوپرکم» مریخ‌نورد پشتکار را برعهده داشت به تجزیه و تحلیل نمونه‌های سنگ و تعیین نوع و منشا آن‌ها کمک می‌کند.
وینز می‌گوید: «متوجه شدیم که این سنگ‌های آذرین[ محترقه] لایه‌ای، با سنگ‌های آذرینی که این روزها در زمین داریم متفاوت هستند. آن‌ها بسیار شبیه سنگ‌های آذرین روی زمین در ابتدای پیدایش آن هستند.»
سنگ‌ها و گدازه‌هایی که مریخ‌نورد «پشتکار» در مریخ بررسی می‌کند، نزدیک به چهار میلیارد سال قدمت دارند. صخره‌های قدمت‌دار زمین به دلیل صفحات تکتونیکی فعال زمین و همچنین اثرات هوازدگی، فرسوده و شکسته شده‌اند اما ماجرا در مریخ متفاوت است به‌طوریکه این سنگ‌ها بکر هستند و تجزیه و تحلیل آن‌ها بسیار آسان‌تر است.
تحقیق بر روی صخره‌های مریخ، نحوه تکامل و تاریخچه آن‌ها به محققان کمک می‌کند متوجه شوند چگونه ممکن است حیات در مریخ به وجود آمده باشد. آن‌ها می‌تواند این موضوع را با زندگی اولیه و شرایط در زمین باستان مقایسه کنند.
نمونه‌ای از کانی اولیوین
بریونی هورگان، دانشیار علوم زمین در کالج پوردوی آمریکا و یکی از دانشمندان این تحقیق، می‌گوید: «یکی از دلایلی که ما درک دقیقی از مکان و زمان پیدایش حیات روی زمین نداریم این است که آن سنگ‌ها اغلب از بین رفته‌اند بنابراین بازسازی محیط‌های باستانی روی زمین واقعا دشوار است. صخره‌هایی که «پشتکار» در «جیزرو» روی آن‌ها می‌چرخد کم و بیش میلیاردها سال قدمت دارند و منتظرند تا به آن‌ها نگاه کنیم. این یکی از دلایلی است که مریخ آزمایشگاه مهمی برای درک منظومه شمسی اولیه است.»
دانشمندان می‌توانند از شرایط موجود در مریخ اولیه برای کمک به قیاس محیط و شرایط روی زمین همزمان با شروع حیات استفاده کنند. درک این موضوع به دانشمندان کمک می‌کند تا شرایط مشابه را در سیارات و قمرهای دیگر جست‌وجو کنند. همچنین این موضوع منجر به درک عمیق‌تری از فرآیندهای بیولوژیکی در زمین می‌شود.
جست‌وجوی زندگی یکی از اهداف اصلی مریخ‌نورد «پشتکار» و یکی از دلایل فرود آن بر دهانه «جیزرو» است.
هورگان می‌گوید: «ما از دیدن نتایج بهتر درباره مواد ارگانیک و محیط‌های قابل سکونت باستان هیجان زده‌ایم. همه نمونه‌هایی که در حال بازگرداندن آن‌ها هستیم قرار است به ما کمک کنند تا تاریخچه حیات میکروبی باستانی در مریخ را درک کنیم.»
تجهیزات و ابزارهای نوآورانه به مریخ‌نورد کمک می‌کند تا ماموریت خود را به گونه‌ای انجام دهد که هیچ مریخ‌نورد دیگری تاکنون آن را انجام نداده است.
هورگان توضیح می‌دهد: «ما از مدار به این صخره‌ها نگاه می‌کردیم و می‌گفتیم که چه لایه‌های زیبایی دارند. بنابراین فکر می‌کردیم آن‌ها سنگ‌های رسوبی هستند. اما وقتی از نزدیک به آن‌ها در مقیاس میلیمتری نگاه کردیم متوجه شدیم که این‌ها سنگ‌های رسوبی نیستند.»
وی اضافه می‌کند: «آن‌ها در واقع گدازه‌های باستانی هستند. لحظه بزرگی بود که متوجه شدیم چرا در زمین ما به این نوع اکتشافات نیاز داریم.»
وی توضیح می‌دهد: «ابزارهایی که ما روی مریخ نورد داریم بسیار حیاتی هستند زیرا تا زمانی که از ابزارهای میکروسکوپی شگفت‌انگیز مریخ‌نورد برای دیدن این سنگ‌ها استفاده نکرده بودیم درک منشا این سنگ‌ها غیرممکن بود.»
