قلم زنی فرش چیست و چه مراحلی دارد؟
احتمالا شما نیز اصطلاح قلم زنی فرش دستباف را شنیده اید. ولی واقعا قلم زنی چیست؟ اغلب وقتی حرف قلم زنی می شود به یاد کار های هنری مسی یا سنگی می افتیم. ولی قلم زنی برای فرش نیز وجود دارد! در این مقاله به موضوع ی قلم زنی برای فرش های دستباف می پردازیم.
شاید برای شما نیز اتفاق افتاده است که فرش های رنگی شما بعد از شستشو رنگ پس داده باشد. این اتفاق می تواند ناخوشایند باشد چون که فرش های زیبای شما بعد از این رنگ خود را از دست می دهد و شکل نازیبایی پیدا می کند. در این وضعیت قلم زنی شیوه ای است که می تواند انواع این مشکلات را برطرف کند. اغلب این کار به وسیله قالیشویان بعد از شستشو انجام می شود و یک کار تقریبا حرفه ای به حساب می آید، چون که در صورت اشتباه می تواند سبب از بین رفتن رنگ های فرش شما گردد.
قلم زنی فرش چیست
چرا فرشهای دستباف رنگ پس میدهند؟
اکثر ما با موضوع رنگ پس دادن فرش دستباف آشنا هستیم. یا آن را تجربه کردهایم یا حداقل فرشهایی را دیدهایم که رنگهایشان پس داده باشد. ولی چرا برخی از فرشهای دستباف رنگ پس میدهند؟ به وجود آمدن این مشکل به چند عامل مهم بستگی دارد.
جنس نخ نامرغوب به کار رفته در فرش
این مشکل بیشتر در مورد فرشهایی که از جنس پشم هستند به وجود می آید. البته باید دقت کرد که همه فرشهای پشمی این مشکل را نخواهند داشت. رنگ پس دادن فرش پشمی اغلب به دلایل زیر است:
- عدم مرغوبیت پشم به کار رفته
- رنگرزی غیر اصولی و غیرحرفهای پشم
مواد شوینده نامناسب
اغلب احتمال رنگ پس دادن فرش دستباف در زمان شستشو بیشتر است. امکان دارد تا موقع شستشوی فرش دستباف رنگ فرش هیچ مشکلی نداشته باشد، ولی بعد از شستشو رنگ ها تداخل پیدا کنند و رنگ پس بدهند. بیشتر در زمان شستشوی فرش در خانه به وسیله خود افراد، مواد شوینده نامناسبی برای شستشوی فرش انتخاب میشود. این مواد شوینده مثل برخی از پودرهای لباسشویی دارای دانههای سفیدکننده (وایتکس) هستند. به همین علت به آسانی میتوانند به رنگ فرش صدمه برسانند.
مراحل قلم زنی فرش دستباف
استفاده از آب داغ و شستشوی نامناسب
همان طور که گفته شد، برخی از نخهای پشمی بهکار رفته در فرش، امکان دارد رنگ استانداردی نداشته باشند. پس هنگامی که در معرض جریان آب داغ قرار بگیرند، رنگ پس میدهند. همین طور نوع شستشوی فرش هم در بالا رفتن درصد صدمه آن دخیل است. استفاده از ابزار نامناسب و روش شستشوی اشتباه، میتواند سبب درهمآمیختگی رنگ فرش گردد.
تابش مستقیم آفتاب
یکی دیگر از عوامل اثر گذار در رنگ پس دادن و بور شدن فرش، تابش نور شدید خورشید روی فرش است. دراین هنگام اغلب رنگ قسمتهای از فرش که در معرض نور شدید خورشید هستند، دچار بورشدگی میشود. پس بهتر است برای پیشگیری از این مشکل، در زمان تابش آفتاب، با استفاده از یک پارچه ضخیم یا پرده از تابش مستقیم آفتاب روی فرش پیشگیری کنید.
قلم زنی فرش دستباف
مراحل قلم زنی فرش دستباف
در نخستین قدم علت آسیب فرش باید کنترل شود ، بعد با استفاده از مواد مرغوب رنگ گذاری آغاز میشود در این مرحله جنس مواد به کار رفته در رنگ گذاری و توجه در انجام کار خیلی ضروری میباشد چون که عدم استفاده از مواد مرغوب باعث رنگ دادگی فرش به دیگر جاها میشود و سبب صدمه جدی تری به فرش میگردد.
در رنگبرداری اصولا رنگ های تیره ی فرش دستباف که داخل رنگ های روشن و سفید فرش شده است از بین می رود. اما این کار بعضی اوقات سبب کمرنگ شدن رنگ های تیره میشود که در اینجا با قلم زنی مشکل برطرف می گردد!
بعد از اینکه رنگ گذاری انجام شد، با بخور داغ رنگ بر روی فرش ثابت میشود و دوام رنگ بیشتر می شود.
بعضی اوقات با وجود همه توجه در انجام رنگ برداری جای ترمیم شده فرش با جاهای دیگر فرق دارد به همین سبب رفوگر با استفاده از یک قلمو باریک و با رنگ های محلول برای مطابقت رنگ فرش اقدام میکند. انجام قلم زنی با مواد شیمیایی و گیاهی انجام میگیرد. در شیوه قلم زنی یا قلم کاری رنگ فرش 80 تا 90 درصد به وضعیت نخست بازمیگردد.