سهم محیط زیست از کل لایحه بودجه ۱۴۰۲ تنها «دو دهم» درصد

رضا انجم شعاع با بیان اینکه طی چهار ماه گذشته ستاد برنامه و بودجه در سازمان حفاظت محیط زیست فعال و اقدامات کارشناسی نیز انجام شده است، اظهار کرد: در نتیجه شکل‌گیری این ستاد به نتیجه رسیدیم که در سال ۱۴۰۲ برای انجام وظیفه بهتر سازمان، اجرای قوانین و مقررات و انجام‌ بهتر پایش‌ها و... و بتواند از مناطق چهاگانه به خوبی محافظت کند، سازمان باید به سامانه‌های به روز دنیا و بهره‌وری از فناوری‌های به‌روز دنیا مجهز شود.

وی با تاکید بر این که روش‌های عملکرد کنونی نیاز به یک تحول اساسی دارد، اظهار کرد: پیش‌بینی شده است که طی سال ۱۴۰۲ سامانه‌های سازمان حفاظت محیط زیست طبق الگویی هوشمند شوند و با رعایت همه موازین دولت الکترونیک بتواند فعالیت کند. بهره‌گیری از فناوری‌ها و سامانه‌های روز برای حفاظت از مناطق چهارگانه و پایش‌ها بسیار نیاز است. بنابراین در مجموع  نیاز است که بودجه  ۶۸۰ میلیاردتومانی به ۳۷۰۰ میلیارد تومان افزایش یابد و سهم سازمان حفاظت محیط زیست از کل بودجه کشور که در حال حاضر حدود ۱۸ صدم درصد است به نیم درصد افزایش یابد این در حالیست که سهم بودجه محیط زیست در بسیاری از کشورها یک درصد است.

انجم شعاع  ادامه داد: برای اینکه طی سال ۱۴۰۲ سهم بودجه محیط زیست به نیم درصد افزایش یابد، به ۳۷۰۰ میلیارد تومان منبع مالی نیاز است که هم برنامه زیست‌بوم‌ها به‌طور قابل قبولی در شان مردم اجرا شود و هم برنامه آلاینده‌ها و آموزش که به شدت به آن نیاز است تقویت شود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا سهم بودجه محیط زیست در لایحه بودجه ۱۴۰۲ افزایش یافته و به نیم درصد مورد هدف رسیده است یا خیر؟ اظهارکرد: سهم بودجه محیط زیست از کل بودجه عمومی در بودجه پیشنهادی سال ۱۴۰۲ دو دهم درصد است. درواقع میزان بودجه پیشنهادی محیط زیست با رشد خیلی جزئی همراه بوده است و باز هم توجه کافی به بودجه محیط زیست نشده است و باید تلاش بیشتری در این زمینه شود.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه تلاش‌های لازم باید در مجلس انجام شود و تلاش می‌کنیم بودجه پیشنهادی در مجلس اصلاح شود، گفت: امیدوارم که در مجلس مواردی به بودجه اضافه شود چراکه ما به دنبال بودجه نیم درصد تا یک درصد بودیم، درحالی که سهم در نظر گرفته شده در بودجه ۱۴۰۲ تنها دو دهم درصد است. بسیاری از کشورها که در زمینه محیط زیست موفق هستند، حداقل یک درصد از بودجه عمومی آن‌ها به محیط زیست اختصاص می‌یابد ولی ایران تازه به دو دهم درصد رسیده و این میزان بسیار کم است و نظام برنامه‌ریزی کشور متاسفانه به محیط زیست کمتر توجه می‌کند.

وی ادامه داد:ما اقتصاد برنامه و بودجه را بررسی کردیم. بودجه پیشنهادی ما برای حداقل نیازهای اجتناب ناپذیر در سال ۱۴۰۲ رقم ۷۸۰۰ میلیارد تومان برآورد شد که از این میزان ۴۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار هزینه ای و ۳۸۰۰ میلیارد تومان برای اعتبار تملک دارایی و عمرانی برآورد شده است اما از این میزان نیز تنها ۵۰ درصد در لایحه بودجه پیش‌بینی شده است. درصورتی که این میزان نیز نیاز حداقلی و اجتناب ناپذیر محیط زیست و اعداد واقعی بود نه اعداد زیاد و غیرواقعی. نیاز بود سازمان حفاظت محیط زیست بودجه خود را در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ در  حد قدرت خرید سال ۱۴۰۰ بتواند نگه دارد.

