آیا «لیز تراس» نیامده باید غزل خداحافظی را بخواند؟
برکناری وزیر دارایی انگلیس توسط «لیز تراس»، نخست وزیر تازه وارد این کشور بعد از عقب نشینی اخیر دولت از طرح مالیاتی اقتصادیاش، شرایط دشواری را برای این تازه وارد در «داونینگ استریت» ایجاد کرده و درخواستها برای کناره گیری وی بالا گرفته است.
وزیر دارایی انگلیس سه هفته پس از ارائه برنامه اقتصادی جنجالی که سقوط تاریخی ارزش پوند و آشفتگی مالی در این کشور را به همراه داشت، از این مقام برکنار شد. کواسی کوارتنگ 38 روز پیش به عنوان وزیر دارایی دولت «لیز تراس» انتخاب شده بود، اما در استعفانامه خود که یک نسخه آن را در توییتر منتشر کرد، نوشت نخستوزیر از او خواسته از مقام خود کنار برود
او 23 سپتامبر (اول مهر) برنامه اقتصادی دولت را که بزرگترین بسته کاهش مالیات در 50 سال اخیر نامیده میشود ارائه کرد. در این برنامه او 45درصد از مالیات میلیاردرها را حذف کرده و درصدد توسعه اقتصاد کشور بر پایه معیارهای بازار آزاد بود. اما در نتیجه این برنامه، ارزش پوند سقوط و میزان بدهی کشور شیب صعودی پیدا کرد. بانک مرکزی انگلیس نیز از ترس جهش شاخص تورم اعلام کرد نرخ بهره بین بانکی را که با اقساط وام مسکن میلیونها خانوار انگلیسی ارتباط مستقیم دارد افزایش خواهد داد.
بعد از برکناری کوارتنگ، "جرمی هانت"، وزیر خارجه اسبق انگلیس به عنوان جانشین کوارتنگ در وزارت دارایی این کشور معرفی شد.
هانت در مصاحبهای که امروز شنبه در اولین روز انتصابش به مقام وزارت دارایی انگلیس انجام داد، گفت: این یک اشتباه است که ما به دنبال گرفتن تصمیمات دشوار همگانی بر سر مالیات و هزینهها با این هدف که میزان مالیات پرداختی افراد بسیار ثروتمند را کاهش دهیم، برویم.
او اضافه کرد: کورکورانه عمل کردن و ارائه این پیشبینیها بدون برآورده کردن اعتماد مردم به دفتر مسئولیتپذیری بودجهای دولت اشتباه بود. نخست وزیر انگلیس این اشتباه را تایید کرده و به همین دلیل من اینجا هستم.
تحولات اخیر در انگلیس با واکنش های رسانه ای مختلفی همراه شده است.
روزنامه "هامبورگر ابند بلات" آلمان در مطلبی نوشت: نخست وزیر بریتانیا وزیر دارایی خود را برکنار کرد و طرح کاهش مالیات خود را کنار گذاشت. موقعیت او متزلزل به نظر می رسد.
در ادامه این گزارش آمده است: "لیز تراس" بعد از ظهر جمعه یک چرخش چشمگیر دیگر را انجام داد. وی وزیر دارایی خود، "کواسی کوارتنگ"، نزدیکترین متحد خود را در کمتر از شش هفته برکنار کرد.
وی در یک کنفرانس خبری بسیار کوتاه بعد از ظهر جمعه، اعتراف کرد که سه هفته پیش برنامه بودجه او فراتر از آنچه بازارها انتظار داشتند پیش رفت. وی تاکید کرد که با چرخش 180 درجه ای خود در مالیات شرکت ها، می خواهد نشان دهد که نظم مالی چقدر برای او مهم است. وی همچنین درباره از دست دادن "دوست خوب" خود کوارتنگ ابراز تاسف کرد.
در ادامه این مطلب آمده است: اما مشکلات تراس به هیچ وجه تمام نشده است . نمایندگان حزب محافظه کار پس از هفته ها هرج و مرج دولتی در آستانه ناامیدی قرار دارند. تراس روز جمعه گفت که ایجاد ثبات اولویت اول او است . اما با توجه به چرخشهای متعدد و اشتباهات چند هفته گذشته، بسیاری از همکاران تراس تردید دارند که آیا او موفق خواهد شد یا خیر. همواره اعضای بیشتر و بیشتری در این حزب متقاعد می شوند که نخست وزیر باید خودش دست از کار بکشد.
بهر حال چرخش روز جمعه دولت در روزهای اخیر به طور فزاینده ای اجتناب ناپذیر شده بود . تراس از همه طرف تحت فشار فزاینده ای قرار داشت تا طرح بودجه بسیار بحث برانگیزی را که کوارتنگ سه هفته پیش ارائه کرده بود کنار بگذارد. کاهش مالیات موجود در آن، حفره عمیقی را در امور مالی دولت ایجاد کرد و باعث آشفتگی شدید در بازارهای مالی شد. پوند سقوط کرد و بازده اوراق قرضه دولتی بریتانیا افزایش یافت . بانک ملی انگلستان احساس کرد که مجبور است در خرید اوراق مشارکت مداخله کند، که به طور موقت وضعیت را تسهیل کرد.
