آیا اشخاص حقیقی هم می توانند مناقصه برگزار کنند؟
مناقصه فرایندی است که توسط سازمان‌های دولتی و اشخاص حقوقی انجام می‌گیرد.
افراد می‌توانند با مراجعه به سایت مزایده و مناقصه کشور از آخرین مناقصات و مزایدات برگزار شده اطلاع یافته و از شرایط لازم جهت شرکت در آن‌ها اطلاع یابند. مناقصات انواع مختلفی داشته، اما فرایند برگزاری مناقصات یکسان است. به منظور آشنایی با فرایند انجام مناقصات و روند بررسی پیشنهادات مناقصه گران تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مناقصه گزاران
انجام و برگزاری مناقصه بر عهده سازمان‌های دولتی و یا دستگاه مربوطه آن‌ها است. مطابق با قانون مناقصات فرایند مناقصه توسط کمیسیونی به همین نام تشکیل می‌شود. مطابق با ماده 5 قانون مناقصات اعضا تشکیل‌دهنده کمیسیون مناقصات شامل رئیس دستگاه مناقصه گزار یا نماینده وی، بالاترین مقام مالی دستگاه مناقصه گزار یا ذی حساب وی و مسئول فنی یا واحدی که مناقصه مطابق با خواست وی انجام می‌گیرد، هستند؛ لذا با توجه به مطالب فوق امکان برگزاری مناقصه از سوی اشخاص حقیقی امکان پذیر نیست.
کمیسون مناقصه
وظایف کمیسیون مناقصات که شامل نفر فنی، مالی و رئیس دستگاه مناقصه گزار هستند، مطابق ذیل است:
- تشکیل جلسه یا جلسات کمیسیون مناقصات در موعد زمانی مقرر مطابق با فراخوان مناقصه
- بررسی و ارزیابی پیشنهاد مناقصه گران از منظر کامل بودن مدارک ارائه شده، کنترل اسناد در خصوص مهم و امضا آن‌ها، خوانا و صریح بودن موارد، بررسی غیر مشروط بودن قیمت‌های پیشنهادی، ارزیابی پیشنهادات قابل قبول
- ارجاع پیشنهادات فنی مناقصه گزاران به کمیته فنی بازرگانی جهت برگزاری مناقصات دومرحله ای
- تعیین برندگان اول و دوم در مناقصه
- تهیه و تنظیم صورتجلسه مناقصه برگزار شده
- تصمیم‌گیری‌های لازم در خصوص لغو و یا تجدید مجدد برگزاری مناقصه
فرایند برگزاری مناقصات توسط اشخاص حقوقی
به طور کلی می‌توان فرایند برگزاری مناقصات توسط سازمان‌های دولتی و اشخاص حقوقی را مطابق ذیل تقسیم بندی کرد که عبارتند از:
- تأمین منابع مالی لازم
- تعیین کردن نوع مناقصه در معاملات بزرگ
- تهیه اسناد و مدارک مورد نیاز مناقصه
- ارزیابی فنی مناقصه گران
- ارائه فراخوان برگزاری مناقصه
- ارزیابی پیشنهادات مناقصه گران
- مشخص کردن برنده مناقصه و انعقاد قرارداد با وی
فعالیت های اجرایی در فرایند برگزاری مناقصات
در هریک از مراحل اجرای مناقصات، فعالیت‌های اجرایی را می‌توان مطابق ذیل دسته‌بندی کرد:
- در مرحله تأمین منابع مالی، مناقصه گر می‌بایست در خصوص تأمین منابع مالی لازم در موعد زمانی مقرر اطمینان یافته و در اسناد مرتبط پیش بینی مالی را ذکر نماید.
- معاملات را به انواع کوچک، متوسط و بزرگ از حیث بودجه موردنظر تقسیم‌بندی می‌کنند. مناقصه مخصوص معاملات بزرگ است. البته پس از مشخص‌شدن نوع معامله لازم است در خصوص نوع مناقصه آن هم تصمیم‌گیری شود. اینکه مناقصه فراخوان عمومی یا دعوت نامه محدود داشته و یا تک مرحله ای یا دومرحله ای برگزار می‌گردد می‌بایست تعیین گردد.
- در تهیه اسناد و مدارک مناقصه لازم است مواردی چون نام و نشانی مناقصه گزار، نوع و میزان تضمین، محل و زمان و مهلت تحویل پیشنهادات مربوط به کمیسیون برگزاری مناقصات، روش‌های کیفی ارزیابی مناقصه گزاران، صورتجلسات مربوطه و ... تهیه و در مهلت زمانی مقرر به کمیسیون برگزاری مناقصات ارائه کنند.
- در این مرحله به ویژه در مناقصات دو مرحله ای مناقصه گران مورد ارزیابی فنی قرار می‌گیرند. حسن سابقه، ارائه تضمین کیفیت در خصوص کالا و خدمات ارائه شده، داشتن گواهینامه صلاحیت، توان مالی مناقصه گر و ... مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- فراخوان مناقصه بر حسب نوع دعوت از مناقصه گران به صورت عمومی یا محدود خواهد بود. در مناقصات عمومی در روزنامه‌های کثیرالانتشار آگهی شرکت در مناقصه داده شده و در مناقصات محدود دعوت جهت شرکت در مناقصه برای مناقصه گران ارسال می‌گردد. ستاد ایران سامانه تدارکات الکترونیکی دولت است که آخرین اطلاعات از مناقصات و مزایدات را به اطلاع عموم می رساند.
- پس از فراخوان مناقصه لازم است تا پیشنهادات ارائه شده از سوی مناقصه گران بررسی شوند. تنها پیشنهاداتی مورد بررسی قرار خواهند گرفت که در موعد زمانی مقرر همراه با ضمائم، مهرو امضا و به صورت کامل ارسال شده باشند. سه پاکت مناقصه گران شامل پاکت تضمین، پیشنهاد فنی و پیشنهاد مالی در مکان و زمان مشخص بازگشایی و مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر مناقصه تک مرحله ای باشد در همان جلسه نتایج اعلام می‌شود و اگر مناقصه دو مرحله ای باشد پاکات فنی به کمیته ارزیابی فنی تحویل داده شده و این کمیسیون موظف است ظرف دو هفته نتایج را اعلام فرماید.
- در آخرین مرحله از فرایند برگزاری مناقصات برنده اعلام می‌شود. تضامین ارائه شده برنده اول و دوم مناقصه گران نزد مناقصه گزار باقیمانده و سایر اسناد تضمین به مناقصه گران بازگردانده می‌شود.
تجدید مناقصه
مطابق با ماده 24 قانون برگزاری مناقصات شرایط تجدید و برگزاری مجدد مناقصه شامل موارد ذیل است:
- کم بودن تعداد شرکت کنندگان مناقصه از حد نصاب تعیین شده
- امتناع برندگان اولویت اول و دوم مناقصه از عقد قرارداد سبب می‌شود تا مناقصه تجدید شده و مجدداً برگزار گردد.
- بالا بودن قیمت های پیشنهادی مناقصه گران به طوری که امکان توجیه اقتصادی برای پروژه موجود نباشد. برای مثال اگر مناقصه گران شرکت در مناقصات پتروشیمی تندگویان قیمت‌هایی ارائه دهند که توجیه اقتصادی نداشته باشد، فرایند مناقصه لغو شده، مناقصه مورد بررسی مجدد قرار گرفته و مجدداً انجام می‌شود.
- اگر هیئت رسیدگی به شکایات برگزاری مناقصه رأی بر تجدید و اجرای مجدد برگزاری مناقصات بدهند.