انجم شعاع با اشاره به میزان تخصیص بودجه گفت: کل بودجه تملک دارایی و عمرانی سال جاری ۶۹۰ میلیارد تومان است که دربرابر وظایف زیادی که سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه‌های قانون هوای پاک، قانون حفاظت از خاک، قانون حفاظت و بهسازی و قوانین متعدد دیگر همچنین تامین نیازهای متفاوت دارد، عدد و رقم بزرگی نیست اما تا به امروز که ۱۱ ماه از سال ۱۴۰۱ می‌گذرد بودجه اختصاصی به ۴۰ درصد نرسیده این در حالیست که تنها یک ماه دیگر از سال جاری باقی مانده است و اگر طی این یک ماه نیز بودجه‌ای تخصیص یابد در نهایت به ۵۰ درصد می‌رسد بنابراین برای سال آینده نیز به‌طور خوشبینانه از ۱۱۰۰ میلیارد تومان، می‌تواند تنها ۵۰ درصد اختصاص یابد.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره بودجه سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۴۰۱ اظهار کرد: طی سال ۱۴۰۱ حدود ۶۸۰ میلیارد تومان بودجه متعلق به سازمان تملک دارایی عمرانی سازمان محیط زیست و حدود۱۷۰۰میلیارد تومان نیز بودجه کارکنان این سازمان است. که مجموع این میزان بودجه نیز ۲۴۰۰ میلیارد تومان از بودجه سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۴۰۱ است. درقالب طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، سازمان حفاظت محیط زیست یک برنامه بسیار مهم تحت عنوان برنامه زیست بوم‌ها دارد که در آن پنج طرح بسیار مهم و اساسی اجرا می‌شود.

وی افزود: ازجمله طرح‌های این برنامه حفاظت از تالاب‌های کشور است که از مهم‌ترین وظایف سازمان حفاظت محیط زیست محسوب می‌شود که هم وظیفه پیگیری حق‌آبه تالاب‌ها و هم حفاظت از آن‌ها را برعهده دارد. تالاب‌ها اکوسیستم‌های بسیار مهمی در کشور هستند. تعدادی از آن‌ها جزو تالاب‌های بین‌المللی هستند و ثبت بین‌المللی شده‌اند. علاوه‌ بر حفاظت تالاب‌ها، حفاظت از مناطق چهارگانه نیز در برنامه کاری است. وسعت مناطق چهارگانه ما چیزی حدود ۱۹ میلیون هکتاراست که در قالب این طرح حفاظت از مناطق چهارگانه را انجام می‌دهیم که این برنامه حفاظتی پارک‌های ملی ، مناطق شکارمحور و مناطق طبیعی را شامل می‌شود.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: یکی دیگر از برنامه‌های بسیارمهم سازمان حفاظت محیط زیست، حفاظت از مناطق چهارگانه است چرا که عمده ذخایر ژنتیکی کشور در این مناطق قرار گرفته است و باید محافظت شوند. در این ذخایر ژنتیکی، گونه‌هایی وجود دارند که بسیاری از آن‌ها در دنیا بی‌نظیر و کم نظیر هستند بنابراین حفاظت از گونه‌های گیاهی و بومی که بسیاری از آن‌ها جزو گونه‌های بومی کشور هستند اهمیت بالایی دارد.

وی افزود: از دیگر برنامه‌های مهم تامین تجهیزات و ایستگاه‌های محیط‌ بانی‌ است. هم اکنون درکشور حدود ۶۷۰ ایستگاه محیط‌ بانی داریم که همکاران محیط زیست در آن‌ها مستقر هستند. برای حفاظت از مناطق چهارگانه باید تجهیزات مورد نیاز را تامین کنیم که در قالب طرح‌های تملک دارایی انجام می‌شود.