بسیاری از نمایندگان حزب محافظه کار حالا به این نتیجه رسیدند که تنها تغییر کامل دولت می تواند به این آشفتگی پایان دهد. شایعات در مورد تلاش قریب الوقوع کودتا در بین محافظه کاران در روز جمعه تشدید شد، رسانه های بریتانیایی گزارش دادند که برخی از محافظه کاران عالی رتبه احتمالا علناً خواستار استعفای تراس در اوایل هفته آینده خواهند شد. یک نماینده ناشناس به بی بی سی گفت: لیز تراس در نبرد رهبری محافظه کار در برنامه کاهش مالیات پیروز شد. وی در عین حال گفت: این پوچ است که او اکنون سعی می کند تقصیر را به گردن کواسی [کوارتنگ] بیندازد.
به نظرسنجیها می تواند عزم منتقدان تراس را تقویت کند. به اعتقاد آن ها محافظهکاران در سقوط آزاد هستند. از زمان روی کار آمدن تراس ، حزب کارگر به طور پیوسته برتری خود را افزایش داده است و در نظرسنجی جدیدی که روز پنجشنبه انجام شد، حزب کارگر 28 درصد از حزب حاکم پیشی گرفت. اگر اکنون انتخابات جدید برگزار میشد، حزب کارگر میتواند محافظهکاران را در هم بکوبد.
اکثریت قریب به اتفاق بریتانیایی ها همچنین فکر می کنند که کیر استارمر، رهبر حزب کارگر، نخست وزیر بهتری از تراس خواهد بود. محقق نظرسنجی جان کرتیس به بی بی سی گفت: لیز تراس دو مشکل دارد. اولی این که او واقعاً محبوب نیست، او شخصیتی ندارد که عموم مردم به آن توجه کنند. دومی اینکه مردم او را بی کفایت می دانند.
در ادامه آمده است: تراس با کنفرانس مطبوعاتی کوتاه خود در روز جمعه، هم هیچ دوست جدیدی پیدا نکرد. او نمیتوانست عذرخواهی کند، به پرسشهایی درباره آینده سیاسیاش به صورت رباتیک واکنش نشان داد و پس از چهار سؤال از روزنامهنگاران، همه چیز به پایان رسید و این تا حد زیادی باعث تعجب مطبوعات شده بود.
"جرمی هانت"، وزیر خزانه داری جدید بریتانیا، یک روز پس از برکناری سلف خود، کواسی کوارتنگ، مردم را برای افزایش برخی مالیات ها آماده کرد. وی به اسکای نیوز گفت: ما باید تصمیمات بسیار سختی بگیریم . برخی از مالیاتها به سرعتی که مردم میخواهند کاهش نمییابند و برخی مالیاتها افزایش خواهند یافت. کشور و بازارهای مالی به ثبات نیاز دارند.
هانت همچنین گفته است که دولت تراس در برنامه های بحث برانگیز کاهش مالیات خود اشتباهاتی مرتکب شده است، اما آنها را تشخیص داده است.
روزنامه تاگس شاو آلمان هم در مطلبی نوشت: تراس پس از دو اصلاح دردوره کوتاه تصدی خود، اکنون تحت فشار زیادی همچنین در حزب محافظه کار خود است. "بت ریگبی"، خبرنگار اسکای نیوز به نقل از یک منبع داخلی گفت که تعداد قابل توجهی نامه توسط رئیس کمیته موسوم به 1922 دریافت شده است. این گروه پارلمانی بارومتری برای برآورد این مسئله است که آیا یک نخست وزیر هنوز هم اعتماد نمایندگان خود را دارد و احتمالاً آیا ترس مجبور به استعفا خواهد شد.
در بخش دیگری ازاین مطلب آمده است : اگر حالا اوضاع به همین شکل باقی بماند، به زودی شرایط برای تراس تنگ خواهد شد. دیلی میل روز شنبه این طور تیتر زد که او ( تراس) چقدر بیشتر می تواند (و ما می توانیم) تحمل کنیم؟ در حال حاضر غوغایی در حزب محافظه کار وجود دارد.
اگر تراس برکنار شود، بریتانیا به زودی پنجمین نخست وزیر خود را در شش سال گذشته خواهد داشت. انتظار این است که انتخابات زودهنگام در این صورت اجتناب ناپذیر باشد، زیرا تراس از خود اختیاری ندارد. این در واقع یک پارچه قرمز برای محافظه کاران است، زیرا حزب مخالف کارگر در برخی نظرسنجی ها با بیش از 30 امتیاز پیشتاز است.
به نوشته روزنامه وینر سایتونگ آلمان، برای حزب کارگر، ناآرامیهای تازه در محافظهکاران موهبتی الهی است. " کیر استارمر"، رهبر حزب کارگر، برکناری وزیر دارایی انگلیس را "هرج و مرج" توصیف کرد. او در کنفرانس حزبی منطقه ای در بارنزلی گفت که وضعیت کنونی از نظر تاریخی بی سابقه است
وی افزود: این دولت 12 سال است که اقتصاد ما را خراب کرده است و از آنجایی که بودجه مد نظرش ویرانی بیشتر به بار آورده است، طبیعتاً ما نگران هستیم. وی تاکید کرد: آنچه مورد نیاز است تغییر در راس محافظهکاران نیست، بلکه تغییر در دولت و به عبارت دیگر: یک انتخابات جدید است.