انجم شعاع در ادامه گفت: یکی از  برنامه های اصلی سازمان، برنامه پایش و مدیریت آلاینده‌هاست. در حوزه منابع زیست انسانی مسئله پایش صنایع یکی از کارهای بسیار اساسی سازمان حفاظت از محیط زیست برای ارائه راهکارها و دستورالعمل‌هایی است که با همکاری سایر دستگاه‌ها منجر به کاهش و پیشگیری از آلودگی هوا، آب، خاک و صوت در حوزه محیط زیست انسانی خواهد شد و در کنار این‌ فعالیت‌ها، ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌ها و پروژه‌ها همچنین نحوه استقرار صنایع، کارخانجات و سایر واحدهای تولیدی با رعایت ضوابط زیست محیطی اجرا می‌شود که البته برای اجرای این برنامه‌ها در سال ۱۴۰۱،  سه طرح تملک دارایی با اعتباری حدود ۸۰ میلیارد تومان پیش‌بینی و برنامه‌های اجرایی برای تقویت منابع اعتباری این برنامه در سال آتی ارائه  شده است.

وی با اشاره به بودجه‌های حوزه‌های دیگر محیط زیست اظهار کرد: یک برنامه برای آموزش و فرهنگ سازی و ارزش‌گذاری اقصادی محیط زیست داریم. در این حوزه ۵۴ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است. سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر اینکه یک سازمان حاکمیتی و حفاظتی است، یک سازمان آموزشی و فرهنگی نیز محسوب می‌شود. عمدتا ارتباط با مردم و سازمان‌های مردم نهاد ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و آموزش مردم به‌طور مستمر در دستور کار سازمان است. این برنامه‌های آموزشی با بودجه ۵۴ میلیاردتومانی در سال ۱۴۰۱ اجرا شد.

وی درباره نقش و عملکرد مجلس در امور محیط زیستی اظهار کرد: مجلس در محیط زیست اهمیت بسیار بالا و همکاری و تعامل مناسبی نیز با سازمان حفاظت محیط زیست دارد. کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس کمیسیون تخصصی ما است و  پس از شکل‌گیری فراکسیون محیط زیست مجلس ارتباط تنگاتنگی با آن داریم. مجلس در حوزه نظارت و تقنین دو ماموریت بسیار مهم را برعهده دارد.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در حوزه تقنین، لوایحی در مجلس داریم و تعدادی طرح نیز در دست پیگیری است و به‌صورت دائم در کمیسیون‌های مختلف مجلس حضور داریم و مجلس و نماینده‌ها نیز بسیار کمک می‌کنند.  درحوزه نظارت نیز مسئله دیدار با نمایندگان و پیگیری‌هایی که نمایندگان مجلس انجام می‌دهند وجود دارد.از ابتدای سال تا کنون حدود ۷۰۰ مکاتبه با نمایندگان مجلس داشتیم و انتظار ما از مجلس این است که طبق روال گذشته که حامی محیط زیست بودند، در طرح‌ها و لوایحی که در مجلس داریم نیزقانون بودجه لایحه دولت و محیط زیست را حمایت کند.

انجم شعاع در پایان تصریح کرد: اعتقاد ما بر این است که مجلس و نمایندگان مجلس به دلیل حضور در کنار مردم، می‌توانند در حوزه مسئله‌یابی به سازمان حفاظت محیط زیست بسیار کمک کنند.سازمان حفاظت محیط زیست نیز به دلیل اینکه یک نهاد کارشناسی است می‌تواند در زمینه‌های علمی و کارشناسی کمک کند. بنابراین با در کنار هم قرار گرفتن این دو بخش، بدنه کارشناسی و علمی نیز پیشرفت می‌کند.چرا که بخش کارشناسی و مسئله‌یابی در کنار یکدیگر می‌توانند تاثیرگذار باشند. مجلس و دولت لازم و ملزوم و مکمل یکدیگر هستند.